جنوبی‌ها در معرض خطر مار و عقرب‌گزیدگی
الهام پیپر/کاغذوطن|بر اساس آمارهای موجود از حدود ۲۰۰ گونه متفاوت عقرب که در سراسر دنیا پراکنده است، تنها حدود ۲۰ گونه آنها سمی هستند و در بین آنها گونه «Mesobuthus Tamulus» که نوعی عقرب قرمز هندی است، کشنده‌ترین گونه است که میزان کشندگی آن در ایالت‌های هند بین ۴۰ تا ۳۰ درصد گزارش شده است.
عقرب‌ها در طول روز در گوشه‌ای بی حرکت و پنهان بوده و در طی شب فعالیت خود را آغاز و به دنبال شکار خود می‌روند و سم خود را از طریق نیش که در انتهای دم آنها است، به شکار خود تزریق می‌کنند.
عقرب گزیدگی در منطقه جنوب کرمان در فصل‌های گرم همچون دیگر نقاط گرمسیر کشورمان شیوع بسیار بالایی دارد و در برخی مناطق از جمله شهرستان‌های قلعه‌گنج و رودبار ماهانه تعداد زیادی را به دلیل عقرب گزیدگی روانه مراکز درمانی می‌کند.
عقرب زرد کوچک (گادیم) از جمله شایع‌ترین گونه عقرب‌ها درجنوب استان است که به علت داشتن نیش کوچک، درد زیادی ایجاد نمی‌کند و فرد گاهی متوجه عقرب‌زدگی نمی‌شود به همین دلیل به مرکزهای درمانی مراجعه نکرده یا دیر مراجعه می‌کند که این تأخیر می‌تواند شدت علائم را چند برابر کرده و حتی منجر به مرگ شود.
براساس تحقیقات صورت گرفته از سوی جهاد دانشگاهی هرمزگان، گونه گادیم خطرناک‌ترین کژدم (عقرب) کشور و عامل اصلی مرگ و میر ناشی از عقرب زدگی در جنوب است.
یک کارشناس حشره‌شناسی گفت: عقرب‌های سیاه بزرگ، گادین، دم سیاه و عقرب زرد کشنده و خطرناک هستند.»
عقیل جابر هاشمی افزود: با توجه به اینکه فعالیت عقرب‌ها بیشتر در ماه‌های گرم سال است، در نیمه نخست که شاهد افزایش دما در اقصی نقاط هرمزگان هستیم، آمار عقرب گزیدگی نیز بالا می‌رود.وی افزود: این حشره رنگ‌های مختلفی مثل زرد مایل به قهوه‌ای، قهوه‌ای، خاکستری و سیاه دارد و به واسطه شکل بدنی خود که حالت تخت و صاف است، می‌تواند از شکاف‌هایی به عرض ۳ میلی‌متر نیز عبور کند.این کارشناس حشره شناسی تصریح کرد: این بند پایان روزها در منازل، لابلای لباس‌ها، وسایل خواب و هر نقطه‌ای که از دسترس دور باشد، پنهان می‌شوند و کودکان، افراد مسن، کشاورزان، کارگران و زنان خانه دار بیشتر در معرض خطر عقرب زدگی قرار دارند.
وی با بیان اینکه بیشتر گزش عقرب در ابتدای شب است، افزود: کودکان نباید پای برهنه از خانه خارج شوند و پیش از پوشیدن لباس و کفش آن را بررسی کنند.هاشمی گفت: اهمال کاری در خصوص فردی که دچار عقرب گزیدگی شده، ممکن است منجر به مرگ وی شود.وی تاکید کرد: با توجه به خطرناک بودن نیش برخی از گونه‌های این حشره باید فرد عقرب گزیده در اولین فرصت به بیمارستان اعزام و آزمایش‌های ویژه برایش انجام شود.
آمار عقرب‌گزیدگی در جنوب بسیار بالاست
دکتر سالاری فرد معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جیرفت به«کاغذوطن»گفت:«تمام بیمارستان‌های جنوب کرمان مجهز به سرم ضدعقرب و مار هستند. آمار عقرب‌گزیدگی به خصوص در شهرهای جنوبی بسیار بالاست که قابل قیاس نیست و چیز بسیار عجیب و غریبی است.»
وی افزود:«در دو سال گذشته در از زمانی که این سمت را عهده دار شده‌ام کشته در زمینه عقرب گزیدگی نداشتیم و این به دلیل حساسیتی بود که بوجود آوردیم و با کمک پزشکان متخصص و عمومی که در منطقه هستند با آموزش‌ها و پیگیری‌های لازم حساسیت ویژه‌ای را به وجود آوردیم و هیچ مرگ بر اثر عقرب و مارگزیدگی نداشتیم.
البته عقرب گزدیگی را هنوز زیاد شاهد هستیم و حتی دیشب هم یک مارگزیدگی در حوزه جبالبارز را شاهد بودیم که خودم شخصا به منطقه جبالبارز رفتم و سریع رسیدگی کردیم و بیمار منتقل شد و پروتکل لازم برای درمان این بیمار انجام شد که هیچ مشکلی هم ندارد.بارندگی دلیل افزایش مار و عقربامسال بارندگی زیاد داشتیم و از یک متخصص که در دانشگاه بندرعباس تحقیقات زیادی در این حوزه داشته سوال کردم که چرا عقرب‌گزیدگی و مارگزیدگی زیاد شده است ایشان گفت به دلیل بارندگی‌های امسال بوده که سبب افزایش زاد و ولد و تغذیه این موجودات شده است زیرساخت‌ها هم خوب نیست هرچه مادر بهداشت و درمان کار و تلاش کنیم بازهم متاسفانه زیرساخت‌ها اشکال دارد و تمام مصدومان عقرب‌گزیدگی ما افرادی هستند که در منازل کپری یا منازل قدیمی زندگی می‌کنند و ساختمان‌ها و راه‌ها مشکل دارد متاسفانه خرابی راه گاهی باعث می‌شود مصدومان به سختی و دیر به مراکز درمانی برسند.تاکنون به خانوارها توصیه کردیم که همه الان عقرب‌ها را می‌آورند و مردم آگاهی پیدا کرده‌اند و شاهد گونه‌های جدید و ناشناخته نیستیم.»
تمامی درمانگاه‌های جنوب به پادزهر مجهز هستند
دکتر خیرخواه معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جیرفت نیز به«کاغذوطن»گفت:«تمامی درمانگاه‌های شبانه‌روزی که با مراکز اصلی درمان فاصله دارند به پادزهر عقرب و مار مجهز هستند.در همین رابطه تمامی پرسنل حوزه سلامت با برگزاری دورههای آموزشی آگاهی پیدا کردند و آمادگی کامل در خصوص اقداماتی که باید در زمان مواجه شدن با فرد عقرب یا مارگزیده انجام بدهند دارند وی گفت در سه ماهه جاری بیش از هزار مورد تعداد مراجعه کننده به مراکز درمان در رابطه عقرب و مارگزیدگی بوده است و با اقدامات به موقع سلامتی بیمار حاصل شده است خیرخواه در خصوص آمادگی مراکز و درمانگاه‌های شبانه‌روزی اظهارداشت علاوه بر آمادگی کامل کادر سلامت با برگزاری دورههای آموزشی نحوه پیشگیری از عقرب گزیدگی و ایمن‌سازی محل سکونت برای مردم محلی توضیح و آموزش داده شده است.»وی تصریح کرد:«با حجم بالای گزارش عقرب گزیدگی در موارد اورژانسی بیمار از طریق آمبولانس به مراکز درمانی مجهزتر منتقل می‌شود و در مواردی که فاصله زمانی با بیمارستان زیاد باشد اقدامات اولیه در درمانگاه روی بیمار انجام می‌شود و بعد منتقل می‌شود.