وعده سیمان ۲۵ هزار تومانی وزیر صمت مشقی بود

کاهش قیمت سیمان نخستین وعده وزیر در روز رای اعتماد مجلس بود. 18 شهریورماه علی نیکزاد، نایب رییس مجلس شورای اسلامی در صفحه توییتر خود در همین رابطه نوشته بود: « در نشستی که با وزیر جدید صمت داشتیم، قول دادند قیمت هر پاکت سیمان ظرف ۱۵ روز به ۲۵ هزار تومان برسد و قیمت میلگرد هم در سه مقطع یک ماهه به‌طور کامل ساماندهی شود.» یک هفته بعد سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صمت در نشستی که با موضوع تنظیم بازار سیمان، فولاد و کالاهای اساسی در کمیسیون تلفیق مجلس برگزار شد، گزارشی درباره اقدام‌های انجام شده در حوزه‌های بازار سیمان و فولاد ارائه داد و گفت سیمان 25هزار تومان است. وزیر صنعت، معدن و تجارت در این جلسه گفته بود:« طبق قولی که در زمان رأی اعتماد به نمایندگان ملت داده شد، قیمت سیمان به نرخ پیش از قطعی برق بازگشت و قیمت آن به کیسه‌ای ۲۵ هزار تومان رسید. این در حالی است که بسیاری معتقد بودند وقتی نرخ کالایی در ایران بالا می‌رود دیگر پایین نخواهد آمد، اما این اتفاق خوشایند رخ داد.»

*سیمان 25 هزار تومانی فقط برای عاملان توزیع
در حقیقت سیمان 25هزار تومان شد اما نه برای مردم عادی، پیمانکار جزء و یا حتی انبوه سازان، بلکه صرفا برای عاملان توزیع. به گفته محسن یزدان پناه، معاون بازرسی و نظارت سازمان صمت سیمان تیپ 2 در بورس کالا برای هر تن 520تا 535هزار تومان معامله شده. عرضه‌ای که با توجه به حجم تقاضا همان روز یک شنبه و دوشنبه به اتمام رسیده. یزدان پناه می‌گوید:«قیمت سیمان در بورس هفته‌ای مشخص می‌شود و این قیمت مربوط به روز یکشنبه 18 مهر ماه است.»
اما این سیمان 535هزار تومانی که به ازای هر کیسه 50 کیلویی 26 هزار و 750تومان می‌شود به دست چه کسی می‌رسد؟
یزدان پناه می‌گوید هر کسی که کد بورسی داشته باشد از انبوه ساز پیمانکار گرفته تا عاملان توزیع و مصرف کنندگان عمده سیمان.
با این حال بررسی‌های «کاغذ وطن» نشان می‌دهد نه تنها مصرف کنندگان خرد؛بلکه پیمانکاران و انبوه سازان نیز دستشان به این قیمت‌ها نمی‌رسد. خرید سیمان باز هم از همان سیستم سنتی عاملان توزیع است. موضوعی که طهماسبی، رییس هیات مدیره انجمن انبوه سازان آن را به کف بالای خرید ربط می‌دهد و مجتبی دادبخش دبیر انجمن انبوه سازان کرمان آن را به مقاومت در برابر تغییر انبوه سازان ربط می‌دهد.

*ساختمان سازی که 20 یا 30 واحد می‌سازد، امکان خرید سیمان از بورس را ندارد
طهماسبی معتقد است سیستم خرید برای خریداران سیمان همان سیستم قبلی است. او به «کاغذ وطن» می‌گوید: « سیمان شخصی از عاملان توزیع باید خریداری شود،چرا که از طریق بورس اشخاص جزء نمی‌توانند سیمان بخرند . صرفا عاملان توزیع از این سیستم جلو می‌روند و خرید برای الباقی با همان سیستم قبلی است که در این بخش هم باز همان مشکلات قدیم مثل کمبود موجودی برقرار است.»
به گفته او آنچه مانع خرید سیمان پیمانکاران از بورس شده، مقرون به صرفه نبودن خرید با توجه به هزینه‌های حمل است:« کامیونی که بار را تحویل می‌گیرد باید حداقل 20الی۲۵تن سیمان بار آن باشد. این مقدار برای کسی است که فرضا ساخت و ساز 500واحدی دارد و زمین نگهداری‌اش را هم دارد مناسب است.»

*ساختمان سازان عادت کردند به الگوهای قبلی
دادبخش، دبیر انجمن انبوه سازان کرمان اما نظر دیگری دارد و معتقد است عاملی که مانع خرید از بورس شده تمایل به تکرار الگوهای قبلی است: «به دلیل اطلاعات کمی که از خرید در بورس دارم نمی‌توانم قضاوتی در رابطه با خوب یا بد بودن بورسی شدن سیمان داشته باشم، اما به هر حال ساختمان سازها سال‌ها عادت داشتند که از مرکز توزیع و یا از طریق حواله سیمان خریداری کنند و تغییر این رویه سخت است.»
به گفته رییس هیات مدیره انجمن انبوه سازان استان کرمان تا قبل از ورود سیمان به بورس، سیمان از طریق حواله فروش و با نرخ مصوب کارخانه به انبوه سازان تحویل داده میشده:« در چند ماه گذشته با رایزنی‌هایی که با دو کارخانه سیمان داشتیم، حواله‌هایی برای ما صادر شده بود که مستقیما سیمان را با نرخ مصوب کارخانه از این دو کارخانه تحویل می‌گرفتیم.»آخرین نرخ حواله‌هایی که برای اعضای انجمن صادر شده به ازای هر کیسه سیمان 26 هزار تومان است. بعد از ورود به بورس اما این نرخ از 33 تا 40 هزار تومان متغیر بوده است. معاون بازرسی و نظارت سازمان صمت در خصوص قیمت‌های متفاوت عرضه سیمان پاکتی می‌گوید:« بعضی از عاملان خودشان مستقیما از بورس خرید می‌کنند و بین 2تا سه درصد حاشیه سود در نظر می‌گیرد و مابقی نیز کرایه حمل است. اما در موارد دیگری هم عاملان خود از فرد دیگری که او از بورس کالا را خریده، سیمان خریدند که در این صورت قیمت مقداری بالاتر می‌رود.»

*هزینه ساخت هر متر خانه بالای 8میلیون تومان
فولاد و بعد از آن سیمان یکی از مواد اصلی صنعت ساخت و ساز است. به طوریکه بنا به اطلاعات انجمن انبوه سازان استان سهم این بخش در قیمت تمام شده ساختمان‌‌های اسکلت فلزی به 6 درصد و در ساختمان‌‌های با اسکلت بتنی به ده درصد می‌رسد. موضوعی که عملا منجر شده در کنار افزایش قیمت 60 درصدی فولاد نسبت به سال گذشته هزینه‌های ساخت به شدت بالا رفته و انگیزه ساختمان سازان برای ساخت و ساز نیز کاهش یابد. دبیر انجمن انبوه سازان در این باره می‌گوید:«قیمت تمامی مصالح ساختمان افزایش یافته و ثباتی هم در این بازار نیست؛ به طوریکه نسبت به دو سال پیش هزینه ساخت و ساز از مترمربعی 4 میلیون تومان به بالای 8 میلیون تومان رسیده و نیمی از فعالان صنعت ساخت و ساز نیز رغبتی به فعالیت در این عرصه ندارند.»