جشن سده، یادگاری از ایران باستان
زمستان گذشته است، همه دور مخروطی بزرگ از چوب و هیزم جمع شده‌اند و مشغول شادی و بزم‌اند. موبد زرتشتی با احترامی خاص لاله آتشین را زیر چوب‌ها می‌گیرد و با وزیدن چند باد، آتش آن به‌اندازه‌ای شلعه‌ور می‌شود که برای تماشایش باید سر را بالا گرفت. دهم بهمن ماه رسیده است و زرتشتیان سده را جشن می‌گیرند. گذر زمان نتوانسته روی این جشن باستانی گرد و خاک بنشاند و از اهمیتش کم کند. هنوز هم زرتشتیان جشن سده را با برافروختن آتش و به جا آوردن تمام و کمال آدابش برگزار می‌کنند. در ادامه از فلسفه جشن سده و آداب‌و رسوم جشن سده برایتان بیشتر می‌گوییم.
فلسفه جشن سده چیست؟
درباره پیشینه جشن سده و علت انتخاب این نام روایت های متفاوتی وجود دارد. در روایت اول گفته شده: «با توجه به اینکه در تقویم کهن تنها دو فصل زمستان و تابستان وجود داشته است در غروب روز دهم بهمن ماه صد روز از آغاز زمستان می‌گذشت و صد شبانه‌روز تا نوروز باقی می‌ماند، پنجاه روز و پنجاه شب. به همین خاطر ایرانیان این روز را جشن می‌گرفتند.» در روایت دوم افسانه‌ای عنوان شده است درباره اینکه فرزندان حضرت آدم در این روز به صد تن رسیدند.
در روایت سوم نیز هوشنگ، پسر چهارم آدم (علیه‌السلام)، که نسبت آن از چهار پشت به آدم (علیه‌السلام) می‌رسد در این تاریخ راز آفریدن آتش را کشف کرده است. اما درنهایت می‌توان گفت که همه این‌ها بهانه‌ای شده است تا ایرانیان جشن سده را با شکوه، اعتقاد و باوری مثال‌زدنی برگزار کنند. هدف جشن سده مانند سایر جشن‌های ایران باستان نزدیک شدن مردم به یکدیگر و شادی است.
آداب و رسوم جشن سده
آتش‌افروزی مهم‌ترین آیین این جشن است تا جایی که شکوه و شهرت جشن سده را می‌توان وابسته به آن دانست. مردم با همکاری یکدیگر هیزم و چوب را برای روشن کردن آتش جشن جمع می‌کنند و با رسیدن شب، بعد از بزم و شادی، ۱۰ موبد با لاله آتشین در یک دست در حالی که دست موبد دیگر را گرفته‌اند سه دور گرد مخروط چوب‌ها می‌گردند، نیایش آتش را می‌خوانند و توده هیزم را به آتش می‌کشند. در ابتدا شلعه‌های آتش و گرمای آن نگران‌کننده است، همه دور می‌شوند و شب مانند روز روشن می‌شود. بعد از اینکه شدت شعله‌ها کمتر می‌شود افراد از روی شعله‌ها و هیزم‌های کوچک و پخش‌شده می‌پرند. کشاورزان نیز خاکستر آتش را جمع می‌کنند و برای زیاد شدن برکت بر روی زمین‌هایشان می‌پاشند.
جشن سده در ایران
این روزها نیز مانند سال‌های دور سده توسط زرتشتیان در سراسر ایران جشن گرفته می‌شود. اما به علت بالا بودن تعداد هم‌وطنان زرتشتی در شهرهای تهران، کرج، شیراز، اصفهان، میبد، اردکان و کرمان این جشن در این شهرها با شکوه بیشتری برگزار می‌شود. اگر به حضور در این جشن علاقه دارید می‌توانید با کمک گرفتن از هم‌وطنان زرتشتی از تاریخ و محل برگزاری آن مطلع شوید و دهم بهمن ماه را همراه با آن‌ها جشن بگیرید.
