مهمان بازی نوروزی تعطیل | هر که رود خانه خود

هیچ کس منتظر مهمان نوروزی نیست. اکثر استانداران کشور اعلام کرده‌اند که امسال به مسافران نوروزی خدمات نمی‌دهند. این بلایی است که کرونا به جان گردشگری انداخته است.

برای از بین بردن زنجیره انتقال ویروس کرونا باید تلاش کنیم که این زنجیره پاره شود. اولین چیزی که در ستاد‌های استانی مبارزه با کرونا اعلام شد لغو سفر مهمانان نوروزی است.

موضوعی که احتمالا به پیشگیری از کرونا کمک شایانی می‌کند اما از طرفی خسارت قابل توجهی به زیست بوم گردشگری کشور خواهد زد.

استاندار کرمان در این زمینه پیشتاز بود. او بارها اعلام کرده است که استان کرمان آماده پذیرش مسافران نوروزی را ندارد و مراکز بوم گردی و مدارس آموزش پرورش و مراکز فرهنگی در ایام نوروز تعطیل خواهند بود دکتر فدایی خبر داد: مقرر شد هتل‌ها نیز با شرط رعایت ضوابط دانشگاه علوم پزشکی در حد مسافرین معمول در طول سال می توانند پذیرش مسافر داشته باشند و این موضوع نیز منطبق بر مصوبه ستاد ملی است.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان هم از تعطیلی اماکن تاریخی و گردشگری استان اصفهان همزمان با نوروز ۱۳۹۹ خبر داده است. سایر استان‌های کشور هم از درهای بسته استان خود بر روی گردشگران داخلی و خارجی خبر داده‌اند.

روزهای ناخوش گردشگری

صنعت گردشگری روزگار خوشی را سپری نمی‌کند و این روزها فعالان گردشگری منتظرند تا ببینند دولتی‌ها برای رفع این مشکلات چه خواهند کرد و آینده صنعت گردشگری بعد از کرونا چه می‌شود؟!

روی کار آمدن ترامپ و بازگرداندن تحریم‌ها دوباره مانع از رشد صنعت گردشگری شد. هتل‌ها، آژانس‌ها و کسب و کارهایی که به واسطه رونق آن دوران وارد این حوزه شده بودند هرچه گذشت عرصه را تنگ‌تر میدیدند. حتی راهنمایان گردشگری که فرصتی دیده بودند برای همراستا کردن علاقه و حرفه‌شان با افت گردشگر مواجه شدند.

سیل نوروز 98 که اغلب ایران را فرا گرفت ضربه دیگری بر پیگر گردشگری ایران بود. رزروهایی که پشت سر هم کنسل می‌شد و راه‌هایی که بسته می‌شد و جان‌هایی که در توامان بلایای طبیعی و بی درایتی مسئولین از بین می‌رفت.

با این حال گذشت و اوضاع آرام شد و دوباره گردشگران خارجی به دیدن ایران روی آوردند و سفر در بین ایرانی‌ها هم رونق گرفت. حالا دیگر ایران به واسطه اخبار هر روزه سیاسی و توییت‌های ترامپ یک کشور ناشناخته نبود، حتی توریست‌های اروپایی زیادی برای لج بازی با سیاست‌های امریکا و تجربه یک سفر چالشی ایران را به عنوان یکی از مقاصد گردشگری خود انتخاب کرده بودند.

دیگر توریست‌هایی که در کاخ گلستان تهران، نقش جهان اصفهان، نصیرالملک شیراز و بافت قدیم یزد میدیدم گروه‌های مسن گردشگر آژانس‌های صرفا معروف نبودند که برای تیک زدن آخرین مقصد گردشگری خود به ایران سفر کرده باشند.

ایران تبدیل به یک مقصد گردشگری جذاب برای جوانان، زوج‌ها و حتی خانواده‌ها شده بود. ایران به عنوان یکی از مقاصد برتر گردشگری سال 2019 معرفی شده توسط نیویورک تایمز اعلام شد و این نشریه قصد داشت خبرنگار اختصاصی‌اش را به ایران اعزام کند (هرچند صد حیف که به دلیل سیاست های خارجی و داخلی هیچ وقت میسر نشد). همین دوران بود که ایران زدن مهر روی ویزا را برای گردشگران ورودی حذف کرد تا سفر به ایران را باز هم ممکن تر کند.

چه می‌شود کرد؟

اپیدمی کرونا هم دیر یا زود می‌گذرد. صنعت گردشگری می‌ماند و ضربه‌های مهلکی که در سال 98 خورده است. زخم‌هایی که به سختی درمان می‌پذیرد، اعتمادی که به سختی به گردشگران خارجی بر می‌گردد و تصویری که سالها مردم این کشور و اهالی گردشگری علی رغم تلاش سیاست و رسانه برای اصلاح آن می‌کوشیدند و حالا اینطور یک شبه نقش بر آب شد.

تصویر امنی که دیگر به این راحتی‌ها در نگاه توریست‌های خارجی قابل بازگشت نیست و ذوق و شوق سفری که دیگر در خود مردم ایران هم وجود ندارد. کرونا هم دیر یا زود می‌رود، مرزها باز می‌شوند، شرکت‌های هواپیمایی پروازهای خود به ایران را از سر می‌گیرند و مردم از قرنطینه احتمالی خارج می‌شوند. ولی برای دوباره جان گرفتن این صنعت پر از پتانسیل‌های مادی و معنوی چه می‌توان کرد؟

دولت چکار کند؟

مهم ترین نقش دولت برای بیرون آمدن از این شرایط تلاش برای ثبات است. آزمونی که در نحوه افزایش و اعلام قیمت بنزین از آن به سربلندی بیرون نیامد.

در شرایطی که در کشور نمی‌توان برای چند روز بعد برنامه‌ریزی کرد و ثباتی وجود ندارد (چه از حیث اقتصادی و چه سیاسی)، چطور می‌توان امید به ساختن داشت و برای توسعه تلاش کرد؟ چطور می‌توان نشست و دود شدنِ یک شبه نتایج زحمات شبانه روزی چند سال را دید؟

نقش دیگر دولت تسهیل‌گری در حوزه گردشگری است. تسهیل شرایط ویزا به خصوص برای شهروندان کشورهای خاص و خبرنگاران، بهبود و توسعه زیرساخت‌های گردشگری برای جذب توریست خارجی و داخلی، و ارائه امکانات و خدمات جانبی مانند پوشش های بیمه ای و ..

بهبود و اصلاح تصویر ایران در نگاه کشورهای خارجی نیز یکی دیگر از مواردیست که دولت خواه یا ناخواه نقش پررنگی در آن دارد. گذشته از سیاست‌های خارجی و مواضعی که اتخاذ می‌کند، نحوه حضور و سخنرانی‌ها در مجامع بین المللی و حضور در رسانه‌ها.

در کنار این موضوع، معرفی ایران در قالب حضور موثرتر و بهتر در نمایشگاه‌های بین المللی گردشگری و ایجاد فرصت‌های برابر برای کسب و کارها جهت شرکت در این رویدادها می‌تواند از نقش‌های تسهیل‌گری دولت برای رونق دوباره گردشگری باشد.

ایران کشور دوران های سخت است. این دوران هم با تمام سختی‌ها و ضربه‌های مهلکش خواهد گذشت و درس‌های بزرگی به تاریخ این کشور خواهد داد. نقش و مسئولیت ما در این گذر تلخ تاریخی چه خواهد بود؟