تئاتر كرمان همچنان بى پلاتو | تنها وعده خوبان وفا نشد

هنر تئاتر در ایران ریشه دار است نمونه هایی مثل تعزیه، تخت حوضی، نقالی و پرده خوانی، کوسه برنشین و … از نمونه نمایش هایی هستند که در فرهنگ ایرانی جایگاه ویژه ای داشتند. سفر هیئت های ایرانی و اعزام محصلین به اروپا موجب آشنایی هنرمندان ایرانی و ورود هنر تئاتر امروزی به ایران شد. در شهر کرمان هم تئاتر ریشه دار است. «دکتر جلال طیب» می گوید

که سال ۱۳۲۱ «علی رجایی» از اساتید بزرگ تئاتر آن زمان به کرمان آمده بود، اتفاقی به تماشای تئاتر بیژن و منیژه که ما اجرا می کردیم آمد و از من پرسید کارگردان تئاترتان کیست، می خواهم با او صحبت کنم. از ما خواست که برای اجرای یک تئاتر با او همکاری کنیم. بعد از اتفاقات و بد قولی های بعضی از بچه ها بلاخره تئاتر «پیر بوالهوس» را تمرین و یک ماه و نیم اجرا داشتیم. بلیط ها به سرعت تمام میشد. رجایی ۲ سال و نیم در کرمان تئاتر را به جایی رساند که با تهران برابری میکرد. تئاتر همواره مورد استقبال مردم بوده است. به گفته مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان حدود ۳۰ گروه ثبت شده تئاتر دارد، به نظر آمار قابل قبولی است، اما در زمینه فضای تئاتری بسیار مهجور واقع شده و ضعیف است.
تا جایی که در ماههای گذشته یک تئاتر پس از ۶ ماه معطلی برای اجرا در پلاتو در فضای باز یک کافه گالری اجرا شد، برای من به عنوان مخاطب عام تئاتر جالب بود که چرا یک تئاتر در فضای باز اجرا میشود و همینطور تماشای تئاتر در فضای باز تجربه ای نو بود. دیدن این تئاتر در فضای باز تجربه جالبی نبود، به دلیل صدای بوق ماشین، باد و… خیلی از دیالوگها را متوجه نشدم. از کارگردان تئاتر «گمبودگی» پرسیدم چرا در این مکان اجرا دارید. گفت که اسفند سال ۹۴ بعد از یک سال تمرین آماده اجرا بودیم اما به علت شروع تعمیرات «تالار عماد» نتوانستیم اجرا کنیم.

«محمد کاظم دامغانی» افزود که بعد از آن درخواست کردیم در «پلاتوی صنعتی» اجرا کنیم، اما هیئت بازبینی این پلاتو تئاتر ما را رد و سطح کیفی آن را مناسب اجرا در پلاتوی صنعتی ندانستند. اجرا در «پلاتوی موج نو» هم با توجه به هزینه درخواستی، برای تیم ما امکان پذیر نبود. تلاش زیادی برای اجرا در سالن و حتی سالنهای که مناسب اجرا نبودند انجام دادیم پس از نا امیدی از همه جا تصمیم گرفتیم در فضای باز «کافه گالری آزاد» اجرا کنیم.

با بهره برداری از مجتمع تالارهای مرکزی کرمان دیگر دغدغه نخواهیم داشت

به دنبال دلیل بودم که چرا شهر کرمان با داشتن هنرمندان بزرگ و نیز جوانان مستعد با محدودیت شدید فضای تئاتری مواجه است؟

با رئیس اداره ارشاد شهرستان کرمان گفتگو کردم ، «مهدی ملانوری» گفت که تالار عماد از بهار امسال در دست تعمیر است. بازسازی این تالار کار بسیار سختی است و از ساخت یک پلاتو جدید سخت تر است، با خارج شدن این پلاتو از دسترس، بچه های تئاتر تنها فضای تمرینی و اجرای خود را از دست دادند. امیدواریم هر چه سریع تر تعمیر و قابل استفاده شود. ملانوری

افزود که «مجتمع تالارهای مرکزی» کرمان در حال ساخت است، اعتبار این مجموعه از محل اعتبارات کشوری تامین می شود. این مجموعه ۲ سال است که به علت کمبود بودجه در مرحله ۸۵ درصد ساخت متوقف شده، امیدواریم تا پایان امسال به بهره برداری برسد. با افتتاح این تالار در زمینه فضای تئاتری دیگر دغدغه ای نخواهیم داشت. دولت تا الان چند میلیارد برای این مجتمع هزینه کرده است و هنوز هم هزینه زیادی دارد، چون فقط یک ساختمان نیست، یک فضای تئاتری و هنری با استاندارد های روز دنیا است. همچنین جهت ساخت ۶ پلاتو بین وزارت ارشاد و شهرداری کرمان تفاهم نامه ای امضا شده است. به این ترتیب که شهرداری پلاتو بسازد و وزارت ارشاد تجهیز نماید. در شهرستانهای زرند، جیرفت، بم، سیرجان ساخت این پلاتوها به پایان رسیده یا در حال ساخت است، اما در کرمان و رفسنجان هنوز این تفاهم نامه اجرا نشده است.

از نگاه نهاد های مسئول به فرهنگ انتقاد داریم

در گفتگویی که با رئیس انجمن هنرهای نمایشی کرمان داشتم در رابطه با این تفاهم نامه گفت که مربوط به سال ۹۳ و قرار بود سال ۹۴ اجرایی شود، اما تا کنون بدلیل پاره ای مشکلات انجام نشده است. الان با شهرداری به اتفاق نظر رسیدیم و قرار است زمینی که در سال های گذشته از طرف استانداری و شهرداری به انجمن نمایش اهدا شده بود را به فروش برسانیم و با پول آن زمین دیگری خریداری و یک پلاتو ساخته شود. «عبدالرضا قراری» افزود مکان هایی که تا

کنون پیشنهاد شده مناسب نبوده است. مکان ساخت و دسترسی پلاتو بسیار مهم است، وقتی پلاتو جای نامناسبی ساخته شود با نساختن پلاتو تفاوتی ندارد. امیدواریم هر چه زود تر به توافق برسیم و ظرف ۶ ماه آینده بتوانیم یک پلاتوی خوب بسازیم. ما به نگاه نهادهای مسئول از جمله شهرداری به فرهنگ انتقاد داریم که با توجیه کم بودن منابع و اولویت نیازهای روزمره بر فرهنگ از اقدام و سرمایه گذاری در این زمینه سر باز میزنند. فرهنگ و هنر یکی از ارکان اصلی جامعه برای توسعه پایدار است.

پلاتوی صنعتی تنها مکان مناسب برای اجرای تئاتر

معاون انجمن هنرهای نمایشی کرمان گفت که ما مطالباتمان را به صورت کتبی و حضوری خدمت استاندار و مسئولین مختلف شهر اعلام کردیم و استاندار دستور رسیدگی دادند. در بحث سالن، پلاتوی صنعتی تنها مکان مناسب برای اجرای تئاتر در کرمان است و سالن های دیگر

هیچ کدام کیفیت مناسبی ندارد. امین شجاعی افزود: در جلساتی که با «رزم حسینی» و  «فلاح» داشتیم قرار بر این شد سالنهای مختلفی که در شهر هستند بازدید شود و هر کدام که برای اجرای تئاتر حداقل استاندارد را دارند معرفی شوند، در این ارتباط ۶ سالن معرفی شد، اما فقط در حد معرفی باقی ماند و هیچ اقدامی نشد. متاسفانه فرهنگ فعلا اولویتی در برنامه های شهری ندارد. شهرداری به عنوان متولی اصلی شهر کم لطفی می کند، با توجه به بودجه ی کلانی که در بخش های مختلف هزینه می شود، اختصاص ۳۰۰-۴۰۰ میلیون بودجه به تئاتر مبلغ زیادی نیست، فقط بحث اولویت است .

از محل فروش زمین انجمن پلاتو میسازیم

با نگاهی کلی به شهر می بینیم که تقریبا در بیشتر خیابان ها اقدامات عمرانی در جریان است، طرح های مطالعه شده یا نشده که فعالین اجتماعی و بخشی از مردم به آنها انتقاد دارند و گروهی دیگر این اقدامات را سازنده می دانند. با این شرایط به نظر می رسد تمرکز بر ظاهر شهر است و به فرهنگ به عنوان رکن اصلی جوامع پیشرفته توجه کافی نمی شود. برای اینکه یک طرفه به قاضی نرفته باشم با معاون فرهنگی شهرداری کرمان گفت و گو کردم و از او در رابطه با تفاهم نامه شهرداری کرمان با وزارت ارشاد پرسیدم.
حجت السلام «سید مرتضی حسینی» گفت : «امسال منابع مالی ما این اجازه را نمیدهد که

بخواهیم برای تئاتر هزینه ای بکنیم ». وی افزود که شهرداری زمینی را به انجمن تئاتر و نمایش اختصاص داده که الان ارزشمند شده است و حدود ۸۰۰میلیون تا ۱ میلیارد تومان ارزش دارد (لازم به ذکر است که این زمین در زمان شهردار وقت «محمد سام» به این انجمن اهدا شده است) در آخرین جلسه با حضور استاندار محترم و عبدالرضا قراری پیشنهاد دادیم که این زمین از طریق سازمان شهرداری ها فروخته و پلاتو ساخته شود. حدود ۲ ماه قبل این جلسه تشکیل شد ولی هنوز تفاهمی برای فروش زمین صورت نگرفته است، بعد تفاهم از محل فروش زمین پلاتو خواهیم ساخت، ما بحث منابع مالی داریم، امسال سال مالی سختی برای شهرداری است و همه منابع مالی به سمت پروژه های عمرانی هدایت شده، این پروژه ها اولویت شهرداری، استانداری و شورای شهر هستند که زودتر به بهره برداری برسند.

سخن پایانی

حرف های بعضی از هنرمندان تئاتر کرمان را شنیدم، همگی ازعدم توجه به هنر گلایه داشتند. باید بررسی شود که در این سالها در فرهنگ ایران و کرمان چه اتفاقی افتاده است که توجه به هنر و فرهنگ و نیز استقبال از آن کم شده است؟ مسئولان بی تفاوتی به فرهنگ را از مردم گرفته اند یا مردم از مسئولان؟!! هرچه هست حال تئاتر کرمان این روزها خوب نیست . هنرمندان بزرگ و جوانان مستعد نیازمند عمل به وعده ها و توجه از سوی مسئولان هستند. کمترین نیاز تئاتر کرمان داشتن فضای تمرینی و نمایشی است که حداقل هنرمند قرار نباشد به دنبال سالن برای اجرا باشد. او باید دغدغه و تمرکز خود را روی بهتر شدن محتوا و کیفیت اجرا بگذارد، نه اینکه در به در از این سالن و پلاتو به سالن و پلاتوی دیگر برود. امیدواریم که هر چه زود تر فضاهای فرهنگی در حال ساخت به اتمام برسد و شاهد بهتر شدن فضای فرهنگی شهر باشیم.