بر اساس گزارشی که مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اخیرا از وضعیت بیکاری زنان منتشر کرده، سهم زنان از جمعیت فعال و آمادهبهکار در بازه زمانی سالهای 90 تا 96 از 17 به 19.7 درصد رسیده که 2.7 درصد افزایش پیداکرده است. در مقابل سهم زنان هم از جمعیت بیکار در همین بازه زمانی از 28.9 به 32.3 درصد رسیده که افزایش 3.4 درصدی را نشان میدهد. نزدیک بودن افزایش این دو شاخص نشان میدهد در کشورمان تقریبا به همان میزان که به جمعیت آمادهبهکار زنان اضافهشده، فرصت شغلی هم برای زنان ایجادشده.
در استان کرمان اما آمارها نشان میدهد این روند نسبت به کشور معکوس بوده. بهطوریکه رشد سهم زنان از جمعیت بیکار در شش سال گذشته بیش از دو برابر رشد سهم زنان از جمعیت فعال بوده. در این بازه زمانی سهم زنان کرمانی از جمعیت فعال 6.6 درصد زیادتر شده اما سهم زنان از جمعیت بیکار 15.5 درصد رشد داشته.
در نمودارهای زیر میتوانید سهم زنان از جمعیت بیکار در سالهای 90 تا 96 را ببینید.
رشد دو برابری سهم زنان از جمعیت بیکار نسبت به سهم زنان از جمعیت فعال در استان کرمان باعث شده در سالهای 95 و 96 استان کرمان بیشترین سهم زنان از جمعیت بیکار را (بیشتر از نصف بیکاران استان کرمان زن بودند) بافاصله نسبت به دیگر استانها داشته باشد که آماری منفی بهحساب میآید.
نویسندگان این گزارش معتقدند تفاوت ساختار جمعیتی، عوامل قومیتی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی استانها از یکسو و ظرفیت اشتغالزایی استانها از دیگر سو باعث افزایش سهم زنان از جمعیت بیکار شده. اما چه عامل و یا عواملی باعث شده در استان کرمان سهم زنان از جمعیت بیکار فاصله چشمگیری نسبت به سهم زنان از جمعیت فعال و آمادهبهکار پیدا کند و این استان بدترین آمار را در کشور از این نظر داشته باشد؟
این سوال را از مدیرکل امور بانوان خانواده استانداری پرسیدیم.
فاطمه حسینی در پاسخ به این سوال به «کرمان نو» گفت که باید با حفظ ساختار خانواده و شان زنان، ساختار لازم برای اشتغال و مشارکت بیشتر زنان را فراهم کنیم. آیا الان این ساختار فراهم است؟ چه کسانی باید این ساختار را فراهم کنند؟ قطعا مدیران ما که اکثر مرد هستند باید این ساختار را فراهم کنند. به همین دلیل تا حدودی نهفقط در کرمان که در کل کشور مشکلاتی وجود دارد.
او البته با تاکید بر اینکه به همان نسبتی که آمار بیکاری مطرح است، به بحث مشارکت بانوان در سالهای گذشته هم توجه کنیم و نباید فقط نیمهخالی لیوان را ببینیم اضافه کرد که در حوزه افزایش مشارکت اقتصادی و اشتغال بانوان، بر اساس اطلس آماری که معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری تهیهکرده، استان کرمان در سالهای 95، 96 و نیمه نخست امسال در رتبه اول بوده است.
به گفته او استانداری کرمان در حوزه اشتغال بانوان اولویتبندی کرده، به طوری که باتوجه به آسیب هایی بیشماری که زنان سرپرست خانواده، بدسرپرست و بی سرپرست را تهدید می کند اشتغال این قشر در اولویت قرار گرفته. اشتغال زنان تحصیلکرده بیکار و ارتقای شغلی زنان شاغل اولویتهای دوم و سوم این حوزه محسوب میشوند.
حسینی ادامه داد که در این زمینه بیشترین تلاش ما برای مشارکت بانوان در بحث مشاغل خانگی بوده. بهطوریکه بیش از 600 پروژه درزمینهٔ اشتغال بانوان از طریق اعطای تسهیلات از سوی صندوق کارآفرینی امید کلید خورده.
به گفته او تاکنون دو هزار پنل خورشیدی برای زنان سرپرست خانوار در استان کرمان در نظر گرفتهشده که منبع درآمد خوبی برای آنان است. همچنین از سال 95 به بعد در زمینه تولید گیاهان دارویی و تولید پوشاک، فرم مدارس و لباسهای بیمارستانی، از توانمندی زنان کرمانی استفادهشده.
مدیرکل امور بانوان استانداری کرمان با اشاره به اینکه در کل کشور 20 درصد جمعیت بانوان شاغل و 80 درصد آنها خانهدار هستند، از جلسه اخیر خود با تامین اجتماعی برای بیمه زنان خانهدار خبر داد.
به اعتقاد او این موضوع میتواند کمک زیادی به امید به زندگی و آرامش زنان خانهدار بکند چراکه خانهداری هم یک شغل محسوب میشود اما ازنظر جامعه خیلی دیده نمیشود.
او گفت که ما باید به سمتی برویم که فعالیتهایی که خانمها میخواهند انجام دهند، درزمینهٔ مشاغل خانگی باشد. برای این کار سامانه سمابانو (ساماندهی مشاغل اقتصادی بانوان) ایجادشده که به آموزش، تولید و درنهایت برندسازی و عرضه محصول در این سامانه میپردازد. همچنین آموزشهای سواد رسانهای دنبال میشود تا بانوان از فضای مجازی بهعنوان یک فرصت برای کارآفرینی، عرضه محصول و خلاقیت و ایده پردازی و حتی مسائل فرهنگی و اجتماعی استفاده کنند.
وی همچنین به بحث کسبوکارهای دانشبنیان با همکاری پارک علم و فناوری از طریق سامانه سمابانو اشاره کرد و گفت: علاوه بر وجود بازارچههای مختص بانوان برای عرضه محصولات، تلاش کردیم که با راه اندازی نمایشگاه های ویژه بانوان در معرفی و عرضه محصولات به این قشر کمک کنیم.
او خبر داد که با میراث فرهنگی در خصوص مشارکت بانوان در بحث محصولات صنایعدستی صحبت کردیم تا در کنار یخدان مویدی بازارچهای برای بانوان ایجاد شود.
مدیرکل امور بانوان استانداری با اشاره به اینکه 67 درصد فارغالتحصیلان دانشگاهی ما بانوان هستند، گفت: باتغییر نگرش دختران تحصیلکرده که متاسفانه صرفا به دنبال کار اداری هستند می توان از ظرفیت علمی آنان برای ایجاد شغل و کارآفرینی در روستاها بهره برد که خانه های مهارت ایجاد شده در روستاها در راستای شروع این هدف است. باید اعتبار و تسهیلات در اختیار این خانمها بگذاریم تا آنها بتوانند برای زنان روستایی و عشایر کارآفرینی کنند. در این امر هنوز مسیر زیادی را باید طی کنیم. ظرفیتهای خوبی در حوزه زنان داریم اما باید ساختار سازی شود و از طرف دیگر از طریق زنان فرهیخته به زنان آسیبدیده کمک شود.
حسینی در پاسخ به این سوال که «تا پایان برنامه ششم توسعه باید سهم زنان از پستهای مدیریتی به 30 درصد برسد، آیا کرمان در این مسیر حرکت کرده» گفت که در حال حاضر در مدیریت میانی و ارشد، بالغبر 300 مدیر زن در استان کرمان داریم. البته این تعداد راضیکننده نیست و کم است ولی میانگین مدیریت ایجادشده رو به افزایش بوده. شاید سرعت بالایی نداشته اما رو به افزایش است.
وی اضافه کرد که بسیاری از بانوان ما توانمندی و شایستگی مدیریت را دارند. خانمها با توجه بهدقت نظری که دارند میتوانند مدیران موفقی باشند اما متاسفانه هنوز آن جایگاهی که باید را ندارند. نهفقط در کرمان که در کل کشور. الان ما چند وزیر زن داریم؟ چند معاون وزیر، استاندار و یا فرماندار داریم؟ این امر نشان میدهد هنوز در سطح کشور هم نتوانستیم به سمت استفاده از ظرفیت مدیران زن برویم.
او تاکید کرد که باید بانوان هم مطالبه بیشتری در این زمینه داشته باشند. در این صورت حمایت بیشتری خواهد شد.
به اعتقاد مدیرکل امور بانوان استانداری کرمان همانطور که در جنگ زنان کرمانی حضور فعالی داشتند در بحث جهاد اقتصادی هم بانوان کرمانی میتوانند حضور موثری داشته باشند.