مسئولان میگویند آمار تراکتورهای شهرستانهای برخی مناطق کرمان بویژه جنوب این استان طی چندسال اخیر از پنج هزار دستگاه یکمرتبه به هفت هزار دستگاه رسیده در حالی که سطح زیرکشت و وضعیت کشاورزی منطقه همان است که قبلا بود.
به گزارش کرمان نو به نقل از ایرنا، این درحالی است که همزمان با فصل کاشت، داشت و برداشت نیز همواره کشاورزان این مناطق از کمبود تراکتور مینالند و گرچه این موضوع ابتدا با ابهام و پرسشهایی همراه شده اما خبر از پدیدهای میدهد که عقبه مهمی دارد و آن هم چیزی نیست جز قاچاق سوخت.
هرچند مشاهدات میدانی نشان میدهد غیر از تراکتورها برخی دیگر خودروهای سنگین محلی که عمدتا فرسوده هستند- چه آنها که زیر پوشش شهرداری ها و چه راهداری مجوز فعالیت دارند- نیز در برخی مناطق جنوبی و شرقی استان زیادتر از قبل شدهاند اما حکایت تراکتورها جالب توجهتر و تنها گمانهای هم که زده میشود موضوع قاچاق سوخت مطرح است.
به گفته سرپرست سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان قبلا و در چندسال پیش آمار تراکتورهایی که سهمیه سوخت دریافت میکردند پنج هزار دستگاه بود حال آنکه اینک این آمار به هفت هزار مورد افزایش یافته است.
احمد احمدپور چندروز پیش در مراسم معارفه مدیر جدید جهاد کشاورزی شهرستان قلعهگنج تاکید کرد: فرد کشاورزی که با تراکتور در زمین یا باغ کار میکند، دستش را هم میبوسیم و سهمیه سوختش را نیز تامین میکنیم زیرا مشکل کمبود سوخت وجود ندارد اما اگر تراکتوری به هر دلیل کار نمیکند و سوخت دریافت میکند پذیرفته نیست.
وی با بیان اینکه سوخت سرمایه ملی همه ما ایرانیان است و به صیانت از آن و مصرف بهینه باید اهتمام ویژه داشته باشیم اظهارداشت: البته به علت این مساله در یکی دو سال اخیر سایر دست اندرکاران حوزه های متولی نیز به این مقوله ورود کردهاند و پیگیریها نیز در جریان است.
به گفته این مسئول که در جمع مدیران جنوب استان کرمان صحبت میکرد، بررسیها نشان میدهد چه تعداد تراکتور از برخی مناطق دیگر کشور خریداری و به جنوب کرمان آورده شده است.
وی آمار محل تمرکز این تراکتورها براساس شهرستان های جنوب استان را بیان نکرد و در عین حال که گفت جزییات این آمارها وجود دارد اظهارداشت: برخی به این شیوه اقدام به قاچاق سوخت کردند؛ حالا نمیگویم کدام شهرستان کمتر یا بیشتر و وارد جزییات نمیشوم اما بشدت دنبال این کار هستیم که جلو این کار گرفته شود.
احمدپور اظهارداشت: اگر حتی نصف تراکتورهای موجود نیز در کار کشاورزی فعالیت کنند، ما مشکلی نداریم اما تخمین زده میشود که تنها یک سوم آنها در کار کشاورزی به کار گرفته میشوند.
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان با طرح این پرسش که در فصل کشت محصول برخی کشاورزان نگران کمبود تراکتور هستند و گلایه میکنند، پرسش دیگری را نیز چنین مطرح کرد: پس این سوخت تحویل چه کسانی و چه تعداد تراکتور میشود؟
ضابطه برای سهمیه تراکتورها
وی در عین حال اعلام کرد: از این پس تحویل سوخت به تراکتورها منوط به تایید کارشناسان ناظر ما در جهاد کشاورزی است.
احمدپور اظهارداشت: کارشناس ناظر باید اطلاعات میدانی را از منطقه محل فعالیت خود داشته باشد که کدام تراکتور در کشاورزی کار میکند و سهمیه سوخت را تایید کند.
وی تصریح کرد: امسال برای راستیآزمایی غیر از کارشناسان ناظر کشاورزی، برخی دیگر دست اندرکاران نیز فعال شدهاند و همه بدانند ما در سوخت کمبود نداریم بلکه دنبال مصرف بهینه هستیم.
این مسئول تاکید کرد که به طور یقین زمینههای سوءاستفاده در این بخش از بین خواهد رفت.
عقبه قاچاق گازوئیل و بنزین
مشکل قاچاق سوخت هم در بخش گازوئیل و هم بنزین در مناطق جنوبی و شرقی استان کرمان طی سالهای اخیر وجود داشته به طوری که غیر از فروش ارزان سرمایههای ملی که متعلق به همه ایرانیان است آن هم به آن سوی مرزها، در خلال قاچاق شاهد سوانح مختلف و جان باختن انسانها نیز بودهایم.
در بخش بنزین طرح ساماندهی و ایجاد محدودیت در برداشت شبانهروزی برای هر کارت سوخت (کُدینگ) در جنوب و شرق استان کرمان اجرایی شده که ابتدا ۳۰ لیتر تعیین و سپس و به دنبال اعتراض مردم و مسئولان محلی به ۴۰ لیتر در شبانه روز افزایش یافت و غیر از بحث بنزین، تلاشها برای پیشگیری از قاچاق گازوئیل نیز از مجراهای مختلف در دستور کار جدی تر قرار گرفته است.
قاچاق گازوئیل و همکاری شهرداری ها و راهداری
اما در مورد قاچاق سوخت خودروهای سنگین موضوع نیازمند ساماندهی است و مسئولان این بخش زیرمجموعه وزارت نفت نیز میگویند که نیاز به همکاری برخی سازمانهای متولی از جمله شهرداریها و سازمان راهداری وجود دارد زیرا خودروهای محلی(مینی بوس، کامیون یا…) بسته به میدان فعالیت در درون شهر یا فضای برون شهری با نظارت این نهادها فعالیت میکنند که با نصب جیپیاس مسافت پیموده شده و نسبت آن با مصرف سوخت نیز سنجیده و ارزیابی میشود.
به گفته مدیر شرکت پخش فرآوردههای نفتی منطقه کرمان هرکدام از این خودروهای محلی که زیر نظر شهرداریها یا راهداری فعالیت میکنند و مجوز فعالیت میگیرند در سامانههای مختص به این نهادها باید ثبت مشخصات شوند و ضرورت دارد که شهرداریها و راهداری نیز برای توسعه فعالیتهای مرتبط با این موضوع اقدامات لازم را در دستور کار قرار دهند.
سیدباقر نورالدینی افزود: بسته به نوع فعالیت این خودروها در محدودههای درون شهری یا برون شهری باید پس از ثبت مشخصات در سامانههای موجود، فرآیندهای تحویل سهمیه سوخت آنها نیز تحت رصد و نظارت قرار گیرد.
وی همچنین درباره سهمیه سوخت تراکتورها نیز تاکید کرد که براساس هماهنگیهای به عمل آمده، سازمان جهاد کشاورزی باید عملکرد تراکتورها را تایید کند و پس از تایید در شرکت پخش فرآوردههای نفتی، سهمیههای مذکور تعلق میگیرد.
افزایش نظارت ها با هدف کاهش قاچاق
پیشگیری از قاچاق فرآوردههای نفتی ، اجرای طرحهای ساماندهی و مدیریت عرضه سوخت بویژه در مناطق نزدیک به استانهای مرزی در حالی است که با کاهش زمینه قاچاق، غیر از آنکه از فروش ارزان سرمایههای ملی ایرانیان به غیرایرانیان جلوگیری میشود و از بروز سوانح، تلفات جادهای و نیز مصدومیت یا قطع عضو افراد دخیل در این کار کاهش مییابد، ساکنان این مناطق نیز به سمت مشاغل پایدار، مطمئن و با خطر کمتر هدایت میشوند که توسعه فعالیتهای اشتغالزا، کل منطقه را از جنبههای مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نیز منتفع میکند.
ارتباط مستقیمی بین توانمندی اقتصادی در مشاغل پایدار با توانمندیهای فرهنگی و اجتماعی وجود دارد لذا درصورتی که میل به قاچاق سوخت نیز از بین برود، زمینههای اقتصادی و اشتغال بیشتری نیز فراهم میشود که میتواند برکات بسیار زیادی در همه ابعاد زندگی ساکنان داشته باشد.
به دنبال اجرای طرح کُدینگ و ایجاد محدودیت عرضه بنزین، بررسیهای میدانی نشان میدهد که قاچاق بنزین به شکل قابل تاملی کاهش یافته و حتی برخی قاچاقچیان نیز به این امر اذعان دارند.
البته تداوم این رویه نیازمند تشدید نظارتها و نظارتهای میدانی جدی است تا منفذهای دیگری باز نشود و قاچاق بنزین نیز به صفر برسد.
عزم همگانی برای صیانت از سرمایهای ملی
مستندات موجود نشان میدهد هرچقدر از جوانان بیکار منطقه نیز به هر علتی از جمله سود بیشتر قاچاق یا بیکاری در این مناطق به قاچاق روی بیاورند در برابر جمعیت کل این مناطق عدد قابل توجهی نیستند، در حالی که بیشتر مردم سوخت را سرمایه ملی میدانند و بر صیانت از آن و نیز مصرفه بهینه آن تاکید دارند.
بگذریم که برخی مناطق جنوبی و شرقی استان کرمان نیازمند توسعه فعالیتهای مولد اقتصادی و اشتغالزا هستند تا با کاهش میزان بیکاری نسل جوان و قشر فعال این جوامع، زمینه آسیبهای اجتماعی و گرایش به قاچاق نیز کمتر شود.
وقتی پای صحبت برخی افراد دخیل در قاچاق مینشینیم از نگرانیهای خود و خانوادههایشان نیز میگویند؛ از چشم انتظاری فرزندانشان که نگران هستند پدرانشان بعد از آنکه رفتند برای قاچاق، در جریان حوادث مترتب به این کار خطرناک، آیا باز، باز میگردند یا خیر؟
لذا توانمندسازی این مناطق از نظر اقتصادی و ایجاد فرصتهای شغلی مناسب از یک طرف و فرهنگسازی با هدف تغییر برخی نگرشها با رویکرد تلاش برای ایجاد مشاغل پایدار، مطمئن و رسمی، از جمله مولفههای مهمی است که ضرورت دارد به همت برنامهریزان در این استان بویژه مناطق محروم جنوبی و شرقی آن پیاده سازی شود.
آنطور که مسئولان متولی میگویند بررسی سهمیههای سوخت در بحث تراکتورها، خودروهای سنگین، پمپ های آب کشاورزی، گلخانهها، نانواییها و دیگر مراکزی که از سوخت استفاده میکنند در دستور کار جدی ادارات قرار دارد تا در همراهی و همکاری شهروندان زمینه پیشگیری از قاچاق این سرمایههای ملی روز به روز کمتر شود و به صفر برسد.
حال که عزم دستاندرکاران در جلوگیری و برخورد با پدیده قاچاق سوخت راسختر از همیشه، شکل عملیاتی از ابعاد مختلف به خود گرفته باید منتظر بود که با ضابطهمند شدن بیشتر این فرآیندها و تشدید نظارتها، هم قاچاق سوخت کاهش یابد و هم البته با تلاش بیشتر مسئولان، زمینه اشتغالزایی بیشتر در این مناطق نیز در دستور کار باشد تا تمایل به قاچاق سوخت نیز به صفر برسد زیرا نگاه صرفا جرمانگارانه به چنین اقداماتی چندان کارشناسی و نزدیک به واقعیت نیست و نمیتواند پاسخگوی همه مسائل باشد.