در فصل سرما مراقب گاز گرفتگی باشیم

وارد آخرین ماه فصل پاییز شدیم و طبق معمول ما کرمانی ها تا کنون سهمی از برف و باران نداشتیم. اما سرمای هوا در این روزها خودی نشان داده است.با توجه به فصل سرد و تعطیلات اگر خواستیم به مناطق اطراف کرمان مثل کوهپایه و ..برویم سرمای سوزناک را فراموش نکنیم و وسایل گرمایشی مورد استفاده در آنجا را چک کنیم که خدای نکرده دچار گازگرفتگی نشویم. درباره این موضوع با عسکری مدیرعامل سازمان آتش نشانی و صابری رئیس مرکز فوریتهای پزشکی کرمان گفتگویی داشتم.

عسکری در این زمینه می گوید که علائم گازگرفتگي بستگي به ميزان منوكسيدكربن موجود در فضاي حادثه دارد.در ابتدا علائم خفيف است و به صورت گيجي،كرختي مزمن و در واقع علائمي شبيه يك آنفلوانزا از خود نشان مي‌دهد كه افراد در مواجهه با چنين علائمي بايد به وجود گاز منوكسيدكربن درفضا شك كنند.

وی افزود که علائم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ، بیهوشی ،تشنج و اغماست. در بیماران مبتلا به ناراحتی‌های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده باشد.

 به گفته عسکری بهترين كار در مواجهه با فرد گاز گرفته اين است كه با حفظ خونسردي فرد را از شرايطي كه دچار مسموميت شده خارج و درها و پنجره‌ها را سريع باز و اجازه دهند اكسيژن كافي به او برسد. بايد از تجمع در كنار فرد آسیب دیده جداً خودداري کرد، زيرا اين عمل از رسيدن سريع اكسيژن به فرد جلوگيري مي‌كند.سپس بلافاصله با اورژانس ۱۱۵ تماس گرفته واجازه دهند تا آنها اقدامات اوليه مناسب را انجا م دهند. البته بايد توجه داشت اين اقدامات زماني تأثيرگذار  است كه فرد مدت زمان كمي را در مواجهه  با گاز باشد. دربسياري ازموارد كه افراد خواب هستند، غلظت اين گاز سبب آسيب مغزي شديد و حتی مرگ مغزي مي‌شود.

 مدیر عامل سازمان آتش نشانی از شهروندان خواست باتوجه به اهمیت موضوع موارد زیر را مدنظر قراردهند: ۱- هوای اتاق همیشه تامین باشد ۲- وسایل گرمایشی استاندارد و با شعله آبی بسوزد ۳- دودکش ها عمودی باشند ۴- دودکشها مجهزبه کلاهک H و زمان روشن بودن وسایل گرمایشی داغ باشند ۵- ازلوله های آکوردئونی استفاده نشود ۶ – ازبخاری های بدون دودکش درمنزل مسکونی استفاده نشود ۷- درمنزل و خودرو جهت گرم کردن محیط از پیک نیک یا وسایل بدون دودکش استفاده نشود.

عسکری یادآور شد سازمان آتش نشانی آمادگی مشاوره بصورت ۲۴ ساعته دارد، شهروندان می توانند با شماره ۱۲۵ تماس و اطلاعات لازم را کسب نمایند.

 چادرهای مسافرتی مستعد گازگرفتگی

مدیر مرکز فوریتهای پزشکی نیز در مورد مسمومیت با گاز منواکسید کربن می گوید که اکسیژن برای آنکه از طریق خون به اندامهای ما برسد باهموگلوبین خون ترکیب می شود. وقتی گاز منو اکسید کربن هم در فضا وجود دارد به همین طریق با همو گلوبین خون ترکیب میشود. اما با این تفاوت که قدرت ترکیبی منواکسید با هموگلوبین خون ۲۵۰ برابر بیشتر از قدرت ترکیب اکسیژن با هموگلوبین است. به همین دلیل فرد مسموم شده با منواکسید کربن را حتی وقتی  از محیط آلوده دور می کنیم به راحتی نمی توان منواکسید کربن را از خونش حذف کرد و اکسیژن رسانی خوب انجام داد. بنابراین مدت زمانی طول می کشد تا فرد به حالت طبیعی برگردد. طی این ساعات اکسیژن خون و لذا اکسیژن رسانی به اندام های حیاتی مثل مغز کم است. بدنبال کاهش خون رسانی به مغز ممکن است ضایعات ماندگاری برجای بماند.

 سید محمد صابری افزود که توصیه اصلی این است بجای بخاری از پکیج و موتورخانه مرکزی استفاده شود. سیستم تهویه مورد توجه باشد. بهتر است پکیج درتراس نصب شود. یا ازدودکش دو جداره استفاده شود  زیرا این دودکشها اکسیژن مورد نیاز را از فضای آزاد دریافت می کنند.

او می گوید که هرگز برای دو وسیله گرمایشی لوله تخلیه مشترک نداشته باشیم، در هرجایی که مشترک شود اشکال دارد. هر وسیله گرمایشی لوله تخلیه تا انتهای پشت بام منزل مسکونی داشته باشد. از نشت گاز اطراف لوله های تخلیه مطمئن باشیم.

 به گفته صابری گاهی تصور بر این است که اگر مسیر تخلیه گاز منواکسید کربن داخل آب رها شود گاز منواکسید کربن جذب آب می شود و خطرناک نیست. اصلا چنین چیزی وجود ندارد، گاز منو  اکسید کربن پخش میشود و بسیار خطرناک است.

 وی افزود موارد معدودی می بینیم کنار پارکها در این فصل چادرهای مسافرتی نصب شده است، اینها در روز به کار می پردازند، (مثلا فروش میوه) اما شب با سرمای شدید مواجه می شوند و اغلب پیک نیک همراه خود دارند، از پیک نیک در چادر برای گرم کردن استفاده می کنند که می تواند فاجعه ساز شود. اگر شب هنگام با چادری مواجه شدیم که احیانا شعله ای در آن روشن بود با دقت بیشتری از کنار آن رد شویم. شاید فاجعه ای در حال وقوع باشد.

 دکتر صابری به یکی از این موارد در سال گذشته اشاره دارد و می گوید که متاسفانه پارسال دو هموطن همدانی در کرمان سیب زمینی می فروختند و در چادر بوسیله پیک نیک دچار گازگرفتگی و مرگ شدند. هموطنانی که از نقاط مختلف به کرمان می آیند می گویند کرمان کویر است. اما باید توجه داشته باشند که کویر شبهای بسیار سردی دارد.