به گفته مدیر امور منابع آب شهرستان جیرفت برای حفر چاه در روستای حسین آباد اسفندقه، مجوز منابع طبیعی نیاز است
و در صورت داشتن این مجوز، اداره آب هیچ مشکلی با حفر چاه ندارد.
اکنون یکی از بحث هایی که در این بین پیش می آید این موضوع است که آیا به طور کلی فکری به حال قنات های این بخش می شود و یا در صورت تخریب قناتی، امیدی به بازسازی آن است و در صورت عدم بازسازی چه جایگزینی برای خلا نبود این قنات از سوی مسوولان پیش بینی می شود تا کشاورزان با مشکل کمتری روبرو باشند.
یکی از کشاورزان این منطقه به کرمان نو در مورد قنات های حسین آباد گفت: «ما 2 رشته قنات در روستایمان داشتیم که تا سال 90 آب داشتند از آن موقع زمین های اطراف قنات ها را واگذار کردند که البته هنوز مالکیت آن ها هم مشخص نیست و بلاتکلیف هستند و مشکل حقوقی دارند.اکنون در این بین قنات های ما را نابود کردند در نتیجه کشاورزی حسین آباد هم نابود شد، اکثر اهالی این بخش از کشاورزی امرار معاش می کردند. این 2 رشته قنات تقریبا به صورت کامل تخریب شده اند و برای تامین آب هم نگذاشتند که ما چاه بزنیم. در این روستا 51 خرده مالک و 4 مالک اصلی وجود دارد و حدود 200 هکتار زمین زراعی برای همین موضوع خشک شده است. قرار بود که استاندار بیاید از نزدیک بازدید و مشکل را بررسی کنند که در سفر اخیرشان نیامدند و فرماندار هم که قول بازدید داده بود، هنوز نیامده است.»
بهسازی قنات های اسفندقه در دستور کار است
شهدادنژاد سرپرست بخشداری اسفندقه در مورد قنات های اسفندقه به کرمان نو گفت: از قدیم ایام در بخش اسفندقه 50 رشته قنات وجود داشت که از این 50 رشته 40 تا از آنها دایر است و 10 تا آنها بایر است.
به گفته شهداد نژاد، در سال 96 ، طبق گزارشی که جهاد کشاورزی به ما داده است ، 40 میلیون تومان از محل اعتبارات ملی و 45 میلیون تومان هم از محل اعتبارات دهیاری ها در امر بهسازی قنوات اعتبار تخصیص داده شده است.
وی افزود: 2 تا یا 3 تااز این قنات ها در سال 97 بهسازی شده است و 3 یا 4 تا قنات هم در سال 98 بهسازیشان انجام یا در حال انجام است و به طور کلی روش کار این طور است که با توجه به اولویت و نیاز منطقه بهسازی انجام می شود در سال 97 هم از اعتبارات ملی 25 میلیون تومان و در سال 98، 40 میلیون تومان به این امر اختصاص داده شده است و کار بهسازی قنوات متوقف نیست و در حال انجام است.
شهداد نژاد تاکید کرد: هر قناتی به یک شکل بهسازی خاصی احتیاج دارد و باهم متفاوت هستند و کم کم همه قنات های این بخش بهسازی و احیاء می شوند. جدیدا 2 قنات جدید هم وارد مدار شدند که من جدیدا وارد بخشداری شده ام، الان قنات دولت آباد کاراهایش انجام شده و حتی مازاد بر مصرف هم آب دارد.
وی بیان کرد: در سال جاری در دشت اسفندقه، حفر چاه ممنوع شده است و مجوز آن صادر نمی شود.یک کار تحقیقاتی دولت و وزارت نیرو در حال انجام است که میزان مصرف واقعی آب هر منطقه را به دست بیاریم و بر اساس آن دولت برای تامین آب اقدام کند، بخش اسفندقه در این طرح به عنوان پایلوت انتخاب شده است و باید نتایج بررسی شود و نیاز مناطق را بر آن اساس مرتفع کنند.
به نظر شهداد نژاد در بسیاری از مواقع تناسبی بین آب موجود و سطح زیر کشت وجود ندارد، یعنی بر اساس آب موجود منطقه، زمین کشت نمی شود.شهداد نژاد یادآور شد: مسئله قنات های حسین آباد در حال بررسی است.
مهندس آذر بیگ مدیر امور آب شهرستان جیرفت نیز در خصوص مشکل تامین آب کشاورزی روستای حسین آباد به کرمان نو گفت: حفر چاه برای برطرف شدن مشکل این روستا به مجوز منابع طبیعی احتیاج دارد در صورتی که منابع طبیعی مجوز را صادر کند، اداره آب با حفر چاه مشکلی ندارد. به قنات هایی که بیش از 5 سال از خشک شدن آنها نگذشته باشد، مجوز حفر داده می شود.
طرح پایلوت پرومسلوب المنفعه نمودن چاه های غیرمجاز دشت اسفندقه
پیش از این به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای کرمان، نیز جلساتی در مورد چاه ها و طرح پرومسلوب المنفعه نمودن چاه های غیرمجاز دشت اسفندقه برگزار شده است، بر اساس این گزارش مدیر امور منابع آب شهرستان جیرفت در جلسه شورای حفاظت منابع آب مورخ 98/6/30 که در محل فرمانداری شهرستان برگزار گردید ضمن تشریح وضعیت منابع آبی شهرستان خواستار همکاری بیشتر دهیاری های واقع در روستاها مبنی بر فرهنگ سازی جهت افزایش بهره وری از منابع آبی و جلوگیری از حفر چاه های غیرمجاز و ارائه گزارش تخلفات به دفتر بازرسی مدیریت منابع آب شد.
مهندس آذربیگ در ادامه به مشکلات پیش رو در خصوص اجرای طرح پایلوت دشت اسنفدقه مبنی بر پرومسلوب المنفعه نمودن چاههای غیرفعال مشمول فرم یک و پنج اشاره کرد و گفت: تحقق این امر در گرو همکاری قاطع دستگاه قضایی و نیروهای نظامی و انتظامی شهرستان خصوصا در برخورد با چاه های جدیدالحفر در دشت مذکور می باشد.
آذربیگ خواستار اجرای هر چه سریعتر طرح پایلوت دشت اسفندقه مبنی بر طرح جایگزین معیشت مالکان چاه های فرم پنج فعال و لایروبی و به سازی قنات های این دشت گردید و با توجه به تخلفات صورت گرفته در روستای اسنفدقه دستور تهیه گزارش و ارسال به شورای تأمین شهرستان را صادر کرد.
پیش از این در گزارش قبلی کرمان نو آمده است، بسیاری معتقدندکه قوانین موجود نمیتواند پاسخگو وجود چاههای غیر مجاز باشد و لازم است که دولت اقدامات سختگیرانه ای را برای این مساله لحاظ کند.
بهگفته جواد میبدی مدیرکل سابق دفتر نظامهای بهرهبرداری و حفاظت آب و آبفا وزارت نیرو پیشنهاد این وزارتخانه بیاناینکه افزون بر مجازات حبس، جرایم نقدی نیز برای این امر پیشبینی شده است که در صورت تصویب می تواند ابزار بازدارندهای در ارتباط با حفر چاه هی غیر مجازباشد، اظهار کرد:شرایط بحران آب در کشور قوه قضاییه را نسبت به مسائل این بخش حساس کرده است و به پروندههای مرتبط رسیدگی لازم را انجام میدهد.
مدیر موسسه پژوهشی راهبرد دانش درباره پیامدهای این اتفاق میگوید: اولین پیامد آن پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی است که موجب خشک شدن قناتها، چشمهها و سپس چاههای غیرعمیق و نیمهعمیق میشود که این امر اکنون در بسیاری از مناطق کشور اتفاق افتاده است.
به گفته عرب، دومین پیامد پایین رفتن سطح آب، غلیظ و سنگین شدن و در نتیجه شورتر و بیکیفیتتر شدن آن است. اکنون در مناطقی همچون جنوب کرمان شاهد کاهش شدید بهرهوری محصولات منطقه به دلیل بیکیفیت آب و خاک هستیم.