قلیان باز هم ممنوع می شود؟
خسرو صادق نیت، رییس اداره بهداشت و محیط وزارت بهداشت گفته «در پی اجرای طرح جمع‌آوری قلیان از قهوه‌خانه‌ها و مراکز عمومی، با سرو کنندگان قلیان‌های میوه‌ای برخورد و از فعالیت آن‌ها جلوگیری می‌شود.» این چندمین بار است که مسوولان وزارت بهداشت طرح برخورد با عرضه قلیان را پی می‌گیرند، درحالی‌که تاکنون نتوانسته‌اند آن را به‌طور موفقیت‌آمیزی اجرا کنند.
اگرچه صادق نیت از اجرای موفق این طرح در اصفهان، اهواز و مشهد خبر داده و گفته «نظارت بر روند اداره قهوه‌خانه‌ها و چايخانه‌هاي سطح كشور از یک سال گذشته با همكاري قوه قضاييه، نيروي انتظامي و وزارت بهداشت آغازشده و امسال با جدیت بیشتری پیگیری می‌شود» اما تجربه نشان داده حذف قلیان از جامعه به این راحتی‌ها نیست.
فشار از مهر 95
تابستان 95 بود که وزارت بهداشت اعلام کرد از ابتدای مهر 95 استفاده از اسانس و طعم در توتون‌ها ممنوع است. در پی این اخطار بود که برخورد با قلیان در برخی شهرها از جمله کرمان آغاز شد. البته در کرمان تنها علوم پزشکی نبود که بر طبل جمع‌آوری قلیان می‌کوبید، بلکه دیگر ارگان‌ها از جمله کمیسیون بهداشت شورای شهر کرمان هم خواستار برخورد جدی با عرضه قلیان شدند.
در این راستا این کمیسیون طرحی را در خصوص ممنوعیت عرضه قلیان مصوب کرد. استناد شورای شهر کرمان به مصوبه‌ای بود که سال 85 در وزارت کشور مصوب شده بود. مصوبه‌ای که در آن بر ممنوعیت عرضه قلیان در اماکن عمومی تأکید می‌کند. این مصوبه با تلاش و اصرار وزارت بهداشت در سال 85 اجرایی شد اما با حمایت نکردن دولت وقت، به‌جایی نرسید و آبان ماه 90 هیأت دولت با صدور مصوبه‌ای، قهوه‌خانه‌ها و چایخانه‌ها را از لیست اماکن عمومی خارج کرد تا عرضه قلیان در آن‌ها مشکلی نداشته باشد. اما چند ماه بعد با پیگیری‌های وزارت بهداشت، دیوان عدالت اداری مصوبه هیأت دولت را لغو و اعلام کرد که بر اساس قانون مبارزه با دخانیات، قهوه‌خانه‌ها جزو اماکن عمومی‌اند و نباید در این اماکن قلیان به مشتری عرضه شود.
اجرایی شدن قانون ممنوعیت عرضه قلیان با اعتراض گسترده چایخانه داران کرمانی روبرو شد. چایخانه داران چندین تجمع در مقابل فرمانداری، علوم پزشکی، شورای شهر و استانداری برگزار کردند و درنهایت زور آن‌ها بر وزارت بهداشت چربید و عرضه قلیان هنوز در کرمان ادامه دارد، همان‌طور که در اکثر استان‌ها ممنوعیت عرضه قلیان موفقیت‌آمیز نبوده.
هیچ امری با دستور حل نمی‌شود
نعمت احمدی، حقوقدان در رابطه با طرح ممنوعیت عرضه قلیان به «پیام ما» می‌گوید که هیچ امری با دستور و فرمان حل نمی‌شود. به‌عنوان‌مثال در مورد تریاک قوانین زیادی داریم و بعضاً مجازات اعدام هم برای تریاک در نظر گرفته‌شده. این قوانین چقدر تأثیرگذار بودند؟ اساساً تأثیری نداشتند. مطمئناً قلیان می‌تواند دروازه ورود به اعتیاد باشد اما مساله اینجاست که این قضیه باید به‌درستی کنترل شود. باید به مردم آگاهی داد چراکه ثابت‌شده قلیان به مردم آسیب می‌رساند. چندی پیش وزارت بهداشت تحقیق علمی در خصوص انواع توتون‌ها انجام داد و ضایعات موجود در این توتون‌ها باورنکردنی بود. باید این اطلاعات را به مردم داد.
«نه» به روش قهری
در حالی وزارت بهداشت مجدداً بر ممنوعیت عرضه قلیان تأکید کرده که به نظر می‌رسد برخی دولتی‌ها چندان با برخورد قهری با قلیان موافق نیستند.
محمدعلی نجفی، مشاور رییس جمهور و اولین رییس سازمان میراث فرهنگی کشور در دولت یازدهم، از جمله مخالفان طرح برخورد با عرضه قلیان است. او معتقد است «اگر جلوی قلیان را بگیریم همراه با قلیان چیزهای دیگری هم وارد فضای خانه می‌شود. باید ببینیم مجموع محدودیت‌ها قابل دفاع هستند. اگر نبودند، بدانیم بعضی محدودیت‌ها را زیاد به مردم تحمیل می‌کنیم و در تصمیمات، تردید کنیم.» وی پیشنهاد می‌دهد که «موضوع قلیان به نظرسنجی مردم گذاشته شود.»
موضوعی که محمدرضا بهرامی، رییس صنف رستوران و هتل داران کرمان هم با آن موافق است و می‌گوید که قلیان ضرر دارد اما راهکار جمع‌آوری قلیان نیست. من صد در صد با بستن چایخانه‌ها مخالف هستم. تنها باید در پارک‌ها مصرف قلیان را ممنوع کرد و مراکزی با نظارت دولت به عرضه‌ی قلیان مبادرت ورزند. قلیان مضر است اما قلیان در چایخانه‌ها قطعاً باید باشد. انتخاب با مردم است نمی‌توان به مردم بگوییم که چکار باید بکنند.»