الهام پیپر| بر اثر خشکسالی پیدر پی آب تعداد زیادی از چاهها، چشمهها و قنوات این استان کاهش داشته است، خشکسالیهای متعدد سبب افت شدید سفرههای آب زیرزمینی شده و این مساله بسیاری از مناطق را دچار مشکل کرده است، جیره بندی آب، اجرای سیستمهای آبیاری نوین در مزارع و باغات، توصیه به صرفهجویی در مصرف آب و غیره از جمله اقدامات مسوولان در زمینه کاهش اثرات خشکسالی در استان کرمان است. استان كرمان ازجمله مناطقِی است كه از ديرباز دچار كمآبی وخشكسالی بوده است، اما امسال اوضاع كمی فرق كرد و وقوع چندين بارش شديد و پیدرپی باعث شد تا در شهرهای مختلف اين استان سيل جاری شود. كارشناسان میگویند اگر زير ساختها مهيا بود با كنترل سيلابها میتوانستيم ضمن ذخيره كردن، مشكل بیآبی منطقه را تا حدودی حل كنيم. متاسفانه سالهاست كه برای جمعآوری وهدايت آبهای روان نتوانستهايم فكری كنيم وتازه اگر زيرساختی هم از قديم وجود داشت در اثر بیتوجهی به حال خود رها شده وبه مرور زمان ازبين رفته است. به عنوان مثال میتوان از بیتوجهی به حفظ سيلبندهای قديمی نام برد. این منطقه در يكی دوسال اخير بارها شاهد بارانهای شديد بوده است و نبود برخي زير ساختها باعث شده تا باهربار جاری شدن سيل، تعدادی از واحدهای مسكونی، راههای اصلی و روستایی، باغها و مزارع کشاورزی تخريب شده و هزاران دام سبک و سنگین نيز تلف شوند. زنگ خطر کمبود آب با توجه به خشکسالی و کم آبی و همچنین مصرف بیرویه و نادرست آب در جنوب کرمان، به صدا درآمده و اهالی این منطقه در آستانه جیرهبندی این عنصر حیاتی قرار گرفته و اکنون نیز در برخی از نقاط شاهد بیآبی هستیم.
بنا به اعلام کارشناسان آب منطقهای، 90 درصد آب استان کرمان در بخش کشاورزی مصرف میشود از این رو باید برنامهریزی دقیق و منظمی در زمینه مصرف بهینه آب در این بخش انجام شود ولی با وجود برگزاری دهها همایش و سمینار، این مهم تا کنون محقق نشده است.یکی از معضلات امروز آب آشامیدنی مصرفی در روستاها، استفاده از این منبع حیاتی و ارزشمند برای آبیاری درختان است که همین مساله سبب جیرهبندی آب میشود و باید به این مهم توجه کرد که استفاده از آب شرب برای کشاورزی جفا به سایر مردم است چرا که با این کار دیگر آبی برای خوردن پیدا نمیشود و این مصداق بارز حقالناس است.
استفاده از آب کشاورزی برای خوردن و ابتلا به بیماری
یکی از اهالی رودبارجنوب به«کاغذوطن»گفت:«معضل خشکسالی در جنوب کرمان در طی دو دهه گذشته بیشتر از هر زمانی به چشم میآید حالا با نیامدن باران بیش از هر چیزی مردمان رنج کشیده این دیار را آزار میدهد.
بحران آب شرب که در نتیجه کاهش ذخایر آبی و نیامدن باران در سالهای اخیر و سوء مصرف و سوء مدیریت منابع آبی دامن بسیاری از اهالی روستاهای جنوب کرمان را گرفته، شاید در حال حاضر بزرگترین رنجی باشد که پهنه جنوب شرقی کشورمان را به درد آورده است.»سابکی افزود:«روستاها کاملا خشک شدهاند و حتی آب خوردن نداریم و اکثر مردم از آب چاههای کشاورزی برای خوردن استفاده میکنند که بیماریهای زیادی را به دنبال دارد ومتاسفانه باعث شده تعداد زیادی از مردم با بیماریهای عفونی و رودهای که مرتبط با مصرف آب غیربهداشتی است مبتلا شوند.»
نذر آب اجرا میشود
رییس سازمان داوطلبان هلال احمر از برگزاری طرح نذر آب در مناطق جنوبی استانهای سیستان و بلوچستان و کرمان از اواسط مرداد ماه خبر داد.
محمد نصیری رییس سازمان داوطلبان هلال احمر در گفتگو با خبرنگار مهر از برگزاری مجدد طرح «نذر آب» در مناطق کم آب کشور خبر داد و گفت: امسال طرح «نذر آب» همچون سال گذشته در استان سیستان و بلوچستان با گستره بزرگتر اجرا خواهد شد.
وی ادامه داد: پایه این طرح بر اساس تاکید فدراسیون جهانی صلیب سرخ و هلال احمر بر رسیدگی به مناطق دارای خشکسالی بود به همین دلیل هلال احمر نیز برای اجرا این طرح وارد عمل شد. موضوع خشکسالی نیز در کشور ما قدمتی چندساله داشت اما سال گذشته افزایش شدید آن در استان سیستان و بلوچستان موجب مهاجرت هموطنان به دیگر مناطق کشور شد و به خاطر وجود این ضرورت برای تثبیت جمعیت و بالا بردن خدمات طرح «نذر آب» سال گذشته اجرا شد.
نصیری توضیح داد: در طرح سال گذشته خدمات خدمات درمانی، توزیع سبد کالا، و توزیع تانکرهای آب برای دسترسی مردم به آب شرب سالم انجام شد. امسال نیز بارندگیها در این مناطق مشکل را تا حدودی برطرف کرده اما همچنان دسترسی به آب شرب سالم در جنوب کرمان، قسمتهایی از خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و شرق هرمزگان بسیار مشکل است.
رییس سازمان داوطلبان هلال احمر افزود: حتی در برخی روستاها آبرسانی همچنان با تانکر است اما این تانکرها بهداشتی نیست. در حال حاضر با همکاری وزارت نیرو برای ماندگاری جمعیت و ارتقای بهداشت خانوارها قرار است طرح «نذر آب» در استانهای معین اجرا شود.
وی با اشاره به این استانها توضیح داد: شهرهای جنوبی استان سیستان و بلوچستان، جنوب استان کرمان و بخش شرقی استان هرمزگان از جمله مناطقی است که طرح «نذر آب» در آنها اجرا خواهد شد.
نصیری در خصوص مدت اجرای این طرح نیز گفت: سال گذشته این طرح در قالب یک هفته اجرا شد اما امسال در یک فرآیند زمانی از نیمه مرداد ماه شروع و تا ۲۰ شهریور ارائه خدمات آبرسانی، توزیع تانکر و خدمات درمانی ادامه خواهد داشت.
وی افزود: امسال نیز در تفاهم نامه با هلال احمر، تانکرهای تاکین آب شرب سالم میان مناطق کم آب توزیع میشود و جزئیات شمار روستاها و خانوارها به زودی اهلام خواهد شد. اغلب نقاط کم آب کشور توسط سازمان آب و فاضلاب به هلالاحمر معرفی میشوند.
«نذر آب» فقط به عنوان یک پروژه مکمل میتواند کمک کند
قانعیفرد فرماندار رودبارجنوب نیز به«کاغذوطن»گفت:«صبح روز گذشته دکتر فلاح مدیرعامل هلال احمر استان با من داشت و گفتند طرح نذر آب در برخی مناطق از جمله جنوب کرمان قرار است به اجرا در بیاید و معینهای از سایر استانها از جمله همدان به این منطقه به ویژه رودبار بیایند تا روستاهای هدف را مشخص کنند.»قانعیفرد ادامه داد:«امیدوارم این اتفاق بیفتد زیرا در این شرایط و اوضاع و احوال بد آبی که در جنوب استان داریم این کار میتواند در این شرایط کمک کند ولی کمبود آب و زیرساختهای ما در حوزه آب مشکلاتی هستند که به گامهای موثرتر و بلندتری نیاز دارند امسال در بحث اعتبارات سعی ما بر این بود تا برنامهمان را بر روی حوزه آب متمرکز کنیم و تخصیصهای خیلی خوبی را در این زمینه داشته باشیم. روستاهایی را داریم که بیآب هستند و در برخی نقاط هم مشکل شبکه وجود دارد و در این سه چهار سال اخیر پروژههایی را در این زمینه داشتیم که برخی از آنها پیشرفت فیزیکی 80درصدی دارند و 50 درصد دارند و در بعضی نقاط هم نیاز به کلنگزنی برای اجرای پروژههای جدید داریم که امیدوارم به نتیجه برسیم البته نذر آب هم به عنوان یک پروژه مکمل میتواند به ما کمک کند.»