راضیه زنگیآبادی- استانی مانند کرمان از قابلیتهای گردشگری زمستانه متفاوتی بهرهمند است که هنوز نتوانسته آن طور که باید برای همگان معرفی شود. نبود تعطیلات زمستانی در کنار ضعف تبلیغاتی و زیرساختی نقش مهمی در این وضعیت داشته است.
مدیر روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی کرمان در خصوص وضعیت گردشگری زمستانه در استان کرمان به کرماننو میگوید: در کل کشور گردشگری زمستانی مورد توجه قرار نگرفته و به تبع آن کرمان هم برنامهای در این خصوص نداشته است. یکی از عمده دلایل آن هم استقبال نکردن گردشگران از گردشگری در فصل زمستان و نبود تعطیلات در این فصل است؛ زیرا گردشگران بیشتر از خانوادههایی هستند که فرزند دارند و باید به مدرسه بروند.
براساس همین موضوع هم بیشترین پیک سفر در ایران در ایام نوروز و تابستان است که مدارس تعطیل میشوند. بارها پیشنهادهایی از طرف سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای تعطیل کردن ایامی از سال در زمستان داده شده تا هم صنعت گردشگری رشد کند و هم خانوادهها از فصل سرما برای سفر استفاده کنند؛ اما این موضوع هیچ وقت مورد تأیید قرار نگرفته است. این در حالی است که در بسیاری از کشورها، روزهایی را برای گردشگری زمستانی روستایی، اختصاص دادهاند.
«محمدمهدی افضلی»، یکی از زیرساختهای گردشگری زمستانی را وجود خانههای بومگردی میداند و میگوید: ساخت خانههای بومگردی در استان کرمان از چند سال گذشته تا کنون رشد بسیار خوبی داشته است و این خانهها برای مناطقی در نظر گرفته شده که صرفاً مراکز اقامتی و هتل نداشته باشند. تعداد خانههای بومگردی در استان کرمان به 310 مورد رسیده است و شامل همه نقاط استان میشود.
به گفته افضلی ممکن است در مناطقی مثل شهداد که گردشگر بیشتری دارند، تعداد خانهها هم آمار بالایی داشته باشند؛ مثلاً در همین شهداد تعداد خانههای بومگردی به 33 مورد میرسد.
ضرورت توزیع سفر در ایام سال
مدیر روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان ادامه میدهد: درواقع گردشگری زمستانی میتواند به یکی از مقاصد استان کرمان تبدیل شود؛ زیرا میتوان از کویر بهترین استفاده را در زمستان برای این منظور داشت. اما با این حال مردم در زمستان بیشتر کیش یا بندرعباس را برای سفر انتخاب میکنند و این نشان میدهد توزیع سفر در کشور ما عادلانه نیست.
علاوه بر آن تبلیغات کافی هم برای معرفی کرمان توسط دولت یا صدا و سیما انجام نشده است. در کل برای پیشرفت در صنعت گردشگری نیاز به توزیع سفر در باقی ایام سال داریم؛ برای مثال اگر تعطیلات زمستانی داشته باشیم، سرمایهگذاریها هم در این زمینه افزایش پیدا میکند و مراکز اقامتی هم بیشتر میشود.
وی ادامه میدهد: میمند، باغ شاهزاده ماهان، سیرچ، دلفارد جیرفت، بم، فهرج و ریگان، ظرفیتهای گردشگری زمستانی استان کرمان هستند. البته با وجود خانههای بومگردی در سراسر استان، امکان سفر در همه ایام سال برای گردشگران به وجود آمده که گردشگران میتوانند از طریق سایت سازمان اسم و محل خانههای بومگردی را جستوجو و برای مقصد انتخاب کنند.
جذب گردشگر با تبلیغات
«علی خضریمقدم» به عنوان راهنمای تورهای گردشگری در خصوص جاذبههای گردشگری زمستانی استان کرمان میگوید: گردشگری جنبههای مختلفی از جمله تفریحی، تاریخی، فرهنگی، ادبی و ماجراجویانه دارد؛ اما گاهی خوش آب و هوا بودن یک منطقه همیشه تعیینکننده مقصد سفر نیست. گردشگر ماجراجو میتواند با به چالش کشیدن خود در سرما و گرما هم به سفرهای خود در مناطق گردشگری بپردازد.
این راهنمای گردشگری ادامه میدهد: به طور کل در گردشگری اصلی به نام چهار S مطرح میشود که سه مورد آن در ایران قابل تعریف است؛ یکی از آنها شن (Sand) است که شندرمانی در ظهرهای زمستان کویر میتواند مورد توجه قرار گیرد. مورد بعدی آفتاب (Sun) است. آفتابی که در کویر کرمان هم وجود دارد. دریا (Sea) مورد سوم است که در استان ما وجود ندارد، اما میتوان آب را در کرمان برای آن تعریف کرد. آبشار کشیت در گلباف کرمان و یا آبگرمهایی مثل سیرچ و گور در جاده راین – جیرفت میتوانند مثالهای خوبی در این زمینه باشند.
خضریمقدم ادامه میدهد: استان کرمان به اعتقاد بسیاری از کوهنوردان به بهشت کوههای ایران معروف است. در فصل زمستان بعضی کوهها که ارتفاع بالای 4هزار متر دارند، مانند قلههای جوپار، هزار و پلوار پوشیده از برف هستند که در صورت یخبندان، با وجود کوهنوردان خوبی که استان دارد، میتواند برای یخنوردی در زمستان در نظر گرفته شوند. یکی دیگر از پتانسیلهای گردشگری زمستاتی استان تجربه سفر به شهرستان بافت و مشاهده درهها و کوههای سربرافراشته در انبوه مه غلیظ در زیر پاست که تداعیکننده حسی تقریباً شبیه به دیدن جنگل ابر شاهرود است.
این راهنمای گردشگری، تبلیغات در جذب گردشگر را بسیار مهم میداند و معتقد است کرمان در این زمینه اقدامات لازم و کارآمدی را در مقایسه با استانهایی مانند اصفهان و یزد نداشته است.
ضعف در ارائه آمار گردشگران
«علی خضریمقدم»، راهنمای تورهای گردشگری، میگوید: با وجود همه مشکلاتی که وجود دارد، گردشگر و توریست زیادی در فصل زمستان برای همین قابلیتها به کرمان مراجعه میکنند. اما موضوع اصلی این است که در استان کرمان برای توسعه پایدار گردشگری باید از نیروهای متخصص و کارشناس استفاده شود تا بتواند اثرگذاری لازم در جذب گردشگر را داشته باشد.
علاوه بر این کرمان در بحث آمار هم ضعیف است؛ یعنی متخصصی که بتواند آمار در زمینه میزان ورود گردشگر را ارائه دهد، نداریم. هرچند قبل از آمارگیری نیاز به داشتن تعریف دقیقی از گردشگر داریم که با توجه به نبود تعریفی واحد از کلمه گردشگر، کار سختتر میشود.
وی ادامه میدهد: البته با الگو گرفتن از سایر شهرهای مهم توریستی دنیا میتوانیم در زمینه آمار هم مشکلاتمان را حل کنیم. زیرساختهای ضعیف در حوزه گردشگری کرمان هم مسأله بعدی است. با توجه به اینکه استان کرمان یکی از غنیترین و ثروتمندترین استانهای ایران است میتواند در زمینه فراهم کردن زیرساختها گام مؤثری بردارد که آن هم نیاز به مدیریتی کارآمد و دلسوز دارد تا انگیزه زیادی در سرمایهگذاران داخلی و خارجی برای سرمایهگذاری در این استان زیبا ایجاد کند.