آیا جهان پسا كرونا با جهان پیش از آن متفاوت خواهد بود؟
یادداشتی از بتول ایزدپناه روزنامه‌نگار.
روزهای زجرآور و كشداری را گذراندیم و همچنان هم می‌گذرانیم.
از همان ایام پایانی سالِ پرحادثۀ ١٣٩٨ كه شروعش با سیل بود و پایانش با حوادث تلخی رقم خورد و آخرینش هم ورود میهمانی ناخوانده و مزاحم به نام كرونا، روزهایمان و روزگارمان سخت و سخت‌تر شد، سختی‌هایی كه گاهی نفسمان را می‌گیرد.
سوم اسفندماه، درست یك روز بعد از انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، شیوع بیماری كرونا رسماً اعلام شد.
اما شواهد و قراین حاكی از آن است كه ویروس كرونا از ٢٤ بهمن‌ماه وارد ایران شده و همین فاصله دو هفته‌ای و انكار و پنهان‌کاری و قرنطینه نكردن شهر قم باعث شده ویروس كرونا كه یكی از شاخصه‌های اصلی آن سریع‌الانتقال بودن است به‌سرعت گسترش پیدا كند و بشود آن چیزی كه امروز شاهدش هستیم.
و هنوز هم بر آنچه گذشته به دیده تردید بنگریم.
بیماری كوید ١٩ كل نظام هستی را به هم ریخته است.
حالا همه كشورها در هر گوشه‌ای از دنیا خود را در مقابل این پدیده شوم ناتوان احساس می‌کنند.
ظاهراً فرقی هم نمی‌کند كشورهای پیشرفته، عقب‌مانده، كشورهای اروپایی تا شرق دور، ایتالیا، اسپانیا، انگلیس و… همه درگیر و درمانده‌اند.
بیش از ۳۰۰ هزار قربانی بیش از ٤ میلیون و پانصد هزار مبتلا!
دنیای پیشرفته امروز هرگز انتظار چنین شكستی را در مقابل یك ویروس نداشت!
شیوع این ویروس و همه‌گیری غافلگیرکننده آن نسل بشر را در مخمصه‌ای هولناك قرارداد و البته حقایق بسیار را هم در مورد جوامع گوناگون برملا ساخت و تعابیر مختلفی به وجود آورد و باعث شد به فهم جدیدی از دنیا برسیم.
اینكه بیشتر مردم دنیا در هرکجا كه زندگی می‌کنند در شرایط بحرانی و اضطرار و در جنگ برای بقا رفتاری شبیه به هم دارند، اینكه چون همه می‌خواهند زنده بمانند پس هدف وسیله را توجیه می‌کند.
پس خیلی هم نباید از خودمان ایراد بگیریم، اینكه امكانات خیلی از كشورها در چنین مواردی چیزی شبیه به هم است و درماندگی دولت‌ها هم! همه از یك نقطه آسیب‌پذیر می‌شوند و اینكه خرافه‌پرستی در بیشتر جوامع وجود دارد و …
چنان‌که گروهی آن را نشانه خشم و غضب خداوند و پایان حیات زمین تعبیر كردند و عده‌ای از پایان دنیا خبر دادند و به‌صراحت همه تلاش‌ها را بیهوده دانستند و البته همه این‌ها در شرایط عادی حتماً متفاوت است.
در این میان گروهی در شكلی پیشرفته‌تر آن را جنگ بیولوژیك خواندند تا نهایتاً سازمان بهداشت جهانی در آخرین پیام خود منشأ آن را کاملاً طبیعی اعلام كرد شاید غائله پایان پذیرد.
دیدیم رفتار دولت‌ها هم در بعضی جاها شبیه به هم است.
انكار و پنهان‌کاری و طفره رفتن‌ها هم به‌مثابه یك بیماری در بیشتر جاها خودش را نشان داد. همین‌طور هم اعتماد چقدر کارساز است.
در چنین شرایطی بحران‌ها هم با آرامش بیشتر و به شكل معقول‌تری قابل كنترل است.
دیدیم که در جایی اعتماد همه را راهی خانه‌ها می‌کند و در جایی بی‌اعتمادی بیش از ٨ میلیون را راهی سفر می‌کند!
اما در كنار همه این‌ها از یك مسئله نمی‌توان غافل بود و چشم پوشید اینكه در نظام هستی گاهی همه اتفاق‌ها به هم پیوسته است از هیچ‌کدام هم گریزی نیست و همه چیز هم آن‌طور كه فكر می‌کنیم پیش نمی‌رود و گاهی هم كبر و غرور و زیاده‌خواهی انسان‌ها نیاز به یك تلنگر دارد.
اینجاست كه باید باور كنیم كه این ویروس علیرغم همه مصیبت‌ها و كشتار و مصائبی که برای تمام جهان و جهانیان به وجود آورد حاوی پیام مهمی هم بود.
كرونا نگاه ما را به دنیا و جهان هستی تغییر داد به هر یك از ابعاد زندگی اجتماعی كه نگاه كنیم می‌توانیم این تغییرات ساختاری و رفتاری را مشاهده كنیم و اثرات آن را بر روی شكل جدید روال زندگی، حساسیت بیشتر رو مسائل بهداشتی، حس همبستگی بیشتر و دلتنگی‌ها‌یمان ببینیم، این شكل نو و جدید از تعاملات و روابط اجتماعی شاید نوعی خلوت‌گزینی اجباری باشد اما فراموش نكنیم كه همه موقعیت‌هایی كه به وجود می‌آید با نوع رفتار ما می‌تواند به یك فرصت یا یك تهدید تبدل شود.
دنیا تجربه متفاوتی را پشت سر می‌گذارد اما ضمیر ما همیشه آكنده از امید است، ما از كنار سختی‌ها عبور می‌کنیم، زندگی پیروز می‌شود.
شیوع كرونا در تمام زوایای زندگی اجتماعی ما تأثیر انکارناپذیر داشته اما شاید به‌جرئت می‌توان گفت تأثیر آن در بخش آموزش بیشتر بوده است، الزام دانش آموزان و دانشجویان و كادر تعلیم و تربیت به استفاده از فضای مجازی و البته محرومیت و محدودیت‌های بهره‌مند بودن از فضای مجازی نگرانی‌ها چالش‌ها و البته دستاوردهایی داشت كه در بخش جامعه مفصل به آن پرداخته شده است.