سیمان کرمان اولین تولید کننده سیمان سفید در جنوب شرق

تولید سیمان سفید در کارخانه سیمان کرمان پنجمین سال خود را سپری می‌کند. سال ۹۷، زمانی که این شرکت پا به‌ عرصه این صنعت گذاشت، در منطقه جنوب شرق کشور هیچ تولید کننده‌ی سیمان سفیدی وجود نداشت و متقاضیان ناگزیر به تامین این کالا از طریق تولیدکنندگان با فاصله مکانی و نرخ بالا بودند. ورود به این عرصه از دید فریدون رحمانی، مدیرعامل سیمان کرمان حرکت در راستای مسئولیت‌های اجتماعی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر بوده است. او در گفت‌وگوی پیش‌رو تاکید دارد که تصمیم به تغییر طرح کوره از خاکستری به سفید با کمترین زمان ممکن و با حداقل هزینه اجرایی به ثمر رسیده است.

لطفاً تاریخچه‌ای از سیمان کرمان ارائه دهید.

گروه صنايع سيمان كرمان كه مركز اصلي آن طبق اساسنامه شركت، كرمان ـ كيلومتر ۱۷ جاده تهران است در تاريخ ۱۲ مرداد ماه سال ۱۳۴۶ ابتدا بصورت سهامي و به نام شركت سيمان كرمان تحت شماره ۱۷۰ در اداره ثبت شركت‌هاي كرمان به ثبت رسيده و سپس در اجراي مقررات ماده ۲۸۴ اصلاحيه قانون تجارت مبني بر لزوم تبديل شركت‌هاي سهامي به يكي از انواع سهامي عام و خاص در تاريخ ۲۵ مهرماه سال ۱۳۵۱ به سهامي عام تبديل گرديده‌است و در تاريخ آبان ماه ۱۳۵۱ در سازمان بورس و اوراق بهادار تهران پذيرفته شد و در سال ۱۳۸۵ نام شركت ازشرکت سیمان کرمان (سهامی عام ) به گروه صنايع سيمان كرمان (شركت سهامي عام) تغییر یافت.

لطفا تاریخچه‌ای از ابتدای شکل‌گیری تعریف پروژه سیمان سفید در سیمان کرمان ارائه دهید. با چه انگیزه‌ای سیمان کرمان در این مسیر حرکت کرد؟

مطالعاتی از تولید سیمان سفید توسط شرکت از سال ۱۳۷۰ شمسی در قالب احداث خط تولید جدید در دست است اما از یکی دو دهه قبل موضوع تولید سیمان سفید توسط خطوط موجود در کارخانه همواره بحث شده و هر از چندگاهی اقداماتی نیز در این خصوص صورت گرفته است، تا آنجا که در سال ۱۳۹۳ با خرید کلینکر سفید از سایر کارخانجات و سایش آن در آسیاب ۴ کارخانه، تولید سیمان سفید برای اولین بار در استان کرمان صورت گرفت که مدتی بعد نظر افزایش نرخ حمل و نقل و قیمت کلینکر، تولید این نوع سیمان متوقف شد.

در این زمان کمابیش مذاکراتی با برخی شرکت‌های داخلی و خارجی جهت تغییر خط یک کارخانه از خاکستری به سفید صورت گرفت که هیچ کدام به نتیجه قطعی نرسید تا آنکه در ماه‌های پایانی سال ۹۶ و فروردین ۹۷ با همت پرسنل شرکت و مشاوران داخلی کشور، طرح تغییر تولید کوره یک از خاکستری به سفید بررسی و اجرایی گردید.

سیمان کرمان با هدف ایفای مسئولیت‍‍‌های اجتماعی خود درحالی گام در این عرصه گذاشت که در منطقه جنوب شرق کشور هیچ تولید کننده‌ی سیمان سفیدی وجود نداشت و متقاضیان ناگزیر به تامین این کالا از طریق تولیدکنندگان با فاصله مکانی و نرخ بالا بودند.

شاید بتوان چنین گفت: دلیل اول عدم وجود کارخانه سیمان سفید در جنوب شرق کشور و عدم تولید این محصول در استـان‌های کرمان، سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان، یزد، خراسان‌جنوبی که منطقه وسیعی از کشور بود و می‌توان گفت که حدود یک چهارم محاسبه مساحت کشور فاقد کارخانه سیمان است.

دلیل دوم اینکه تولید سیمان خاکستری با کوره‌های با ظرفیت پایین توجیه اقتصادی زیادی ندارند و لذا باتوجه به استرانژی کلان مدیریت سیمان کرمان مبنی بر تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر تصمیم به تغییر طرح کوره از خاکستری به سفید شد که در زمان خود اقدامی بی‌نظیر بود با کمترین زمان ممکن و با حداقل هزینه اجرایی به ثمر رسید.

 آیا برای تغییر طرح کوره از شرکتهای خارجی نیز استعلام گرفته شده است؟ در مقایسه با شرکت‌های داخلی چه وضعیتی داشتند؟

بله یک بار در سال ۱۳۸۸ از شرکت دانمارکی FLS استعلام گردیده که کارشناسان شرکت مزبور ضمن مطالعه و بررسی اولیه پیشنهاد قیمت معادل ۰۰۰/۴۳۰  یورو را صرفاً برای  مطالعات اولیه پیشنهاد دادند که اگر بر اساس نرخ امروزی یورو محاسبه کنیم عدد بسیار بالایی است و یکی از دلایل عدم اقبال سیمان کرمان به این موضوع نیز همین مسئله بود. لازم به ذکر است کل هزینه‌های مطالعات اولیه، ساخت و نصب و تغییرات انجام شده اجرایی تا بهره‌برداری خط تولید با استفاده از دانش و پتانسیل داخلی و تکیه بر تلاش و توانمندی کارکنان مجموعه در زمان خود کمتر از این ارقام شد.

  آیا با توجه به اینکه اشاره شد تغییر طرح با استفاده از نظر مهندسین و مشاورین داخلی بود، تغییر طرح صورت گرفته نمونه مشابهی در کشور دارد؟ آیا این تغییر طرح بر اساس داده‌برداری از شرکت دیگری است؟

خیر، این طرح برای اولین بار در کشور برای این نوع از کوره‌ها صورت گرفته است و مشابه داخلی برای آن وجود نداشت، صرفاً بر اساس هم‌اندیشی مهندسین مشاور داخل‌ کشور با مدیران مجموعه سیمان کرمان به انجام رسید، اما پس از موفقیت‌آمیز بودن طرح در سیمان کرمان تعدادی از کارخانجات سیمان که دارای خطوط قدیمی مشابه بودند نیز دست به اقدامات مشابهی زدند و تغییر طرح از خاکستری به سفید را اجرا کردند و در حال حاضر در حال کار هستند.

معمولاً برای تغییر خط تولید ریسکهایی متصور است و از آنجا که این اقدام از قبل نمونه مشابهی نداشت احتمال بروز خطاها از درصد بالایی برخوردار بود. چگونه این ریسک‌ها را مدیریت کرده‌اید و چه موانعی را برداشته‌اید؟

مهمترین مانع سر راه این موضوع عدم باور امکان‌پذیری تغییر طرح در مجموعه داخلی و تا مدت‌ها پس از انجام آن در بیرون شرکت بود، شاید بتوان گفت “تغییر باورها معمولاً سخت‌ترین موانع‌اند”. اما با برگزاری جلساتی با مدیران و پرسنل ذیربط در داخل شرکت و شناسایی مشکلات و موانع و نیز برنامه‌ریزی دقیق و ارائه شیوه کار توسط مهندس مشاور و شفاف‌شدن گلوگاه‌ها عزم پرسنل برای انجام آن جدی شد، به نحوی که به طور شبانه‌روزی تلاش نمودند که پروژه را به سرانجام رسانند .از دیگر موانع اصلی این بود که همیشه تولید کلینکر چاه نفت سیمان کرمان با خط یک انجام می‌شد و از لحاظ کیفی و خاص‌بودن این محصول در کشور برند برتر محسوب می‌شد و بیم آن می‌رفت که این محصول استراتژیک را از دست بدهیم. لذا تولید کل سیمان چاه نفت را بایستی با خط ۲ انجام می‌دادیم و نگرانی از بابت عدم حصول نتیجه مطلوب کیفی از جمله مواردی بود که بایستی حل می‌شد، لذا تغییر در خوراک کوره ۲ از معدن آغاز و مرحله به مرحله انجام شد. در ابتدای امر نیز مشکلاتی در بهره‌برداری کوره داشتیم که به مرور حذف گردید. خوشبختانه این اقدام باعث شد اولاً ظرفیت تولید روزانه کلینکر چاه نفت از ۳۰۰ تن در کوره یک به هزار تن در کوره ۲ افزایش یابد، ثانیا به لحاظ کیفی ارتقاء بسیار خوبی رقم خورد به نحوی که در سال ۹۸ توانستیم با استفاده از کلینکر کوره ۲ به تولید” سیمان چاه نفت فرا‌ساحل” دست پیدا کنیم که از نظر تولید وکنترل کیفیت آن به مراتب دقت و حساسیت بیشتری را می‌طلبد .لازم به ذکر است تولید “سیمان حفاری سبک ” سیمان کرمان در سال جاری نیز با تولید کلینکر همین کوره انجام شد.

به همین منظور در گام اول تصمیم به تغییر طرح به نحوی بود که کمترین هزینه و توقف در کوره اتفاق بیوفتد و در صورتی که به نتایج مثبت دست یافتیم اقدامات بعدی انجام شود.

پس از آن اقدامات بعدی جهت اصلاح و تکمیل خط کامل تولید سیمان سفید به مرور و در سال‌های بعدی انجام شد که از جمله این اقدامات می‌توان به راه‌اندازی مجدد آسیاب‌های سیمان خط یک بعد از حدود ۱۵ سال توقف و تجهیز آن به سپراتور و مداربسته‌کردن آسیاب و نیز ارتقاء سیستم غبارگیر مربوطه با استفاده ۱۰۰ درصدی از دانش‌فنی داخلی و شیوه مهندسی معکوس در ساخت سپراتور و سایر تجهیزات وابسته، همچنین در مدار آوردن و تعمیرات اساسی سیلوهای کلینکر و سیمان خط یک آنها نیز که حدود ۱۵ سال بلا استفاده بود، که از جمله اقدامات تکمیلی این پروژه بشمار می‌رود اشاره نمود، ضمناً راه‌اندازی سرند دانه‌بندی آهک و متعلقات آن نیز برای تامین سنگ آهک‌ دانه‌بندی شده و تاثیر در بالارفتن کیفیت کلینکر سیمان تولیدی و نیز سیستم جمبوبک پرکنی سیمان سفید با پیگیری‌های بعدی انجام شد.

با توجه به زمان کوتاه تخصیص داده شده جهت ایجاد تغییرات در خط تولید شناسایی معدن آهک کارخانه نیز به موازات صورت گرفت این درحالی بود که مطالعه معدن آهک کارخانه نیز در حال انجام بود به نحوی که در روزهای اول برای تامین سنگ آهک به مشکل خوردیم و ناچار شدیم مقداری سنگ آهک دانه‌بندی خریداری کنیم تا انفجار معادن کارخانه تکمیل و به موجودی مطلوب برسیم. همچنین شناسایی معادن کاملاً مناسب فرایند زمان‌بر بود که همزمان مواد‌سازی با حدود ۳۰ نمونه کائولن از سراسر کشور صورت گرفت و تعدادی از معادن مناسب برای تولید صنعتی انتخاب شد.

 کیفیت سیمان تولیدی سیمان سفید کرمان چگونه است؟ بازار مصرف سیمان سفید تولیدی کجاست؟

سیمان سفید تولیدی سیمان کرمان با توجه به درجه سفیدی و رده مقاومتی آن در رده سیمان‌های باکیفیت قرار داشته و اقدامات اولیه برای تولید سیمان سوپروایت نیز در دست اجراست. هم‌اکنون سیمان سفید کرمان علاوه بر توزیع در استان کرمان به سایر استان‌های همجوار نیز ارسال می‌شود و از بازار خوبی برخوردار است که سبب جلوگیری از واردات سیمان سفید از سایر نقاط کشور به ویژه با توجه به افزایش شدید هزینه حمل‌ونقل به استان و منطقه جنوب شرق شده است. همچنین صادرات به کشورهای عراق افغانستان، پاکستان و عمان با برند”کارمانیا” نیز بسته به شرایط بازار انجام می‌شود.

انواع بسته‌بندی سیمان سفید به صورت فله و بسته‌بندی پاکتی در اوزان ۲۰_۲۵ _۴۰ _۵۰ کـیلوگرمی و جـمبوبک 1.5 تا 2 تنی قـابل تحویل به مشتریان است.

هم‌اکنون نیز علیرغم عرضه سیمان در بورس کالا، به دلیل کیفیت رقابت‌پذیر این کالا علاوه بر استان‌های همجوار مشتریانی از استان‌هایی چون قزوین، گیلان، مازندران، تهران، یزد، اصفهان و قم از جمله خریداران سیمان سفید کرمان هستند.

با توجه به ایده‌ای که در نوع خود در کشور بی‌نظر بود آیا این طرح مورد حمایت مسئولین و نهادهای مربوطه قرار گرفته است؟ چه اقداماتی برای آینده این نوع سیمان در نظر دارید؟

در سال ۱۳۹۸ گروه کاری تبدیل کوره سفید به عنوان گروه کاری نمونه کشوری انتخاب و از سوی رئیس جمهور محترم مورد تقدیر قرار گرفت. این طرح در سال ۱۳۹۸ از سوی معاونت نوسازی و بهسازی معادن و صنایع‌معدنی وزارت صنعت معدن و تجارت (ایمیدرو) هم به عنوان طرح برگزیده تقدیر شده است. همچنین طرح بهینه‌سازی آسیاب سیمان سفید در سال ۱۳۹۹ بعنوان گروه نمونه استانی معرفی شد.

حمایت مسئولین استانی در حمایت از این محصول و اقدامات صورت گرفته نیز همیشه شامل حال مجموعه سیمان کرمان بوده است که جای تقدیر فراوان دارد.

با توجه به راهبرد کلان شرکت مبنی بر بهینه‌سازی خطوط تولید مطالعات اولیه جهت تبدیل کوره ۲ خاکستری به تولید سیمان سفید با ظرفیت ۲ تا ۳ برابری تولید کنونی، و تبدیل کوره یک به تولید آهک توسط تیم فنی شرکت و مهندسین مشاور تا مراحلی صورت گرفته است که در صورت مناسب بودن شرایط در دستور کار بعدی قرار خواهد گرفت .

 

 در این طرح توجه به مسائل حفاظت از محیط‌زیست چگونه منظور شده و آیا اصولاً این طرح نگاه زیست‌محیطی داشته است؟

از جمله اقدامات صورت گرفته در این پروژه که تاثیرات قابل توجهی در ارتقاء شاخص‌های حفاظت از محیط‌زیست داشته است، می‌توان به

• ارتقاء سیستم غبارگیر آسیاب سیمان یک و راه‌اندازی و افزایش ظرفیت سیستم‌های غبارگیر در نقاط مختلف خط یک از سرند ارتعاشی گرفته تا بارگیرخانه
• کاهش مصرف انرژی الکتریکی کوره یک با از مدار خارج شدن فن‌های خنک‌کن گریت کولر
• اختصاص خط کامل تولید سیمان سفید و پیشگیری از جابجایی مواد اولیه و کلینکر در نقاط مختلف کارخانه
• افزایش راندمان آسیاب سیمان تقریباً معادل یک و نیم برابر گارانتی با تمهیدات و اقدامات انجام شده
• راه‌اندازی و استفاده از سیلوی کلینکر جهت دپو وذخیره سرپوشیده کلینکرهای تولیدی

 سیمان کرمان به عنوان یک مجموعه ارزش آفرین چه رویکردی را در پیش گرفته است؟

راهبرد اساسی سیمان کرمان با توجه به وجود پتانسیل‌های بسیار خوب موجود که مهمترین آن منابع انسانی و مدیران توانمند است بر تنوع تولید و تولید با ارزش افزوده بالا و دانش‌بنیان تاکید دارد. سیمان کرمان یکی از متنوع‌ترین سبدهای محصولات سیمانی در کشور را داراست که از آن جمله می‌توان به تولید انواع سیمانهای پرتلند تیپ ۱ با رده های مقاومتی ۳۲۵- ۴۲۵ و ۵۲۵ سیمان پرتلند تیپ ۲ سیمان پرتلند تیپ ۵ سیمان سفید و سیمان پوزولانی و پوزولانی ویژه اشاره کرد. همچنین سیمان کرمان به عنوان تولید کننده سیمان کلاس G حفاری چاه‌های نفت و گاز خشکی و تنها تولید کننده سیمان حفاری فراساحل و سیمان سبک چاه نفت کشور مطرح است، که با اقدامات پیش رو تولید سایر سیمانهای خاص از جمله “سیمان چاه نفت فرا دما” و “سیمان حفاری سنگین” نیز در دستور کار قرارداده شده است. تولید سیمان‌های دانش بنیان ” LC3″ و ورود به حوزه “سیمان‌های پزشکی و دندانپزشکی” نیز از جمله اقداماتی است که طی سال‌های ۱۴۰۰و ۱۴۰۱ در سیمان کرمان رقم خورده است .