مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل بار و مسافر شهرداری کرمان:
طی ۱۲ سال،۲۰۰ اتوبوس از ناوگان حمل‌ونقل عمومی کرمان کم شد
به وضوح قابل درک است که وضعیت حمل‌و نقل عمومی شهر کرمان دچار مشکلات حادی است. این مشکلات از کمبود اتوبوس در شهر تا فرسوده بودن اتوبوس‌ها و ترافیک روز افزون در شهر قابل استنباط است. پیش از این شهردار کرمان وعده خرید ۳۰ اتوبوس را داده بود و دوره مدیریت گذشته شهرداری کرمان نیز ۲۵ اتوبوس خریداری شده است .اما آن‌طور که رضا میرزایی مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل بار و مسافر شهرداری کرمان در گفت‌وگو با «کرمان‌نو» می‌گوید هنوز به تعداد بیشتری اتوبوس نو نیاز داریم.۶ ماه پیش مدیرعامل سابق این سازمان گفته بود ۱۵۰ دستگاه اتوبوس فعال در شهر کرمان وجود دارد. ولی میرزایی این عدد را امروز یک‌شنبه ۲۰ شهریور ۱۴۰۱، ۱۰۰ دستگاه عنوان می‌کند. او معتقد است در دوره کرونا آسیب زیادی به ناوگان حمل‌ونقل عمومی کرمان وارد شد. مشروح گفت‌وگو «کرمان نو» با مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل بار و مسافر شهرداری کرمان را بخوانید.
آقای میرزایی الان چند اتوبوس فعال در شهر کرمان داریم؟
در شهر کرمان ۱۲۰ اتوبوس فعال داریم که ۹۶ عدد آن متعلق به شهرداری است و مابقی متعلق به بخش خصوصی هستند. با توجه به اینکه همیشه خرابی داریم، روزانه حدود ۱۰۰ اتوبوس در شهر فعال هستند.
از این تعداد چند اتوبوس نو و چند اتوبوس فرسوده داریم؟
۲۵ اتوبوس نو داریم که هزینه‌ای ندارند ولی مابقی اتوبوس‌ها بین ۱۰ تا ۱۵ سال کار کردند و برخی‌شان هم بازسازی شدند. به‌جز اتوبوس‌های اسقاطی که ارزش بازسازی ندارند، حدود ۵۰ اتوبوس در کرمان نیاز به بازسازی دارند که البته هزینه بازسازی هر اتوبوس حدود یک میلیارد تومان است و با گران شدن هزینه قطعات در برخی موارد بازسازی این اتوبوس‌ها نمی‌صرفد.
اگر بخواهیم خطوط اتوبوسرانی در کرمان را از اتوبوس تکمیل کنیم به چند اتوبوس نیاز داریم؟
۴۳ خط فعال اتوبوس در شهر کرمان داریم که فارغ از خط یک ویژه که همان مسیر میدان آزادی به میدان مشتاق است و بین ۱۵ تا ۱۸ اتوبوس در این خط فعال هستند، در مابقی خطوط با کمبود اتوبوس مواجه هستیم و برای مثال خطی که به ۳ اتوبوس نیاز داشته با یک اتوبوس کار می‌کند یا خطی که باید با ۵ اتوبوس کار می‌کرده ۲ اتوبوس در آن فعال هستند. در موضوع بهبود حمل‌ونقل عمومی و اتوبوسرانی دغدغه ما این است که زمان انتظار مسافر و زمان سفر کوتاه شود و مهمترین موضوع برای محقق شدن این اصل فراوانی اتوبوس است. در کرمان به شرطی می‌توانیم بگوییم که در حوزه حمل‌ونقل عمومی به مردم خدمات دادیم، باید زمان انتظار فرد در ایستگاه را به زیر ۵ دقیقه برسانیم اما در کرمان بجز در خط اصلی ( آزادی تا مشتاق) در بقیه خطوط گاها افراد تا ۴۵ دقیقه هم منتظر اتوبوس می‌مانند و در اتوبوس هم ۴۵ دقیقه طول می‌کشد تا به مقصد برسد. اگر بخواهیم در شهر کرمان خدمات‌دهی حمل‌ونقل عمومی را به کیفیت قابل قبولی برسانیم باید این ۴۳ خط به ۶۵ خط افزایش دهیم و برای تکمیل این خطوط حداقل به ۱۰۰ اتوبوس نو نیاز داریم.
آقای میرزایی آیا تعداد اتوبوس‌های ما نسبت به سال‌های گذشته تغییر کرده است؟ به نظر می‌رسد کیفیت خدمات سازمان اتوبوسرانی در کرمان افت شدیدی داشته است.
این موضوع چند دلیل دارد، در سال ۸۸ شهرداری کرمان ۳۰۰ اتوبوس داشته است که تا سال ۹۳ ، ۱۰۰ اتوبوس به بخش خصوصی منتقل شدند و از سال ۹۳ تا امسال هم به مرور ۱۰۰ اتوبوس دیگر هم که قراردادشان با شهرداری تمام شده بود به بخش خصوصی منتقل شدند.
خصوصا در دو سال کرونا که مسافر و به طبع آن درآمدی وجود نداشت، حدود ۳۰ تا از اتوبوس‌های بخش خصوصی مجبور شدند از سازمان جدا شوند. در دو سال اخیر به دلیل افزایش شدید قیمت قطعات اتوبوس هم در بازسازی اتوبوس ها مانند خیلی از شهرها به مشکل برخوردیم. قطعا در این دوران شهرداری تهران و مشهد هم به نسبت خودشان با افت خدمات‌دهی رو‌به‌رو بودند. از سال ۹۳ به بعد هم دیگر شهرداری اتوبوس جدیدی نخرید به‌جز در دوره گذشته که ۲۰ دستگاه اتوبوس نو و ۵ دستگاه اتوبوس دست دوم خریدند لذا این احساس که وضعیت اتوبوسرانی کرمان نسبت به دو سه سال گذشته افت کرده و حتی نسبت به ۱۰-۱۲ سال گذشته افت نسبتا شدیدی داشته، درست است.
برنامه شهرداری کرمان برای بازسازی یا خرید اتوبوس‌های بیشتر چیست؟
شهرداری کرمان با سهمیه دولتی ۲۵ دستگاه اتوبوس را سال گذشته به قیمت یک میلیارد تومان خریده است که قرار بوده ۳ ماهه ابتدایی سال به ما تحویل داده شود اما نشده، احتمالا تا پایان این ماه ۳ دستگاه از این اتوبوس‌ها را تحویل می‌گیریم و ان‌شا‌الله مابقی را تا آخر سال تحویل می‌دهند.
نه کرمان و نه هیچ شهر دیگری نمی‌تواند به راحتی اتوبوس مورد نیازش را به صورت آزاد خریداری کند زیرا قیمت هر دستگاه اتوبوس نو حدود ۵ میلیارد تومان است.
به جز این ۳۰ دستگاهی که خریداری شده، شهرداری ۳۰ دستگاه دیگر هم درخواست کرده که هنوز با آن موافقت نشده اما قصد داریم یا با اوراق مشارکت یا از طریق وزارت کشور این اتوبوس‌ها را خریداری کنیم. در واقع شهرداری برنامه دارد تا پایان سال آینده ۸۰ اتوبوس نو به ناوگان اتوبوسرانی اضافه کند که در این صورت در وضعیت مطلوبی قرار خواهیم گرفت. به طور کلی اگر در این دوره از مدیریت شهری بتوانیم حدود ۱۰۰ دستگاه اتوبوس به ناوگان اتوبوسرانی اضافه کنیم می‌توانیم بگوییم خدمات قابل قبولی ارايه می‌دهیم.
یعنی مشکلات حمل‌ونقل عمومی در کرمان فقط کمبود اتوبوس است؟
البته مشکلات دیگری هم هست، از سال ۹۸ حدود ۸۰ نفر از نیروهای سازمان حمل‌ونقل بار و مسافر بازنشست شدند که در بخش تعمیرات و راننده بودند و از آن زمان تا به‌حال فقط توانستیم ۲۰ نفر نیرو بگیریم. این یعنی با توجه به وضعیت نامطلوب مالی در شهرداری و اینکه نمی‌تواند به راحتی نیرو جذب کند، در تامین نیروی انسانی هم دچار مشکل هستیم.
کرمان به‌جز اتوبوس و تاکسی چیز دیگری برای حمل‌ونقل عمومی ندارد و هنوز در حوزه بی‌آرتی کاری نکردیم. اگر این ۸۰ اتوبوس به ناوگان اضافه شود می‌توانیم حداقل در خط ویژه آزادی تا مشتاق بی آر تی را راه‌اندازی کنیم. موضوع دیگری که در کرمان با آن درگیر هستیم این است که نمی‌توانیم تعداد مسافر را به خوبی پیش‌بینی کنیم مثلا در ماه مهر که شروع مدارس است یک تعداد مسافر برای ناوگان حمل‌و نقل عمومی داریم اما این تعداد به یک باره در آبان ماه بیشتر یا کمتر می‌شود که پیش‌بینی تعداد مسافر را برای ما سخت می‌کند. البته مردم در کرمان از حمل‌و نقل عمومی استفاده کمی دارند و این موضوع هم تقصیر ماست که نتوانستیم خدمات خوبی ارائه دهیم و مردم را برای استفاده از حمل‌ونقل عمومی ترغیب کنیم. فرض کنید الان در خطی یک اتوبوس کار می‌کند که اکثر اوقات هم خالی است قبلا ۳ اتوبوس پر در این مسیر تردد می‌کرده، این یعنی مردم می‌دانستند در این خط می‌توانند از اتوبوس استفاده کنند اما حالا باید انتظار زیادی بکشند و مردم هم ترجیح می‌دهند استفاده نکنند.
زمان انتظار در خط اصلی اتوبوس کرمان که همان خط میدان آزادی تا میدان مشتاق باشد چقدر است؟
در خط اصلی ما که میدان آزادی تا میدان شهدا است مشکل خاصی نداریم و زمان انتظار مسافر بیش از ۲۰ دقیقه در هیچ ایستگاهی نمی‌شود که البته همین مقدار هم زیاد است و هدف ما این است که مسافر در هیچ ایستگاهی منتظر نماند. اما در بقیه خطوط گاها افراد تا ۴۵ دقیقه هم منتظر اتوبوس می‌مانند و در اتوبوس هم ۴۵ دقیقه طول می‌کشد تا به مقصد برسد.