حدود 5 هزار هکتار نهال‌کاری‌ بیابانی در جنوب استان طی سال گذشته

خبرنگار: نجمه سعیدی

17 ژوئن مصادف با 28 خرداد ماه روز جهانی بیابان‌زدایی است، ایران مانند سایر نقاط دنیا در معرض بیابان زایی قرار دارد و برای جلوگیری از این اتفاق هر ساله طرح‌ها و برنامه‌های ویژه ای در نظر گرفته می‌شود که اگر به درستی و به اندازه اجرا نشوند همه نقاط کشور را درگیر گرفتاری‌های بزرگی کرده که یکی از آن‌ها افزایش گرد و غبار است.

به طور کلی در بیابان‌زدایی تلاش برای جلوگیری از بیابانی‌شدن زمین‌هایی است که در معرض بیابانی شدن قرار دارند.

ادارات منابع طبیعی در سراسر کشور ارگان هایی هستند که یکی از اصلی ترین وظایفشان بیابان زدایی است ، با توجه به اینکه جنوب کرمان نیز مانند سایر نقاط استان در معرض بیابانی شدن قرار دارد، برای بررسی وضعیت بیابان زدایی در جنوب با مدیرکل منابع طبیعی جنوب صحبت کردیم.

احمدی مدیر کل منابع طبیعی جنوب در مورد فعالیت‌های بیابان زدایی در منطقه گفت: منابع طبیعی جنوب، در سال 98 چند هزار هکتار نهال‌کاری بیابانی داشته است که این میزان نهال‌کاری اقدامی بی‌سابقه بوده که ناشی از اعتبارات خوبی بود که برای مبارزه با ریزگردها در سال گذشته اختصاص یافت، که البته به کل کشور تزریق شد و بالطبع به منابع طبیعی‌ها هم که درگیر بحث بیابان‌زدایی هستند هم تزریق شد، در سال گذشته، 100 میلیون یورو برای بحث مبارزه با ریزگرد برای کل کشور در نظر گرفته شده بود که متاسفانه امسال این رقم 20 میلیون یورو ، یعنی یک پنجم شده است.

احمدی با اشاره به این نکته که نهال‌کاری یکی از مهم ترین فعالیت ها در راستای مبارزه با بیابان‌زایی است، گفت: ما با اعتبارات سال گذشته نهال‌کاری گسترده‌ای در هر هفت شهرستان جنوبی انجام دادیم و مراقبت و آبیاری از آن ها در حال انجام است. فعالیت‌های بیولوژیک ماندگار‌ترین کار در این زمینه هستند.

رودبار‌جنوب و قلعه‌گنج کانون‌های اصلی بیابان‌زایی جنوب

مدیر کل منابع طبیعی جنوب ادامه داد: علاوه بر نهال‌کاری،100 کیلومتر هم تله رسوب گیر در منطقه و به خصوص در شهرستان رودبارجنوب انجام شده است. همچنین‌ طرح های متعدد بادشکن بیولوژیک در اطراف مزارع هم در این راستا انجام شده و نهال رایگان در اختیار کشاورزان قرار گرفته که در هر هفت شهرستان جنوبی انجام شده است.

احمدی مالچ پاشی را نیز از طرح‌های مبارزه با بیابان زایی معرفی کرد و گفت: در سال گذشته برای مالچ پاشی نیز از محل اعتبارات ملی استفاده شد و در سطح بیش از 600 هکتار از کانون های بحرانی فرسایش بادی منطقه و روی تپه های ماسه ای انجام شده است .

مدیرکل منابع طبیعی جنوب یاد‌آور شد: ما مالچ پاشی را همراه نهال کاری انجام داده ایم، اینطور که بعد از کاشت نهال روی تپه ماسه، مالچ پاشی می شود، تا طول عمر مالچ، نهال های کاشته شده هم استقرار پیدا کرده و با این عمل، تپه ماسه ای تثبیت شود.

احمدی در مورد نوع نهال های کاشته شده در طرح بیابان زدایی گفت: نهال ها که در این طرح کاشته شده است نهال های مخصوص مناطق بیابانی است مثل کهور و کنار که قدرت استقرار در بیابان دارند و به طور کلی گونه‌هایی باید استفاده شود که در سخت ترین شرایط هم بتوانند تحمل کنند، کانون بحرانی فرسایش بادی ما تپه های ماسه ای فعالی هستند و سالیانه در حال حرکت هستند و این موضوع اجازه استقرار را به هر گونه گیاهی نمی دهد، باید گونه مقاومی‌ انتخاب شود که نیاز آبی آن کم و سریع رشد باشند و در کوتاه ترین زمان ممکن مستقر شود و عملا جلوی حرکت تپه های ماسه ای را بگیرد.

به گفته احمدی کانون اصلی بیابان زایی در جنوب استان شهرستان های رودبار جنوب و قلعه گنج است که امسال پروژه مالچ پاشی را در قلعه گنج انجام شده است.

طرح‌های نهال کاری نیازمند مراقبت 3 تا 5 ساله

احمدی گفت: ما با اعتبارات سال گذشته بیش از 4200 هکتار در مناطق بیابانی جنوب نهال کاری انجام داده ایم که بین 3 تا 5 سال نیاز به مراقبت و آبیاری دارد، اگر اعتبار کاهش پیدا کند این طرح ها به خطر می افتد.ما این نگرانی ها را به استاندار، محیط زیست و سازمان جنگل ها و هم اعلام کردیم این طرح بزرگی در مبارزه با بیابان زایی است و باید حفظ شود.

مدیر کل منابع طبیعی جنوب در انتهای صحبت هایش گفت: به نظر من واژه بیابان زدایی، واژه درستی نیست به نظر عبارت درست «مبارزه با بیابان زایی» است یعنی آن جایی که خود اکوسیستم بیابان است، باید حفظ شده و از ظرفیت آن استفاده شود و برای منطقه ای که به سمت بیابانی شدن می رود باید فکری کرد.

احمدی تاکید کرد: در بحث بیابانی شدن، شرایط در کرمان مانند جاهای دیگر کشور است پدیده بیابانی شدن حتی با در نظر گرفتن تاثیرات فعالیت های انسانی متاثر از تغییرات اقلیمی است در کرمان فعالیت انسانی طوری نیست که سرعت بیابانی شدن را از بیابان زدایی بیشتر کرده باشد.

افزایش دستگاه‌های سنجش میزان گرد‌ و‌غبار در استان

مدیر کل حفاظت محیط زیست کرمان در رابطه با کم شدن اعتبار جدید تخصیص یافته به استان برای مبارزه با ریز‌گردها به کرمان نو گفت: هنوز بودجه‌ این زمینه تصویب و بسته نشده است. ممکن است امسال بودجه کاهش پیدا کند اما دلیلش این نیست که توجه ای اتفاق نیفتاده، دلیل آن درگیری کشور با تحریم و مشکلات است و نمی توان پیش داوری کرد اما اگر بودجه ای به این منظور اختصاص یابد ما جز استان هایی هستیم که اعتبار خوبی می گیریم.

وی ادامه داد: در سال گذشته صد میلیون یورو به این منظور به استان اختصاص پیدا کرد، ابتدا سهم استان 50 میلیارد تومان اعلام شد که بعد از رایزنی ها افزایش پیدا کرد. البته این تصمیم قبل از این گرفته شده بود که نتیجه طرح مطالعات محیط زیست منتشر و مشخص شود که کرمان غبار خیز ترین استان کشور است. به گفته شاکری هرسال قسمت عمده بودجه مبارزه با گرد و غبار به سمت خوزستان می رود.

شاکری گفت: مبلغی که به استان کرمان رسید حدود 72 میلیارد تومان بود که 35 میلیون تومان به منابع طبیعی شمال وحدود 28میلیون به منابع طبیعی جنوب اختصاص یافت.البته چون بودجه به یورو تعیین شده بود با افزایش قیمت یورو اعتبار نیز افزایش پیدا کرد و و اعتبار کرمان به بالای صد میلیارد تومان رسید که تا شهریور ماه هزینه کرد‌ها از همان بودجه است.

مدیر کل حفاظت از محیط زیست استان، یادآور شد: این افزایش بودجه باعث شد که ما 3 دستگاه تشخیص گرد و غبار برای استان تهیه کنیم یکی برای راور یکی برای انار و یکی هم قرار است جانمایی شود.ما در همه شهرستان ایستگاه سنجش گرد و غبار نداریم و این یک نقطه ضعف است مثلا ما امسال در انار و رفسنجان آلودگی داشتیم اما نتوانستیم تعطیل کنیم چون عدد و رقم نداشتیم.

به گفته شاکری، اکنون 7 ایستگاه سنجش گرد و غبار در استان است، 2 تا درکرمان، یکی در زرند، یکی در ریگان، یکی در بم ، یکی در فهرج و یکی هم در کهنوج. اگر برای انار و راور هم تهیه شود، برای رفسنجان هم مس سرچشمه و برای سیرجان هم گلگهر تهیه کند، می توانیم اشراف کامل و اطلاعات دقیق داشته باشیم و برای گرفتن اعتبارات به حقی که باید به استان کرمان داده شود، استفاده کنیم.