اعتبار نرسد شرق کرمان خفه می‌شود| اعتباری برای مالچ‌پاشی نداریم

ریگان هوا ندارد. خبری که بارها در مقاطع زمانی مختلف شنیده می‌شود. زندگی برای مردمان سرزمین ریگ و بیابان سال‌هاست با سختی می گذرد. هجوم شن‌های روان در شرق استان کرمان در اکثر روزهای سال پدیده غالب این منطقه است.

به گفته دبیر ستاد ملی مقابله با گرد‌ و غبار وضعیت گرد و غبار در ریگان ازخوزستان هم بدتر است اما به دلیل عدم مطالبه‌گری در این منطقه کمتر در رسانه‌ها مطرح شده‌ است.

مسئولان می‌گویند کارهای زیادی در این سال های انجام شده اما آنچه امروز به چشم می خورد تصاویر تکراری شهرهای غبارآلود شرق کرمان است.

بر اساس آمار مدیرکل منابع طبیعی شمال استان، کرمان با ۶.۲ میلیون هکتار اراضی بیابانی ۲۰ درصد بیابان‌های کشور را دارد. از این میزان حدود ۴.۵ میلیون هکتار مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی است. در شمال استان کرمان بر اساس آخرین بررسی‌ها از ۱۶ شهرستان ۱۳ شهرستان بیابانی یا در معرض بیابانی شدن هستند.

مهدی رجبی زاده می‌گوید: در این ۱۳ شهرستان ۲۸ کانون بحرانی حساس به فرسایش بادی به مساحت یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار وجود دارد.

 ۶۳ درصد مساحت شهرستان های شرق استان بیابانی است

مدیرکل منابع طبیعی شمال استان کرمان با بیان این که در فعالیت‌های منابع طبیعی مرزهای سیاسی ملاک نیست به «کرمان‌نو» گفت: در شرق استان چهار شهرستان بم ، نرماشیر، فهرج و ریگان در مجموع  ۲.۱ میلیون هکتار وسعت دارند. ۶۳ درصد مساحت این شهرستان‌ها بیابانی است.

رجبی‌زاده بخش عمده علت گرد و غبار در شرق استان را عوامل جغرافیایی بیان کرده و توضیح داد: شهرستان‌های شرق استان در مجاورت لوت جنوبی قرار دارند. که ۲ تا ۲.۵ میلیون هکتار مساحت دارد.

او ادامه داد: شهرستان ریگان ۸۵۰ هزار هکتار مساحت دارد. ۴۲۰ هزار هکتار یعنی ۵۵ درصد آن عرصه‌های بیابانی است. همچنین از کانون‌های بحرانی حساس به فرسایش بادی، ۵۶۱ هزار هکتار یعنی ۴۸ درصد در شرق استان است. از این میزان ۱۷۰ هزار هکتار در ریگان قرار دارد؛ یعنی ۳۰ درصد از منطقه شرق استان.

او افزود: از نظر طبیعی وزش باد در ریگان از دو جبهه تاثیر می‌پذیرد. یکی جبهه شمالی شامل بادهای موسمی سیستان و دیگری بادهای جنوبی از کوه‌های جبالبارز. دو زمان در طول سال باد این منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد. بادی که موجب ایجاد گرد و غبار می‌شود.

سد نساء عرصه های منابع طبیعی را با مشکل مواجه کرد

مدیرکل منابع طبیعی شمال استان کرمان ادامه داد: تا ۶۰ سال پیش منطقه تعادل اکولوژیکی داشته است. به دلیل این که این شهرستان‌ها در پایین دست کوه‌های جبالبارز قرار می‌گرفتند. جریان‌های سیلابی باعث ایجاد پوشش های گیاهی می‌‍شد.

رجبی افزود: به مرور زمان میزان رطوبت کاهش یافته و باعث از بین رفتن پوشش گیاهی شد.  وزش باد و حرکت شن‌های روان تپه‌های ماسه را ایجاد کرد.

او عنوان کرد: در دو دهه اخیر دلایل مختلفی مانند بهره برداری نامناسب از آب‌های زیرزمینی و توسعه نامتوازن کشاورزی و احداث سد نساء در افزایش گردوغبار منطقه تاثیر گذاشته است.

رجبی گفت: قبل از احداث سد نساء سیلاب‌های کوهستان در دشت پخش و پوشش گیاهی تامین می‌شد. ادامه این روند در دراز مدت باعث فقیر شدن پوشش گیاهی شده و برای آینده خطرناک است.

مدیرکل منابع طبیعی شمال استان کرمان گرد و غبار بادهای موسمی سیستان که به دلیل خشک شدن هامون ایجاد می شود را یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر شرق استان بیان کرد.

او با بیان که هیچ زمان نمی توان ادعا کرد در منطقه شرق استان طوفانی نباشد گفت: در بخش مقابله با بیابان زایی محافظت از کانون های بحرانی مورد توجه است. جنگل کاری ،‌مالچ پاشی و مدیریت روان آب ها  و تله های رسوبی انجام می شود. تا اهالی این مناطق کم‌تر تحت تاثیر گردو غبار باشند. هر چند در ۱۰ تا ۱۵ سال اخیر علی رغم  انجام این کار ها باز هم طوفان شن وجود دارد.

 در بودجه ۹۹ اعتباری برای مالچ پاشی نیست

مدیرکل منابع طبیعی شمال استان کرمان در زمینه کارهای انجام شده در سال های اخیر گفت: در سال ۹۵ طرح جامع مقابله با فرسایش بادی در شرق استان آغاز شد. بر اساس مطالعات و برآورد هزینه قرار شد ۶۰۰ میلیارد تومان در دوره ۱۰ ساله برای ایجاد امنیت نسبی انجام شود. متاسفانه اعتبارات به طور کامل تامین نشد.

رجبی‌زاده در زمینه مالچ پاشی که خواسته مهم مردم منطقه است افزود: در مطالعات انجام شده ۱۵ هزار و ۵۰۰ هکتار مالچ پاشی باید در شرق استان انجام شود. در سه سال گذشته تقریبا ۶هزار هکتار انجام شده. و ۹ هزار هکتار دیگر باقی مانده است.

او افزود: این در شرایطی است که در بودجه ۹۹ اعتباری برای مالچ پاشی در نظر گرفته نشده است.

مدیرکل منابع طبیعی شمال استان کرمان گفت: تنها اطمینانی که می‌شود به مردم داد این است که اگر اعتبارات این بخش به طور کامل تامین شود در دوره ۵ تا ۶ ساله می توان این ۴ شهرستان را مدیریت کرد.

رجبی‌زاده افزود: بحث مهم دیگری که در دنیا وجود دارد توجه ویژه به جوامع محلی است. در این زمینه پروژه مشترکی با سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد که با محوریت تشکیل جوامع محلی و صندوق های روستایی و همکاری های بین بخشی است در حال انجام است.

او ادامه داد: ایجاد اشتغال، تثبیت شغل و بالا بردن درآمد موجب کاهش مهاجرت و همکاری برای فعالیت های بیابان زدایی می شود. که در همین زمینه دبستانی در روستای درزی به نام دبستان طبیعت ساخته شده تا از محاجرت کاسته شود.

رجبی گفت: امیدواریم با مشارکت مردم و تامین اعتبارات دولتی بتوان محیط امنی برای مردم ایجاد کرد.