کروناویروس و احتمال انزوای اجتماعی سالمندان| پیشنهاد دانشمندان: تماس تصویری بگیرید

در مقاله‌ای که روز گذشته در مجله علمی ساینس منتشر شده، به عواقب ناخواسته فاصله‌گذاری اجتماعی اشاره شده. گرگ میلر که نویسنده این مقاله است، نوشته که

در پاسخ به بیماری همه‌گیر کروناویروس، مسوولان بهداشت عمومی از ما می‌خواهند کاری انجام دهیم که به طور طبیعی در گونه‌های اجتماعی ما نباشد: «از یکدیگر فاصله بگیرید.» چنین دوری اجتماعی- جلوگیری از تجمع بزرگ و تماس نزدیک با دیگران- برای کاهش سرعت ویروس بسیار مهم است. اما قطعا آسان نخواهد بود.

انزوای اجتماعی چه عواقبی دارد؟

• دانشمندان معتقدند در طولانی مدت، انزوای اجتماعی می تواند خطر ابتلا به انواع مشکلات سلامتی از جمله بیماری‌های قلبی، افسردگی، زوال عقل و حتی مرگ را افزایش دهد.
• در همین حال جولیان هولت لونستاد، روانشناس تحقیقاتی در دانشگاه بریگام یانگ و همکارانش در سال 2015 اعلام کردند انزوای اجتماعی 29 درصد خطر مرگ‌ومیر را افزایش می‌دهد.

دلیل این عواقب چیست؟ محققان اینگونه پاسخ می‌دهند:

این امر ممکن است به این دلیل باشد که تماس‌های اجتماعی می‌توانند تأثیرات منفی استرس را تحت تأثیر قرار دهند. مطالعات آزمایشگاهی توسط هولت لونستاد و دیگران نشان داده است که داشتن یک دوست در حال حاضر می تواند پاسخ قلبی عروقی فرد را به یک کار استرس زا کاهش دهد.

حتی بین ارتباط اجتماعی ادراک شده و پاسخ‌های استرس همبستگی وجود دارد. هولت-لونستاد می گوید: «دانستن اینکه شخصی دارید، می‌توانید در صورت لزوم به آن اعتماد کنید، استرس را کاهش می‌دهد.»

عواقب فاصله‌ اجتماعی برای سالمندان بیشتر است

مطالعات همچنین نشان داده افراد در هر سنی مستعد ابتلا به اثرات منزوی اجتماعی و تنهایی هستند. اما یک گزارش اخیر از آکادمی ملی علوم آمریکا، برخی از دلایلی را که ممکن است افراد مسن حساس‌تر باشند، برجسته می‌کند، از جمله از دست دادن خانواده یا دوستان، بیماری مزمن و اختلالات حسی مانند کم شنوایی که می‌تواند تعامل را سخت‌تر کند.

راه چاره چیست؟

ایجاد فاصله‌گذاری اجتماعی از یک سو باعث تشدید استرس، به خصوص در سالمندان، می‌شود. از سوی دیگر در شرایطی که کروناویروس در حال تاخت‌وتاز است، دیدار با سالمندان، می‌تواند جان آن‌ها را به خطر بیندازد. پس راه چاره چیست؟

نیکلاس کریستاکیس، دانشمند اجتماعی و پزشک در این باره گفته: «ما خوشبختانه در دورانی زندگی می‌کنیم که فناوری به ما امکان می‌دهد دوستان و خانواده خود را حتی از راه دور ببینیم.»

کریس سگرین، یک دانشمند رفتاری در دانشگاه آریزونا هم معتقد است که

 حتی با این وجود، آن شیوه‌های ارتباطی (از راه دور) کاملاً جایگزین تعامل چهره به چهره نمی‌شوند. هنگامی كه با افراد دیگر ارتباط برقرار می‌كنیم، بسیاری از معنای منتقل شده بین دو نفر در واقع در كلمات واقعی، بلكه در رفتار غیر كلامی منتقل نمی‌شود. بسیاری از ظرافت‌های زبان بدن، بیان صورت و حرکات می‌توانند با استفاده از رسانه‌های الکترونیکی از بین بروند. آن‌ها به اندازه تعامل چهره به چهره خوب نیستند، اما قطعا بهتر از هیچ تعاملی هستند.

اظهارات بالا به این معنی است که اگرچه استفاده از نرم‌افزارهای مختلف برای تماس صوتی و یا تصویری با یکدیگر، به خصوص با سالمندان، نمی‌تواند جایگزین ارتباط چهره به چهره و از نزدیک باشد، اما در شرایط فعلی، بهترین راهکار برای جلوگیری از رخ دادن عواقب فاصله‌گذاری اجتماعی است.

دیکر چه کارهایی باید بکنیم؟

هولت لونستاد می‌گوید: «هرکدام از ما می‌تواند یک تلفن و تماس بگیرد تا ببیند دوستان و نزدیکان چگونه کار می‌کنند و چه چیزهایی ممکن است نیاز داشته باشند.»

او خاطرنشان می‌کند که تحقیقات در مورد نوع دوستی نشان داده که حمایت حتی از دریافت آن می‌تواند سودمندتر باشد: «نه تنها به دیگران کمک خواهد کرد بلکه می‌تواند به ما کمک کند تا همچنان احساس ارتباط داشته باشیم.»