آشتی نصف و نیمه باران با کرمان| کاهش بارش در هشت شهرستان

از ابتدای سال آبی (یک مهر 98) تا 14 فروردین 159.9 میلی‌متر بارش در استان کرمان ثبت شده. این رقم در مدت زمان مشابه سال گذشته 96.2 میلی‌متر بوده که نشان می‌دهد امسال در کرمان 66.3 درصد بارش باران از سال گذشته بیشتر بوده است.

میانگین بارش معمول (بلند مدت) هم در استان کرمان 113.1 میلی‌متر است. یعنی در حالت معمول اگر از یک مهر تا 14 فروردین هر سال 113.1 میلی‌متر بارندگی داشته باشیم، با توجه به اقلیم خشک استان کرمان، اوضاع نه بد است و نه خوب. امسال اما وضعیت خوب بوده چرا که میزان بارندگی در استان 41.4 درصد از میانگین بلندمدت بیشتر بوده است.

این عدد و رقم‌ها البته از میزان بارش 23 شهرستان استان کرمان به دست آمده. اگر می‌خواهیم وضعیت بارندگی استان را به طور دقیق‌تر بررسی کنیم، بهتر است نگاهی به میزان بارش در شهرستان‌های مختلف بیندازیم.

این هشت شهرستان تشنه

هشت شهرستان از بین شهرستان‌های استان نسبت به میانگین بلندمدت باران کمتری داشتند. زرند با 29.6 و کوهبنان با 29 درصد کاهش بارندگی، بیشترین کاهش را داشتند و پس از این دو شهرستان رفسنجان 24.3، شهربابک 24.1، انار 17.7، نرماشیر 16.9، راور 16.2 و بم 10.2 درصد باران کمتری نسبت به میانگین بلند مدت داشتند.

در این میان کوهبنان وضعیت به مراتب بدتری داشته، چرا که تنها شهرستانی است که علاوه بر کاهش بارش نسبت به میانگین بلندمدت، از سال گذشته هم باران کمتری تجربه کرده؛ 24.4 درصد کاهش.

15 شهرستان دیگر اما هم نسبت به میانگین بلندمدت و هم نسبت به سال گذشته باران بیشتری داشته‌اند. بهترین وضعیت را هم فاریاب و کهنوج داشته‌اند که در این دو شهرستان نسبت به میانگین بلندمدت چهار برابر بیشتر باران باریده است.

در شهرستان کرمان هم امسال نسبت به میانگین بلندمدت 2.6 درصد و نسبت به سال گذشته 36.1 درصد باران بیشتر باریده.

وضعیت خشکسالی در شهرستان‌های کم‌باران

اگرچه میزان بارش در یک سال آبی به تنهایی نمی‌تواند یک منطقه را از خشکسالی به ترسالی و یا برعکس تغییر حالت دهد، اما نمی‌توان از تاثیر (حتی ناچیز) آن چشم‌پوشی کرد.

براساس آخرین آمار موجود در سایت مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی، 91.5 درصد از جمعیت استان کرمان تحت‌تاثیر خشکسالی هستند.

تصویر وحشتناک خشکسالی در کرمان؛ جنوب بحرانی، شرق بحرانی‌تر| سایه خشکسالی بر سر ۹۱ درصد جمعیت استان

وضعیت خشکسالی در هشت شهرستانی که امسال باران کمتری نسبت به میانگین بلندمدت داشتند، چگونه است؟ قبل از اینکه به این سوال پاسخ دهیم، بهتر است بدانیم که خشکسالی چهار درجه دارد: خفیف، متوسط، شدید و بسیار شدید که براساس شاخص SPEI محاسبه می‌شود.

زرند؛ 29.6 درصد کاهش بارش

100 درصد جمعیت زرند تحت‌تاثیر خشکسالی است. جمعیت تحت‌تاثیر درجات خشکسالی در این شهرستان به این شرح است:

• خفیف: 0.2 درصد
• متوسط: 2.7 درصد
• شدید: 79.4 درصد
• بسیار شدید: 17.8 درصد

کاهش بارندگی نسبت به میانگین بلندمت در شرایطی که سال قبل اوضاع بدتر هم بوده، نشان می‌دهد خشکسالی در این شهرستان بیش از پیش تشدید خواهد شد.

کوهبنان؛ 29 درصد کاهش بارش

در کوهبنان هم 100 درصد ساکنان تحت‌تاثیر درجات مختلف خشکسالی هستند:

• خفیف: 2.6 درصد
• متوسط: 16.5 درصد
• شدید: 48.6 درصد
• بسیار شدید: 32.3 درصد

کاهش بارش نسبت به سال گذشته و البته نسبت به میانگین بلندمدت نشان از افزایش جمعیت تحت‌تاثیر خشکسالی در آینده‌ای نه چندان دور دارد.

رفسنجان؛ 24.3 درصد کاهش بارش

تنها 0.5 درصد از جمعیت رفسنجان تحت‌تاثیر خشکسالی نیستند و 99.5 درصد جمعیت با خشکسالی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. جمعیت تحت‌تاثیر درجات مختلف خشکسالی هم به شرح زیر است:

• خفیف: 2.7 درصد
• متوسط: 6.8 درصد
• شدید: 41.6 درصد
• بسیار شدید: 48.3 درصد

در رفسنجان سال‌هاست که غول خشکسالی بر زندگی مردم تاثیر گذاشته. اگرچه نسبت به سال گذشته 33.9 درصد بارش بیشتر شده اما کمتر بودن میزان بارش از حد نرمال نشان می‌دهد در بر همان پاشنه همیشگی می‌چرخد.

شهربابک؛ 24.1 درصد کاهش باران

20 درصد جمعیت شهربابک در وضعیت نرمال هستند. یعنی نه تحت‌تاثیر ترسالی و نه خشکسالی زندگی می‌کنند. جمعیت تحت‌تاثیر درجات مختلف خشکسالی هم در زیر آمده:

• خفیف: 68.9 درصد
• متوسط: 5.2 درصد
• شدید: 3.1 درصد
• بسیار شدید: 2.8 درصد

نکته قابل‌توجه در خصوص شهربابک آنجاست که این شهرستان پس از سیرجان از نظر خشکسالی بهترین وضعیت را در استان کرمان دارد. این در حالی است که در سال‌های اخیر میزان بارش در این شهرستان از میانگین بلندمدت کمتر شده و زنگ خطر خشکسالی در این منطقه بیش از پیش به صدا درآمده است.

انار؛ 17.7 کاهش باران

انار جزو شهرستان‌هایی است که 100 درصد جمعیتش تحت تاثیر خشکسالی قرار دارد:

• خفیف: 68.9 درصد
• متوسط: 5.2 درصد
• شدید: 3.1 درصد
• بسیار شدید: 2.8 درصد

پس از شهرستان کرمان، انار با میانگین بارش بلندمدت 68.1 میلی‌متر، کم‌باران‌ترین منطقه استان محسوب می‌شود. حالا حساب کنید قرار باشد از همین میزان هم کمتر باران ببارد. در انار همین اتفاق افتاده است.

نرماشیر؛ 16.9 درصد کاهش باران

این شهرستان شرقی تقریبا بدترین وضعیت از نظر جمعیت تحت تاثیر خشکسالی را دارد. 98.5 درصد از اهالی نرماشیر خشکسالی بسیار شدید را باید تحمل کنند:

• خفیف: 0 درصد
• متوسط: 1.2 درصد
• شدید: 0.3 درصد
• بسیار شدید: 98.5 درصد

کاهش بارش در نرماشیر نسبت به میانگین بلندمدت می‌تواند غول خشکسالی را در این شهرستان فربه‌تر کند.

راور؛ 16.2 درصد کاهش باران

0.4 درصد جمعیت شهرستان راور در وضعیت نرمال زندگی می‌کنند. جمعیت تحت‌تاثیر درجات مختلف خشکسالی به این شرح است:

• خفیف: 0.3 درصد
• متوسط: 6.1 درصد
• شدید: 67.1 درصد
• بسیار شدید: 26.1 درصد

بم؛ 10.2 کاهش باران

اگرچه تمام جمعیت شهرستان بم با خشکسالی دست‌وپنجه نرم می‌کنند اما این شهرستان نسبت به دیگر شهرستان‌های شرقی وضعیت بهتری دارد. جمعیت تحت‌تاثیر درجات مختلف خشکسالی در بم در ادامه آمده است:

• خفیف: 0.2 درصد
• متوسط: 0.5 درصد
• شدید: 56.9 درصد
• بسیار شدید: 42.5 درصد

در شهری که کشت خرما محل درآمد بسیاری خانوارهاست، کاهش بارندگی نسبت به حد معمول که می‌تواند به تشدید خشکسالی بینجامد، نگران کننده است.