پیشرفت فیزیکی پروژه انتقال آب از هلیل؛ زیر ۵۰ درصد

13 آذر بود که علی زینی‌وند، استاندار کرمان در سفر به قلعه‌گنج اعلام کرد که «هزینه زیادی برای پروژه انتقال آب از هلیل‌رود انجام شده و نمی‌شود آن را تعطیل کرد.»

پس از این اظهارنظر بود که موافقان و مخالفان طرح انتقال آب از هلیل‌رود هرکدام استدلال‌هایی در تایید و یا رد پروژه مطرح کردند و هرچه گذشت، عالی‌ترین مقام دولت در استان کرمان به نظر مخالفان اجرای پروژه نزدیک‌تر شد.

به گونه‌ای که روز سه‌شنبه در جلسه با احزاب سیاسی اعلام کرد که «با انتقال آب بین حوضه‌ای داخل استان مخالفم.»

با این حال هنوز موافقان اجرای پروژه بر دو نکته پافشاری می‌کنند.

اول اینکه طرح یاد شده 70 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و دوم اینکه تاکنون هزینه بسیار زیادی برای انجام آن پرداخت شده و توقف طرح می‌تواند مصداق اتلاف بیت‌المال باشد.

اما آیا گزاره بالا صحت دارد؟ برای بررسی این موضوع باید به دو سوال پاسخ داد.

البته قبل از پاسخ به این دو سوال، بهتر است کمی بیشتر از جزییات طرح بدانیم.

جزییاتی از طرح جنجالی

بر اساس بررسی‌های «کرمان‌نو» و گفته‌های یک مقام آگاه در وزارت نیرو، پروژه انتقال آب از سرشاخه‌های هلیل رود به شمال استان کرمان دو بخش مهم دارد: خط لوله و تونل انتقال آب.

در این پروژه قرار است 77 کیلومتر خط لوله برای انتقال آب ایجاد شود که جزییات آن در عکس شماره یک آمده. همچنین باید حدود 40 کیلومتر تونل انتقال آب احداث شود.

(شناسنامه طرح تونل انتقال آب را در عکس دوم می‌توانید ببینید.)

تونل انتقال آب البته سه بخش دارد که در عکس سوم مشخصات جغرافیایی آن قابل مشاهده است.

حالا به بررسی استدلال موافقان اجرای این پروژه عظیم می‌پردازیم.

پیشرفت فیزیکی پروژه چقدر است؟

اگرچه استاندار کرمان در سفر به قلعه گنج براساس اطلاعاتی که به او داده بودند اعلام کرد «پروژه 70 درصد پیشرفت فیزیکی داشته» اما بر اساس اطلاعاتی که به «کرمان نو» رسیده پیشرفت فیزیکی این طرح از 50 درصد هم کمتر است.

پروژه خط لوله دارای 6 قطعه به طول 77 هزار و 203 متر است. همانطور که در جدول شماره یک می‌بینید، قطعه یک اصلا پیشرفتی نداشته است.

مجموع لوله‌گذاری در قطعه‌های دیگر هم به 38 هزار و 899 متر رسیده که 50 درصد پیشرفت فیزیکی را شامل می‌شود.

در پروژه تونل انتقال آب اما اوضاع از این هم بدتر است به طوری‌که همانطور در جدول شماره دو آمده، از 40 هزار و 69 متر تونلی که باید اجرا شود، تنها 17 هزار و 245 متر اجرا شده. یعنی 43 درصد پیشرفت فیزیکی.

حال مشخص نیست در حالی که پیشرفت فیزیکی هیچ کدام از بخش‌های پروژه انتقال آب از 50 درصد هم نگذشته، چگونه اعلام می‌شود این پروژه 70 درصد پیشرفت فیزیکی داشته.

این در شرایطی است که اخیرا علی رشیدی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کرمان هم در گفت‌وگو با روزنامه «کاغذ وطن» تایید کرده که پیشرفت فیزیکی پروژه یاد شده زیر 50 درصد است.

هزینه انجام شده چقدر بوده؟

بر اساس اطلاعاتی که به دست خبرنگاران «کرمان نو» رسیده با موافقت سازمان برنامه و بودجه و همکاری کمیسیون اقتصادی مجلس، در انتهای سال 96 و ابتدای 97 تفاهم‌نامه‌ای به امضا می‌رسد که براساس آن قرار می‌شود 10 بانک صنعت و معدن، ملی، سپه، رفاه کارگران، تجارت، ملت، صادرات، کشاورزی، توسعه تعاون و پست بانک مجموعا 1000 میلیارد تومان تسهیلات برای تامین مالی پروژه انتقال آب از سرشاخه‌های هلیل رود پرداخت کنند.

نکته جالب آنجاست که از این مبلغ، تنها 51 میلیارد و 500 میلیون تومان از سوی بانک صنعت و معدن تامین مالی شده، یعنی کمتر از 10 درصد کل تسهیلاتی که قرار بود اعطا شود.

در همین حال با نگاهی به جداول یک و دو می‌بینیم که اصلی‌ترین دلیل پیش نرفتن خط لوله و تونل انتقال، نبود نقدینگی و عدم تامین مالی عنوان شده است.

چه باید کرد؟

دیگر موضوعی که موافقان اجرای پروژه بر آن تاکید می‌کنند این است که «فرض کنیم نتیجه همه این استدلال‌ها به این ختم شود که طرح انتقال آب از سرشاخه‌های هلیل‌رود متوقف شود، با خط لوله و تونل انتقال آب نیمه‌کاره چه باید کرد؟»

اگرچه پاسخ به این سوال نیاز به بررسی‌های کارشناسی دارد اما همانطور که در هفته‌های گذشته از سوی برخی صاحب‌نظران این پیشنهاد مطرح شده، می‌توان از این امکانات برای انتقال آب از دریای عمان استفاده کرد.

در این حالت دیگر نه پولی هدر رفته و نه جنوب کرمان بیش از پیش با خطر خشکسالی مواجه می‌شود.