دامدارن استان کرمان این روزها با کاهش شدید علوفه و بالا رفتن قیمت آن روبرو هستند و ممانعت از خروج علوفه در استان های اصلی تولید کننده بر این مشکل افزوده است.
گرانی افسار گسیخته همزمان با کاهش میزان بارش باران به علوفههای دامی رسید. کاه، یونجه و ذرت علوفه که اصطلاحا علوفه «خشبی» گفته میشوند، خوراک اصلی دامهای سنگین است که قیمت آنها به صورت نجومی بالا رفته و داد دامدارن را درآورده.
مهمترين دام سنگيني كه در كشور ما پرورش داده مي شود گاو و گوساله است. براساس گزارش مرکز آمار این دامها حدود ۹۰ درصد كل شير توليدی دامهای كشور و بيش از نیمی از وزن گوشت قرمز عرضه شده توسط كشتارگاههای دام را به خود اختصاص میدهند.
افزایش ۲۰۰ و ۱۵۰ درصدی قیمت کاه و یونجه
گاوداران اما این روزها با مشکل تامین علوفه خشبی دسته و پنجه نرم میکنند. حاجمحمدی یکی از دامداران کرمانی که پرورش دهنده گاو شیری است از افزایش قیمتها
میگوید: «هر کیلو یونجه سال قبل در این فصل ۱۷۰۰ تومان بود که در اواخر فصل به ۲۰۰۰ تومان رسید. کاه هم از ۷۰۰ تومان تا هزار تومان بود. امسال از ابتدا هر کیلو کاه ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ هزار تومان و یونجه هر کیلو ۵ هزار تومان شده است.»
حاج محمدی میگوید ذرت علوفه که ۳۰ درصد خوراک گاو است پارسال هر کیلو ۵۰۰ تومان بود که الان کیلویی ۱۱۰۰ تومان به سختی میتوان خرید.
او با اشاره به این که همه اینها را به مسئولان گفتهایم اما متاسفانه اقدامی نشده است از بدتر شدن شرایط در ادامه سال میگوید: «کار به اینجا هم ختم نمیشود. وقتی این فصل سال قیمت در این نرخ است چند ماه دیگر قطعا افزایش خواهد داشت.»
این دامدار کرمانی ادامه میدهد: «قیمت گذاری علوفهها خود مختار است و هیچ نظارتی بر آن نیست. وقتی به ادارات مراجعه میکنیم و میگوییم آیا میدانید علوفه محصول ما که کالایی اساسی است از کجا می آید؟ هیچ کس جوابی نمیدهد. تنها جواب این است میگویند این در حیطه کاری ما نیست.»
پیشنهاد دادیم سال را تقسیم به سه کنند و هر چهار ماه یک قیمت بدهند و ما هم تبعیت می کنیم، این را حاج محمدی گفته و ادامه می دهد: اما متاسفانه کسی ورود نکرد؛ آخر این کار ورشکستگی دام دار و نبودن گوشت و شیر در بازار است.
او ادامه میدهد: من خودم سال قبل ۱۰ تریلی کاه خالی کردم امسال به پنج تریلی رسیده است. یونجه هم به همین شکل کم شده است؛ ادامه این روند در نهایت گاودار را مجبور به حذف گاو شیری می شود. کاری که در خیلی از کشتارگاه ها در حال انجام است.
۷۵۰۰ تومان؛ قیمت تمام شده هر کیلو شیر
حاج محمدی معتقد است با این شریط قیمت گوشت قرمز هم بعد از کرونا تا ۲۵۰ یا ۳۰۰ هزار تومان هم می رسد. او قیمت تمام شده هر کیلو شیر را با همین قیمت علوفه بدون در نظر گرفتن دارو و حق کارگر ۷۵۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: «این شیر را کارخانه ۴۶۰۰ تومان از ما میخرد. یعنی در هر کیلو ۲۹۰۰ تومان ضرر می کنیم.»
این دامدار میگوید: مکاتبات زیادی انجام شده اما هیچ اقدامی نشده است. یک تناقض دیگر نیز وجود دارد، متولی ما جهاد کشاورزی است اما قیمت گذاری را صنعت و معدن انجام میدهد. از طرفی محصول ما کالای اساسی است؛ نه صنعت معدن قیمت را تغییر می دهد نه جهاد کشاورزی.
یکی دیگر از گاوداران کرمانی میگوید: در نهادههای دولتی باند بازی وجود دارد. اتحادیه نهاده را به دست چند نفر داده و خودشان برای خود داستانی دارند.
او ادامه میدهد: نزدیک ۳۰۰۰ تومان در هر کیلو شیر ضرر می دهیم. یعنی یک نوشابه و آب معدنی از شیر به عنوان یک کالای اساسی گران تر است. از ۱۲۰۰ گاو به ۲۰۰ گاو رسیدم و با این شرایط بعد از ۴۰ سال کار باید جمع کنیم.
نبود نظارت و ثبات نداشتن یکی از مهم ترین دلایل بالا رفتن قیمت علوفه است. کاهش بارش باران نیز در این وضعیت تاثیر گذاشته است. از طرفی استان ما خشک است و این تاثیر بیشتر احساس می شود.
به دلیل این که استان های همجوار ما هم همین مشکل را دارند و گاوداری های صنعتی در این استانها بیشتر است بخش زیادی از علوفه کاه و ذرت تولیدی از استان خارج میشود؛ و همه این ها در کنار هم افزایش قیمت را به دنبال دارد.
کنترل قیمت امکان پذیر نیست
علی باقری معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی شمال کرمان میگوید: با توجه به خشک بودن کرمان قسمت زیادی از علوفه استان به غیر از شهرهای بردسیر و ارزوئیه از سایر استان ها مثل فارس، خوزستان و کرمانشاه تامین میشود.
آن طور که باقری میگوید این استانها به دلیل شرایط موجود از خروج علوفه خود ممانعت کردهاند. از طرفی خشکسالی امسال باعث بالا رفتن تقاضا در علوفه های «خشبی» شده و تولید افزایشی نداشته است.
معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی میگوید: افزایش قیمت علوفههای خشبی کشوری است و چون این علوفه تعزیراتی نیست نمیتوان با آن برخورد کرد.
او ادامه داد: در مقابل اما شیر تعزیراتی است و دامدار اجازه افزایش قیمت را ندارد و این فشار مضاعفی به دامداران آورده است. در این شرایط بیشترین ضرر را دامداران شیری میکنند و این زنگ خطری برای استان است.
باقری در خصوص درخواست دامدارن مبنی برای افزایش قیمت شیر گفت: دامداران متقاضی افزایش قیمت شیر هستند اما این مشکل را حل نمیکند چون با افزایش قیمت مصرف کاهش پیدا میکند.
معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی عنوان کرد: باید تدابیری اتخاذ شود که تولید علوفههای خشبی در استانهایی که آب و خاک خوبی دارند افزایش داشته باشد و نیاز استانهایی مثل کرمان تامین شود.
او با اشاره به بحث واردات علوفه گفت: واردات علوفه با توجه به ارزش پول گرانتر میشود. مگر اینکه ارز دولتی اختصاص داده شود که آن هم مشکلات خاص خود را دارد.
باقری میگوید تجربه یارانه روی ذرت و نهاده های وارداتی جواب نداد و دولت باید برای گذر از این وضعیت یارانه را روی تولید بگذارد؛ البته نه مثل گندم با قیمت پایین با یک قیمت منصفانه.
ممانعت از خروج علوفه خلاف است
او ادامه داد: پیشنهاد دامداران خارج نشدن علوفه از استان است که قابل اجرا نیست و دیگر استان ها هم در این مورد خلاف کردند. استانداران و مقامات ارشد دیگر استان باید اجازه ایجاد اینگونه محرومیت را ندهند تا تشنج ایجاد نشده و به دامداران فشار نیاید.
باقری با اشاره به توزیع مقادیر زیادی ذرت و جو بین دامداران در یک هفته گذشته گفت: با وجود این توزیع هر چه تلاش کنیم جای علوفه «خشبی» را نمیگیرد. استانهایی که محدودیت ایجاد کردند باید کمک کنند تا از این دوران گذر کنیم.