سریال ادامهدار تخریب بناهای بافت تاریخی شهر کرمان باز هم تکرار شد. این بار بنایی واقع در نبش کوچه ۱۱ خیابان سادات خوشرو؛ ملکی در عرصه بازار ثبت ملی «عزیز» و مرکز بافت تاریخی کرمان که حواشی در پی داشت.
تخریب خانههای تاریخی در کرمان پیشینهدرازی دارد، خانه تیمو و خانه قاجاری قرار گرفته در حریم مسجد ملک از جمله مواردی است که سال گذشته شاهد تخریب آنها بودیم؛ و حالا تخریبی دیگر که صدای فعالان میراث فرهنگی را درآورده است.
شهرداری: تخریب با مجوز میراث انجام شده است
حضور نیرویهای شهرداری در محل نشان میدهد تخریب توسط شهرداری منطقه پنج انجام میشود. قطب الدینی شهردار منطقه پنج کرمان در این خصوص میگوید: بر اساس بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهردایها و پیرو جلسهی ستاد پیشگیری از جرم سالهای قبل در استانداری کرمان قرار شد ملکهای بافت تاریخی خطرساز و فاقد ارزش تاریخی پس از انجام مراحل قانونی و اخطار به مالک تخریب شوند.
آن طور که قطب الدینی توضیح میدهد ملک مورد نظر در خیابان سادات خوشرو نیز از همین موارد بوده که یک دیوار بلوکی خطرناک طرف خیابان داشته و داخل آن به مخروبهای تبدیل شده بود؛ در ابتدا نیز با نصب بنر روی دیوار به مالک اخطار داده شده و بعد از این که مالک اقدامی نکرده جمع شده است.
به گفته او طبق استعلامی که از میراث فرهنگی گرفته شده ملک فاقد ارزش تاریخی و جمع کردن آن بلامانع اعلام شده است. شهردار منطقه پنج کرمان تاکید دارد اگر ما مجوز میراث نداشته باشيم کاری در این زمینه انجام نمیدهیم.
میراث: بنا فاقد ارزش تاریخی بود
مجتبی شفیعی معاون میراث فرهنگی کرمان میگوید طبق بررسی صورت گرفته که مستندات پیش از تخریب؛ این خانه مخروبه و فاقد ارزش تاریخی بوده است.
هرچند تصاویر پیش از تخریب شهرداری، تا حدودی نشان از مخروبه بودن این بنا دارد اما تصاویر ارسالی از فعالان میراث فرهنگی حاکی از گچ بریها و آجر مهریهای متفاوت و خاصی در آن است.
علاوه بر مخروبه بودن مواردی از جمله حضور معتادان، تجمع زباله و سگهای ولگرد در نظرات کارشناسی برای تخریب این بنا دیده میشود. امید ابراهیمی فعال میراث فرهنگی معتقد است در این موارد تخریب پاک کردن صورت مسئله بوده و و به جای حل معضلات اجتماعی این کار انجام میشود.
او دامه میدهد: همین خانهها بعد از تخریب تبدیل به زمین خالی شده و چون ساخت و سازی در آن انجام نمیشود و دوباره به محلی نامناسب تبدیل میشوند.
ابراهیمی با اشاره به بناهای تاریخی مانند قلعه دختر و قلعه اردشیر، حمام شیخ الاسلام و حمام کابلیها که دارای همین وضعیت هستند میگوید: در همه این بناها مواردی از جمله حضور معتادان و تجمع زباله وجود دارد؛ نمیشود که برای همه اینها حکم تخریب داد.
رفتار دوگانه شهرداری در حفظ و تخریب بناها
این فعال میراث فرهنگی تاکید دارد طبق قانون شهرداری و شورای شهر وظیفه مرمت و احیای مکانهای تاریخی را دارند نه این که تخریب آنها را پیگیری کنند.
جالب این است که دقیقا چیزی عکس آنچه ابراهیمی میگوید در شهر کرمان رقم میخورد. بناهایی تاریخی تخریب میشوند؛ اما در مورد بناهایی خطرناکی مانند یک ساختمان در خیابان خورشید که از زیر آن هم قنات عبور کرده و اخیرا «کرماننو» در گزارشی به آن پرداخت؛ تصمیم به حفظ ساختمان میگیرند.
اعتراض به وجود قنات در زیر ملک شهرداری| قناتهای خفته کرمان را تهدید میکند
معاون میراث: کارشناسان احساسی صحبت میکنند
میراث فرهنگی اما نظر دیگری دارد؛ مجتبی شفیعی معاون میراث کرمان در خصوص این که حضور معتادان، تجمع زبالهها و سگهای ولگرد در اکثر بناهای تاریخی کرمان دیده میشود، میگوید: «با این دید باید کل بافت تاریخی فریز شده و هیچ ساخت و سازی در آن انجام نشود؛ آیا خانهای که چند دیوار بلوکی داشته و مخروبه شده ارزش تاریخی دارد؟»
او ادامه میدهد: «ما باید براساس مستندات قانونی به مردم جواب بدهیم؛ نمیشود به طور غیرقانونی جلوی ساخت و ساز ملک شخصی را گرفت؛ ممکن است علاقه من و شما چیزی دیگری باشد اما موارد قانونی هم باید رعایت شود؛ ممکن است ما علاقه داشته باشیم حتی یک خشت را نگه داریم اما آیا قانون همچین اجازهای به ما میدهد؟»
او معتقد است کارشناسان احساسی صحبت میکنند اما میراث با موارد قانونی و درخواستهای مردم هم مواجه است.
شفیعی در خصوص تکلیف ملک خیابان خوشرو بعد از تخریب میگوید: نمیتوان مالک را مجبور به ساخت و ساز کرد؛ این ملک در بافت تاریخی بوده و به شهرداری اعلام کردیم اگر قرار است ساخت و سازی در آن انجام شود طرح آن حتما باید تایید شود.