ساز و دهل بورس، این بار با رطب سیاه

کرمان نو-بورس خرما، اصطلاحی که این روزها حسابی بر سر زبان ها افتاده است.زمزمه های ورود خرما به بورس از همان اواسط سال گذشته با ورود پسته به بورس شنیده می شد اما این بار قضیه کمی جدی تر است. چند روز پیش بود که سخنگوی بورس کالای ایران از ورود خرمای مضافتی بم  به بورس کالا خبر داد و اعلام کرد که دو انبار خرما در شهرستان بم براساس استانداردهای بورس کالا شروع به کار می کند.

صحبت از ورود خرما به بورس در حالی مطرح می شود که تجربه نافرجام  بورس پسته همچنان در ذهن مردم و خریداران گواهی سپرده پسته مانده است. افراد ی که به امید واهی سودآوری، گواهی های سپرده ای را خریدند که بعد از یک پله افزایش قیمت، دچار افت قیمتی شد. حال آنکه تاثیرات  منفی بورس پسته بر بازار فروش پسته پیش چشم صادرکنندگان و فعالان این حوزه است.

اگر چه حجم معاملات انجام شده در بورس به نسبت کل معاملات بسیار تا بسیار پایین است اما آن طور که رئیس هیات مدیره انجمن پسته ایران گفته است وعده‌های توخالی افزایش قیمت آن، بزرگترین عامل عدم عرضه پسته و کاهش صادرات در ماه های مهر تا آذر ماه بوده است.

زمان زیادی از بورس پسته سپری نشده و حال این بار بورس خرما بر سر زبان ها افتاده است، با همان شرایط قبلی و این بار کمی ضعیف تر.

چرا بورس پسته نتوانست، موفق باشد؟

 رئیس انجمن ملی خرمای ایران با بیان اینکه من از همان اول با ورود شتابزده خرما به بورس مخالف بودم به کرمان نو می گوید: ما به همه دوستان گفتیم و خواهش کردیم که اجازه دهند  تا تجربه پسته را ارزیابی و کارشناسی کنیم. نقاط ضعف و قوت بورس برای محصولات کشاورزی همچون پسته و خرما را ببینیم و سپس  آهسته و  حساب شده در بورس حضور پیدا کنیم.

محسن رشید فرخی ادامه می دهد:بایستی به این سوال پاسخ داده شود که چرا بورس پسته نتوانسته است  به طور کامل موفق باشد و حجم عظیمی از معاملات را به خود اختصاص دهد.

موافق ورود خرما به بورس نیستم

رشید فرخی با بیان اینکه موافق ورود خرما به بورس نیستم، می گوید: ما به کارهای شتابزده عادت داریم و هر چیزی را می خواهیم یک شبه برنامه سنجی  و آماده کنیم.

او در پاسخ به این سوال که آیا زیر ساخت های لازم برای ورود خرما به بورس فراهم است، می گوید:ما زیر ساخت های لازم برای بورس خرما در بم و نرماشیر را  داریم ولی احتیاج هست که زیر ساخت های بیشتری داشته باشیم.

رئیس انجمن ملی خرمای ایران با تاکید بر اینکه  برای ورود به این مسئله تنها زیر ساخت های لجستیک و ستادی کامل نیست، می گوید: ما متاسفانه اقتصاد پایداری نداریم. در برهه فعلی هر گونه کارهای بلند مدت نیاز به برنامه ریزی بیشتر دارد تا به صورت حساب شده عمل شود.

ورود به بورس با خرمای پیارم باشد

رشید فرخی با اشاره به فساد پذیری خرما بر خلاف پسته می گوید: اگر بنا باشد خرما به بورس وارد شود حتما باید در قالب خرماهای صادراتی باشد که نگهداری آن ها در محیط های معمولی بدون مشکل باشد.

او معتقد است که ورود خرما به بورس بهتر است با خرمای پیارم باشد. خرمایی که قریب به ۸۰درصد آن صادراتی و ۲۰درصد آن مصرف داخلی است و قابلیت نگهداری و انبارداری آن بالاست.

خرید و فروش واقعی در بورس پسته صورت نگرفت

دبیر انجمن ملی خرمای ایران نیز با اشاره به  به تجربه بورس پسته  در سال گذشته می گوید: دوستانی که بورس خرما را مطرح می کنند اول از فواید و مزایایی که بورس پسته ایجاد کرده بگویند تا دوستان خرما از این موضوعات مطلع شوند.

مقداد تکلوزاده با بیان اینکه خرید و فروش واقعی در بورس پسته صورت نگرفت،ادامه می دهد: حجم چندانی در بورس پسته معامله نشد و همان هم دستوری بود.

به گفته تکلو زاده در کنار بحث فرهنگی که هنوز مردم تمایل به دیدن محصول قبل از خرید دارند، استاندارد کیفی قابل اندازه گیری نیز تعریف نشده است.

او در این رابطه می گوید: ممکن است بگویند رنگ خرما مشکی است اما این رنگ درجه بندی دارد، لذا  بایستی شاخص کیفی به کمی تبدیل شود و این کمی ها به توافق جمعی  برسد تا بتوانیم به آن کاغذ سپرده ای که در بورس می دهند، استناد کنیم.