فشار اقتصادی بر روی نیروگاه های خورشیدی کرمان

راضیه زنگی آبادی- خبرنگار

نیروگاه های خورشیدی از آن دست سرمایه گذاری هایی هستند، که نه تنها عاملی برای افزایش درآمد بلکه صرفه زیست محیطی دارند،  به طوری که  می توان بدون دست درازی همیشگی انسانی به طبیعت، از قدرت خورشیدی استفاده کرد و برق تولید کرد. استان کرمان  به دلیل وجود ۳۳۰ روز آفتابی ،  یکی از ظرفیتهای عمده استفاده از پتانسیل های بومی برای تولید انرژی در کشور به حساب می آید. حتی نام پایتخت انرژی های تجدید پذیر را هم در این زمینه به خود اختصاص داده است. اما با وجود مشکلات فعلی اقتصادی، نیروگاه های خورشیدی که به منظور تامین برق در جای، جای کرمان احداث شده اند، توجیح اقتصادی ندارند. با این حال کمیته امداد نسبت به عملکرد نیروگاه های  خورشیدی مددجوهایش نظر دیگری دارد.

 زیان بخش خصوصی در نیروگاه خورشیدی

پنج شنبه 26 اردیبهشت، در جلسه شورای گفتگو دولت و بخش خصوصی،رییس اتاق بازرگانی استان کرمان اعلام کرد وضعیت نیروگاه های خورشیدی با مشکل مواجه است، مشکل انرژی خورشیدی مشکل بخش خصوصی و دولت نیست و به دلیل افزایش قیمت تجهیزات اجرای پروژه 25 میلیونی به 50 میلیون تومان رسیده در حالی که قیمت خرید برق ثابت است، کدام عقل سالمی این کار را انجام می دهد؟ به این ترتیب هیچ نیروگاهی در بخش بادی، فسیلی و خورشیدی توجیه ندارد.در حال حاضر همه نیروگاه های بخش خصوصی دچار زیان شده اند، نگرانهستیم که  در پیک مصرف امسال بسیاری از نیروگاه های کشور نتوانند تولید برق لازم را داشته باشند و تا زمانی که اصلاح تعرفه های برق اصلاح نشود، نیروگاه خورشیدی توجیه ندارد.

قرارداد 20 ساله وزارت نیرو با مددجو

با توجه به گفته های مهدی طبیب زاده به سراغ کمیته امداد رفیتم. این نهاد تنها ارگان دولتی است که مددجوهایش برای تامین معاش، نیروگاه  خورشیدی ساخته اند و به عنوان سرمایه گذاران کوچک در تامین برق از نیروگاه خورشیدی به حساب می آیند.

معاون اشتغال و خود کفایی کمیته امداد استان، ضمن تعجب کردن از گفته های رئیس اتاق می گوید: کمیته امداد برای افرادی که توانایی انجام هیچ شغلی ندارند، ابتکاری ایجاد کرده تا با وام قرض الحسنه چهارصد بدون ضامن، نیروگاه خورشیدی روی پشت بام و یا حیاط خانه خود ایجاد کنند و از آن 5 مگاوایت برق تولید کنند.

 در آمد ماهانه این نیروگاه ها بین 750 هزارتومان تا یک میلیون و خرده ای است. این کار به دلیل ضمانت فروش  20 ساله برقبه وزارت نیرو، کاملا توجیه اقتصادی دارد زیرا با فروش برق تولیدی هم قسط وام پرداخت می شود، هم برای خود خانوار در آمد دارد و کمتر از سه سال شاهد برگشت سرمایه هستند.

50 درصد نیروگاه ها در جنوب کرمان

غلامرضا خواجه ادامه می دهد: تا کنون  700خانواردر شهرهای راور،زرند، کوهبنان، ارزوئیه،  بردسیر، جیرفت، اسماعیلی، هلیل، عنبرآباد، جبالبارز جنوبی، کهنوج و..  نیروگاه خورشیدی ایجاد کرده اند( 50 درصد آن ها در جنوب احداث شده اند). کمیته امداد تنها دستگاه دولتی است که برای مددجویان از نیروگاه خورشیدی استفاده کرده اما بخش خصوصی نیروگاه های بزرگی در ماهان و رفسنجان هم ایجاد کرده است. کمیته امداد فقط وام قرض الحسنه 4 درصد را  برای خرید تجهیزات را در اختیار مدد جو قرار می دهد و ممکن است یک دستگاهی یا بخش خصوصی، با  وام 18 درصد نیروگاه را احداث کرده باشد که مقدار توجیه اقتصادی آن نیاز به تحلیل دارد.

مددجو استفاده شخصی ندارد

خواجه می گوید: نیروگاه هایی که در سال 95 ایجاد شده اند و قیمت پایه برق  آن ها 800 تومان بوده اند در حال حاضر  هزار و خرده ای شده اند یعنی فروش آن ها بالارفته است.  به طور مثال هزینه فاز اول نیروگاه خورشیدی در کوهبنان 27میلیون تومان بوده  که در حال حاضرماهی یک میلیون و صد هزار تومان فروش دارد. یعنی در 26 ماه 26 میلیون تومان برگشتداشته و بقیه هم برای خود فرد باقی مانده است. مدد جوها استفاده شخصی از این برق ندارند، زیرا پس از تامین، مستقیما وارد مدار شده و برای فروش استفاده می شوند. لازم است بدانید قبل از این که نیروگاهی اجرا شود، قرار داد خرید تضمینی 20 ساله با وزارت نیرو برای مدد جو بسته می شود.

درخواست برای افزایش تعرفه

در ادامه از رئیس اتاق بازرگانی خواستیم تا دلایل نبود توجیه اقتصادی نیروگاه خورشیدی را برای همشهری توضیح دهد، طبیب زاده ضمن اعلام این که برنامه کمیته امداد 2هزار واحد نیروگاه خورشیدی بوده ولی فقط 529 مورد آن اجرا شده گفت: با وجود شرایط اقتصادی فعلی، دو سر معادله نیروگاه خورشیدی و برگشت پول آن ، متناسب نیست. نیروگاه خورشیدی در سال های گذشته توجیه اقتصادی داشت، اما در حال حاضر  با توجه به با بالا رفتن نرخ ارز، شاهد گران شدن هزینه تجهیزات وارداتی این نیروگاه ها هستیم. با گران شدن سرمایه گذاری، قیمت تمام شده برق خورشیدی هم بالامی رود و اگر قیمت های قبلی تعدیل و متناسب نشوند ،قطع به  یقین احداث نیروگاه خورشیدی با این شرایط فعلی صرفه اقتصادی ندارد .

مهدی طبیب زاده می گوید: به هر حال این واقعیتی است که وجود دارد. نرخ ارز زیاد شده، عمده تجهیزات هم از خارج از کشور وارد می شوند که متناسب با ارز گران شده اند. مگر می شود یک طرف معادله تغییر کند و طرف دیگ ثابت بماند؟ تنها راهش هم این است که وزارت نیرو، سازمان انرژی های نو و یا…، تعرفه برق را متناسب با با افزایش سرمایه  گذاری بیشتر کنند.

نیروگاه های خورشیدی بخش خصوصی در شهرهایکرمان، ماهان، قلعه گنج، سیرجان ،بردسیر، رفسنجان و واحدهای کوچکی در زرند و کوهبنان در حال کار هستند؛ عمده این نیروگاه ها در ماهان احداث شده اند  که تولید برق آن ها  30 مگاوات است.