در سی و نهمین اجلاس شورای عالی استانها که روز چهارشنبه بیستم فروردینماه در وزارت کشور برگزار شد، نطق خداداد خارائی، عضو شورای اسلامی روستای شمزان بخش مرکزی قلعهگنج و نماینده استان کرمان در شورای عالی استانها، با محتوایی تند و نا متعارف، به سرعت به صدر اخبار و بحثهای داغ در شبکههای اجتماعی و رسانهها تبدیل شد.
این نطق که در آن ضمن تهدید رئیس جمهور آمریکا، رویکرد مذاکره با این کشور مورد انتقاد شدید قرار گرفته بود، بازتابهای گستردهای در میان مردم، فعالان سیاسی و کارشناسان به همراه داشت.
در این گزارش، به بررسی دقیقتر این نطق جنجالی، واکنشهای مختلف به آن و ساختار و وظایف شورای عالی استانها پرداخته میشود.
خداداد خارائی، نماینده شورای اسلامی استان کرمان، در ابتدای نطق خود در اجلاس شورای عالی استانها، با لحنی تند و خطاب به رئیس جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، گفت: “ترامپ، غلط زیادی نکن، بزنی میزنیمت که بلند نشی، نتانیاهوی بی پدر و مادر، آرزو به گور ببری، که در سر داری از نیل تا فرات و همدان، پس ما مذاکره مستقیم نداریم، بلکه جنگ، جنگ مستقیم داریم.” این اظهارات که با لحنی تند و تهدیدآمیز بیان شد، به سرعت در فضای مجازی منتشر و با واکنشهای متفاوتی از سوی کاربران مواجه شد.
برخی از کاربران، این اظهارات را نمادی از تندروی و افراطگرایی دانسته و آن را مغایر با منافع ملی و سیاستهای کلی نظام جمهوری اسلامی ایران تلقی کردند.
این دسته از کاربران، با اشاره به مشکلات اقتصادی و معیشتی موجود در کشور، خواستار رویکردی واقعبینانهتر و دیپلماتیکتر در تعامل با سایر کشورها شده و اظهارات خارائی را مانعی بر سر راه هرگونه توافق و بهبود روابط بینالمللی ارزیابی کردند.
در مقابل، دستهی دیگری از کاربران، از این نطق تند حمایت کرده و آن را پاسخی قاطع به سیاستهای خصمانه آمریکا و اسرائیل علیه ایران دانستند.
این افراد، با تأکید بر لزوم حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور، از اظهارات خارائی به عنوان “صدای قاطع ملت ایران” یاد کرده و آن را نشانهای از عزم راسخ ایرانیان در مقابله با تهدیدات خارجی تلقی کردند.
برخی از فعالان سیاسی و کارشناسان نیز، با انتقاد از ادبیات و لحن به کار رفته در این نطق، آن را غیر دیپلماتیک و نامناسب برای یک مقام رسمی کشور دانستند.
این افراد، با تأکید بر لزوم رعایت اصول اخلاقی و ادب در بیان دیدگاهها، اظهارات خارائی را مغایر با منافع ملی و اخلاق سیاسی ارزیابی کرده و خواستار موضعگیری رسمی شورای عالی استانها در این خصوص شدند.
نگاهی به شورای عالی استانها
این اظهارات بخارائی در نشست شورای عالی استانها و با حضور وزیر کشور مطرح شد، نشستی که صحبت از مذاکره با آمریکا آن هم با این لحن جایگاهی نداشت.
شورای عالی استانها، به عنوان بزرگترین نهاد شورایی در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی ایران، نقش مهمی در مدیریت محلی و توسعه استانها ایفا میکند.
این شورا، متشکل از نماینده شورای هر استان است که از بین نمایندگان شوراهای شهر و روستا انتخاب شدهاند.
وظایف این شورا، شامل بررسی و تصویب طرحها و لوایح مرتبط با توسعه استانها و شهرستانها، نظارت بر عملکرد شوراهای اسلامی شهرستانها و بخشها، ارائه مشاوره به دولت در امور مربوط به استانها و سیاستگذاریهای محلی و انتقال خواستهها و نیازهای جامعه محلی به مسئولان بلدی، استانی و ملی است .
با توجه به وظایف و اختیارات گسترده شورای عالی استانها، انتخاب نمایندگان شایسته و کارآمد برای عضویت در این شورا، از اهمیت بسزایی برخوردار است.
نمایندگان منتخب، باید علاوه بر داشتن دانش و تخصص کافی در زمینه مسائل محلی و منطقهای، از توانایی لازم برای برقراری ارتباط مؤثر با مسئولان دولتی و نهادهای اجرایی برخوردار بوده و بتوانند به درستی از حقوق و منافع مردم استان خود دفاع کنند.
نحوه انتخاب نمایندگان در شورای عالی استانها
در آذرماه ۱۴۰۰، غلامرضا پور بلوچی از شهرستان زرند، خداداد خارائی از شهرستان قلعه گنج و علیرضا عباس زاده از شهرستان نرماشیر به عنوان نمایندگان شورای اسلامی استان در شورای عالی استانها به مدت چهار سال انتخاب شدند.
روال قانونی به این صورت است که پس از انتخاب شدن فرد برای عضویت در شورای روستا، شوراهای روستاها نمایندگانی را برای عضویت در شورای بخش انتخاب میکنند.
منتخبین شورای بخش در فرمانداری حضور پیدا میکنند و از بین اعضای شورای شهر و شورای بخش، یک نفر بعنوان نماینده شهرستان در استان انتخاب میشود که معمولا با رایزنی شکل میگیرد. سپس هر استان به طور معمول سه نفر را برای حضور در شورای عالی استانها به کشور معرفی میکند.
برخی منابع آگاه معتقدند که انتخاب خداداد خارائی به عنوان نماینده استان کرمان در شورای عالی استانها، ناشی از ائتلاف میان نمایندگان شش شهر جنوبی استان و ۶ شهرستان دیگر بوده است. این ائتلاف، منجر به کسب ۱۲ رأی برای خارائی شد، در حالی که رقبای او تنها ۱۱ رأی کسب کردند.
چارچوب قانونی برای نطق نمایندگان
همانطور که در اسناد و مقررات داخلی شورای عالی استانها ذکر شده، برای اعضایی که خارج از بحث جلسه صحبت کنند، ضمانت اجراهایی در نظر گرفته شده است:
تذکر رئیس جلسه: در صورتی که اعضا خارج از موضوع صحبت کنند، رئیس جلسه به آنها تذکر خواهد داد.
ممنوعیت ادامه نطق: در صورت دریافت دو نوبت تذکر، ناطق از ادامه نطق منع خواهد شد.
در مورد نطق اخیر آقای خارائی، مشخص نیست که آیا رئیس جلسه به ایشان تذکر داده است یا خیر. با این حال، با توجه به محتوای جنجالی و نامربوط نطق، به نظر میرسد که تذکر رئیس جلسه و حتی ممنوعیت ادامه نطق، میتوانست اقدامی مناسب و در راستای حفظ نظم و انضباط جلسه باشد.
باید خاطر نشان کرد که این بندها در صورتی اعمال میشوند که محتوای بیان شده خارج از موضوع جلسه باشد و ارتباطی با وظایف نماینده در آن جلسه نداشته باشد.
نطق جنجالی خداداد خارائی، نماینده شورای اسلامی استان کرمان در شورای عالی استانها، بار دیگر نشان داد که اظهارات و مواضع مقامات رسمی کشور، میتواند بازتابهای گستردهای در سطح ملی و بینالمللی داشته باشد.
با توجه به حساسیتهای موجود در روابط بینالملل و لزوم حفظ منافع ملی، ضروری است که مقامات رسمی کشور، در بیان دیدگاهها و مواضع خود، دقت و احتیاط لازم را به خرج داده و از هرگونه اظهارات تند و نسنجیده که میتواند به روابط کشور آسیب برساند، خودداری کنند.
علاوه بر این، ضروری است که سازوکار انتخاب نمایندگان استانها در شورای عالی استانها، مورد بازبینی و اصلاح قرار گیرد تا از انتخاب افراد شایسته و کارآمد که قادر به دفاع از حقوق و منافع مردم استان خود هستند، اطمینان حاصل شود.
همچنین، لازم است که اعضای شورای عالی استانها، با وظایف و اختیارات خود آشنا بوده و در چارچوب قوانین و مقررات مربوطه، به ایفای نقش خود بپردازند.
در نهایت، امید است که با رعایت اصول اخلاقی و حرفهای، و با در نظر گرفتن منافع ملی و مصالح عمومی، شاهد بهبود عملکرد شورای عالی استانها و نقش مؤثرتر این نهاد در توسعه و پیشرفت کشور باشیم.
توی حوضی که ماهی نباشه قورباغه ابوعطا می خونه….!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!