اینروزها که موضوع تخریب سینما نور در کرمان مطرح است، به یاد یادداشت علی بهرامی در سال ۱۳۹۷ در روزنامه «پیام ما» افتادم. بهرامی که عضو شورای شهر کرمان بود، در آن روزها که نگرانی از از بین رفتن سینما نور مطرح شده بود با نوشتن یادداشتی با عنوان «خاطرهشویی؛ خیانت به یک شهر»، ابعاد نگرانکننده حذف بناهایی که مردم با آنها خاطره مشترک دارند را روشن کرد.
شهر با خاطره جمعی مردمش هویت مییابد. بازآفرینی شهری که بحث روز فعالین شهری است، برای تحققیافتن، بیش از هر چیز میبایست به حفظ خاطرات جمعی تکیه کند.
شهروندان یک شهر یا محله اصلیترین بازیگران آن برای پویایی شهری و محیطی هستند؛ اما متأسفانه اشتباهگرفتن مفهوم کلیدی بازآفرینی شهری با نوسازی و ساختوسازهای بدون خلاقیت، منجر به ایجاد محیطهای خالی از تحرک اجتماعی شده است.
محیطهایی نوظهور که هیچ اشتراک و پیوندی با خاطرات مطلوب محلات این شهر ندارد. باز زندهسازی خاطرات گروهی مردم، یعنی ایجاد حس تعلق به شهر و زندگی اجتماعی مشترک است.
خاطرات جمعی با ایجاد پیوند میان اعضای جامعه، موجب ایجاد انسجام اجتماعی و تقویت روحیه جمعی و مشارکتپذیری میشود.
بیتفاوتی شهروندان نسبت به زندگی شهری یکی از اصلیترین عوامل هویتزدایی است. متآسفانه در بازسازیهای صورت گرفته از حفظ و احیای خاطرات مشترک انسانی غفلت شده است.
وقتی مردم شهری، خاطرات مشترک نداشته باشند، احساس مشترک نداشته و دچار بیهویتی و بیتفاوتی میشوند.
این مساله، بدترین اتفاق برای یک اجتماع شهری است که مردم هیچ احساس مشترکی نسبت به هم ندارند. این بی تفاوتی سبب میشود کوچکترین تنشها، میان افراد به نزاع و درگیری بیانجامد.
از این رو خاطرهشویی میتواند در درازمدت باعث دوری، تفرقه و در نهایت جنگهای داخلی شود. شاید بتوان گفت، اگر پول شویی را یک جرم بدانیم، خاطرهشویی یک جنایت است.