تکرار مسمومیت و مرگ ناشی از مصرف متانول در کرمان

پیام ما: مرگ یک نفر و مسمومیت ۸ تن در کرمان بر اثر مصرف مشروبات الکلی غیراستاندارد این نگرانی را رقم زده که ممکن است دامنه قربانیان این رویداد محدود به همین ۹ نفر نباشد. سابقه مصرف مشروبات الکلی غیراستاندارد در کشور نشان از آن داده که پس از مراجعه نخستین قربانیان به بیمارستان باید منتظر تلفات بیشتر بود.
هنوز از آنچه در اردیبهشت امسال در مشکین‌شهر و بندرعباس رخ داد و هم‌وطنانمان را قربانی کرد مدت زیادی سپری نشده است. این نخستین بار نیست که مشروبات الکلی غیراستاندارد در ایران قربانی گرفته است. در همان‌ روزهایی که کرونا ویروسی ناشناخته بود و ترس از هجوم آن بر همه جهان سایه افکنده بود تعداد قربانیان مشروبات الکلی غیراستاندارد در ایران به نسبت مصرف‌کننده از تعداد فوت‌شدگان بر اثر ابتلا به کووید۱۹ به نسبت مبتلایان بیشتر شد. اواخر سال ۱۳۹۸ و اوایل سال ۱۳۹۹ فوت‌شدگان بر اثر مصرف مشروبات الکلی غیراستاندارد در خوزستان و فارس نگران‌کننده شد. ماجرای مصرف مشروبات الکلی که منجر به مرگ یا آسیب‌هایی چون کوری، از کار افتادن کلیه و نظایر آن می‌شود به آن مربوط است که در فرایند تولید به جای استحصال اتانول، متانول به دست می‌آید. اتانول و متانول هر دو الکل گروه اول هستند. اما اتانول الکل حاصل از میوه است و متانول الکل حاصل از چوب. اینکه چه فرآیندی در تولید موجب سمی‌شدن مشروبات الکلی می‌شود بحث این گزارش نیست. موضوع آنجاست که چه کسانی با وجود دانستن این موضوع اقدام به توزیع و فروش این نوع الکل به مردم می‌کنند؟
در کرمان چه رخ داد؟
دکتر سید محمد صابری رئیس اورژانس کرمان درباره مسمومیت ناشی از الکل به ایسنا گفت: بر اثر مصرف مشروبات الکلی حاوی متانول در این شهر تاکنون هشت نفر مسموم شده و یک نفر جان خود را از دست داده است.
او شامگاه ششم شهریورماه با اعلام این خبر افزود: این آمار مربوط به روز ششم شهریور بوده و هنوز مشخص نیست که به قربانیان افزوده شده باشد یا نه.
صابری همچنین در بخش دیگری از گزارش خود تأکید کرد: مسمومین در بیمارستان‌های شهر کرمان بستری و تحت درمان هستند و شش نفر تحت دیالیز قرار گرفته‌اند.
این مقام مسئول در کرمان بیان کرد: متاسفانه متوفی یک مرد حدود ۳۸ساله و مسمومین شامل هفت مرد و یک خانم با رده سنی ۳۲ تا ۴۱ سال هستند. رئیس اورژانس کرمان گفت: از بابت توزیع مجدد مشروبات الکلی حاوی متانول نگرانی داریم؛ البته مقامات انتظامی و قضائی پیگیر این موضوع هستند.
ماجرای الکل‌های اردیبهشت
اواخر اردیبهشت امسال و اوایل خرداد، دو ماجرا در دو نقطه مختلف کشور روی داد. یکی در مشگین‌شهر و دیگری در بندرعباس. علی رضایی دادستان مشگین‌شهر دراین‌باره گفته بود: افراد مسموم ناشی از مصرف الکل در شهرستان مشگین‌شهر به ۳۱ نفر رسیده و متاسفانه یک نفر هم فوت کرده است.
۱۳ اردیبهشت امسال نیز دکتر فاطمه نوروزیان سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان به ایسنا خبر داد: تعداد فوتی‌های مسمومیت الکلی در بندرعباس به هشت نفر رسید. ۳۰ تن نیز با آسیب کلیوی تحت دیالیز قرار گرفتند. او در بخش دیگری از گزارش خود گفت: مجموع تعداد مسموم شدگان الکلی در بندرعباس به ۵۹ نفر رسید. علاوه بر۳۰ نفری که دیالیز می‌شوند ، ۱۷ نفر نیز با حال وخیم در آی سی یو هستند و دستگاه ونتیلاتور به آنان وصل شده‌ است.
نوروزیان با اشاره به اینکه چهار نفر نیز دچاری تاری دید شدید هستند، بیان کرد: پلیس هرمزگان اعلام کرده هشت نفر از فروشندگان مشروب دست‌ساز مسموم را در بندرعباس دستگیر کرده است.
این دو تجربه اخیر در نخستین سال از سده جدید است. پیشتر در سده چهاردهم رویدادهای متعددی از این دست به تجربه ما تبدیل شد. اما هیچ‌گاه از این تجربه‌ها بهره‌برداری نکردیم. بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور، در بازه زمانی اول اسفند ۱۳۹۸ تا ۱۹ فروردین ۱۳۹۹ بیش از سه هزار نفر در اثر مصرف الکل مسموم شده و از این میان ۷۲۸ نفر جان خود را از دست دادند.
تقی رستم وندی معاون وزیر کشور و رئیس سازمان امور اجتماعی، درباره وضعیت مصرف «الکل» در کشور به عنوان یک آسیب اجتماعی، گفت: نرخ شیوع الکل در کشور بین ۹ تا ۱۰ درصد افراد بالای ۱۵ تا ۶۴ سال است به طوری که سالانه بیش از پنج میلیون نفر در کشور الکل مصرف می‌کنند.
بر اساس گزارش ایسنا، رستم وندی که در دومین همایش ملی مواجهه با آسیب‌های اجتماعی از دیدگاه اسلام که با همکاری دانشگاه شاهد و در وزارت کشور برگزار شد، به بیان آمارهایی در حوزه آسیب‌های اجتماعی بر اساس پژوهش‌های انجام شده پرداخت و درباره وضعیت مصرف الکل در کشور بیان کرد: در حالی باید به مصرف الکل توجه کرد که رسانه‌های ما به هیچ عنوان جسارت پرداختن به تغییر نگرش مردم نسبت به الکل را ندارند.معاون وزیر کشور با بیان اینکه سازمان بهداشت جهانی مصرف صفر الکل را توصیه می‌کند، تاکید کرد که باید نسبت به مصرف الکل در کشور توجه کرد.
گرچه دولت ایران گزارش‌های جهانی در این ‌رابطه را نپذیرفته است و به آن‌ها اعتماد نکرده است اما سازمان جهانی بهداشت مصرف الکل در ایران را به گونه‌ای توصیف کرده که نگران‌کننده می‌نماید. سازمان جهانی بهداشت پیشتر گزارش داده بود سرانه‌ مصرف الکل در ایران یک لیتر است و در میان مصرف‌کنندگان «مداوم» نوشیدنی‌های الکلی، ایران رتبه نهم را میان ۱۸۹ کشور جهان به خود اختصاص داده است. به ادعای این منبع هر ایرانی بالای ۱۵ سال که به‌طور مرتب الکل می‌نوشد، در سال ۲۰۱۶ به‌طور میانگین ۲۸.۴ لیتر الکل خالص مصرف کرده است و این رقم در سال ۲۰۱۰ به میزان ۲۴.۸ لیتر بوده است.
تجربه‌هایی که به کار بسته نمی‌شود
در سال ۱۳۸۳ در شیراز مصرف مشروبات الکلی غیراستاندارد سبب شد بیش از ۱۰۰ نفر جان خود را از دست دهند. نه فقط در آن سال که در همه سال‌هایی که پشت سر گذاشته‌ایم ماجراهایی از این دست رخ داده است. قانون در زمینه تهیه و توزیع مشروبات الکلی صراحت دارد. اما مهمترین نکته در تولید مشروبات الکلی غیراستاندارد این است که با توجه به میزان پراکنش حوادث می‌توان گفت تولیدکنندگان نابلد یا تولیدکنندگانی که صرفاً به سود خود می‌اندیشند سبب بروز چنین حوادثی شده‌اند. از نظر شرع تکلیف مصرف کننده نیز روشن است اما پرسش این است که در قبال تولیدکنندگان محصولی ممنوعه که مرگ مصرف کننده را رقم می‌زنند چه اقدام یا مجموعه اقدامی بازدارنده است؟