گزارش کرمان‌نو از واکنش‌ها به ساخت کاروانسرای طلا و جواهر در بافت تاریخی کرمان:
جزییات و چالش‌های ساخت کاروانسرای جدید در مجاور مسجد ملک
ناصری‌پور، معمار و کارشناس مسائل شهر معتقد است این پروژه نقیض بافت تاریخی است و به آن آسیب می‌زند، اما شهردار کرمان درباره ساخت کاروانسرای طلا و جواهر می‌گوید رقم سرانه تجاری کرمان نه‌تنها اشباع نشده بلکه به شدت پایین است.
به گزارش «کرمان نو» دو هفته گذشته خبری توسط روابط عمومی شهرداری کرمان منتشر شد که خبر از ساخت یک کاروانسرای طلا و جواهر در نزدیکی مسجد ملک یا همان مسجد امام می‌داد، پس از انتشار این خبر فعالان میراث فرهنگی و شهری در فضای مجازی ابراز نگرانی کردند.
رضا ناصری‌پور تکلو معمار و استاد دانشگاه در صفحه شخصی اینستاگرامش نوشت اصل این خبر همان شهر فروشی است. او نوشت:« در شهر و منطقه شهری‌ای که سرانه تجاری بسیار بالاست و اکثر فضاهای تجاری بلااستفاده و خالی رها شده است چرا باید یک نهاد عمومی مانند شهرداری دنبال ساخت تجاری جدید باشد؟»
باید با استفاده از این زمین مشکلات ساکنین را تا حدی برطرف کرد
این معمار و منتقد امور شهر در تشریح عقیده‌اش به کرمان‌نو گفت:« شهرداری نباید صرفا از منابعی که در اختیار دارد برای حبس سرمایه و تولید ثروت استفاده کند حتی اگر به نفع منابع عمومی شهرداری باشد، چطور شهرداری که ۶۰۰ میلیارد تومان هزینه می‌کند تا بخش کم اهمیتی از طرح تفصیلی را اجرا کند یا پل‌های چند صد میلیاردی بسازد چه لزومی دارد تا از طریق ساخت تجاری در چنین زمینی به درآمد برسد؟»
او افزود:« به وضوح روشن است که کاروانسرا، سرای آرام گرفتن کاروان است و جعل ترکیب «کاروانسرای بازار طلا» نشانه‌ای بر دو چیز بیشتر نمی‌تواند باشد، خوش بینانه سطح سواد سازنده ترکیب را نشان می‌دهد و بدبینانه عمق اراده‌اش بر تحمیق افکار عمومی»
رضا ناصری می‌گوید بافت جمعیتی که اطراف این زمین زندگی می کنند و کاربری‌هایی که اطراف این خیابان هستند مسائل و فقر هایی را دارند که شهرداری باید با منابع خودش و منابع دیگر باید به دنبال پر کردن این حفره‌ها باشد. در مواجه با چنین زمینی نباید سوال ما این باشد که چگونه از آن درآمدزایی کرد بلکه باید بپرسیم چطور می‌شود با استفاده از این زمین برخی از مشکلات و فقرهای این منطقه را برطرف کنیم.»
پیشنهاد بهتر برای این زمین یک میدانگاه شهری است
ناصری می‌گوید:« پیشنهاد بهتر برای این زمین که سال‌هاست وجود دارد این است که این زمین تبدیل به یک میدانگاه شهری شود که سکونت را در این منطقه بهبود ببخشد که نقش شهری هم داشته باشد. پروژه باید در خصوص اتصالش با مسجد ملک و این بافت تاریخی ارزشمند یک چشم‌انداز و ایده روشن داشته باشد.»
او افزود:« با تمام این توضیحات پروژه‌ای که تعریف شده نقیضی است برای فعال شدن بافت تاریخی که چشم‌انتظار برگشت به فضای شهری هستند ضمنا من از الان برای معماری این پروژه هم به شدت نگرانم زیرا این نهادها نشان دادند که روال شفاف و روشنی برای معماری ندارند و اساسا با معماران صاحب سبک که نیاز اینطور پروژه‌هاست کار نمی‌کنند.»
شهرداری دیگر ملکی در بافت تاریخی ندارد برای پیشنهاد به سرمایه‌گذار
سعید شعرباف تبریزی، شهردار کرمان در پاسخ به این سوال که چرا سرمایه‌گذار را به سوی پروژه‌های مرمتی در کاروانسراهای تاریخی نبردید به کرمان‌نو گفت: «سرمایهگذاری که طرف قرارداد شهرداری می‌شود در مورد زمین‌هایی طرف می‌شود که متعلق به شهرداری باشد، در بافت تاریخی هیچ زمینی به جز این زمین و یک قطعه کوچک دیگر نزدیک مجموعه کاروانیکا متعلق به شهرداری نیست و مابقی کاروانسراها یا مالک خصوصی دارند و یا متعلق به اوقاف هستند که در آن زمینه‌ها شهرداری به عنوان واسط بسته سرمایهگذاری پیشنهاد می‌دهد.»
شهردار کرمان در این مورد اضافه کرد:« متاسفانه سرمایه‌گذاری‌ها در این املاک بجز هتل کاروانیکا خیلی موفق نبوده است لذا دغدغه دوستان در خصوص احیا کاروانسراهای قدیمی خیلی در دست شهرداری نیست و ما فقط می‌توانیم مجوزات را به سمت رایگان بودن ببریم.»
در مقابل تقسیم این زمین مقاومت کردیم
سعید شعرباف در توضیح پروژه کاروانسرای طلا و جواهر گفت:« زمین این پروژه یک زمین ۲۲ هزار متری با کاربری تجاری-مسکونی در طرح تفصیلی است، اگر بنا بود با این زمین مانند حساب کتاب‌های معمول برخورد شود، باید به قطعات کوچک‌تری تقسیم می‌شد و با مزایده واگذار می‌شد. منتها ما مقاومت کردیم و احساس کردیم این زمین در کنار این مسجد تاریخی حیف است که به این صورت واگذار شود، لذا می‌خواستیم یک سرمایه‌گذار با یک طرح مورد تایید ما و میراث برای سرمایهگذاری در این مجموعه بیاید.»
شهردار کرمان ادامه داد:« خوشبختانه با پیگیری‌های دوستان ما و معاونت اقتصادی استانداری و همینطور خود دکتر رستمی مدیر شرکت ملی صنایع مس ایران که ظاهرا مدت‌ها به دنبال چنین فضایی برای ارائه محصولاتی مثل طلا و سنگ‌های قیمتی بودند، جلسه‌ای شکل گرفت و صحبت‌هایی در خصوص این سرمایهگذاری انجام شد و آنچه در ذهن ماست یک موزه بازار است که برای گردشگر خارجی و داخلی با عرضه سوغات لوکس کرمان شناخته شود، طراحی‌های اولیه هم با نظارت ما و میراث فرهنگی در حال اجراست.»
کرمان سرانه فضای تجاری کمی دارد
سعید شعرباف تبریزی در خصوص این نقد که کرمان فضای تجاری زیادی دارد و در این حوزه اشباع شده است، ضمن رد این ادعا توضیح داد:« در خیلی از شهرهای ایران این اتفاق افتاده است اما در کرمان نه تنها اینطور نیست بلکه به شدت کمبود فضای تجاری داریم، البته این موضوع بر اساس مساحت شهر است، برای مثال در شهرک مطهری و شهرک‌های اطراف کرمان کمبود شدید فضای تجاری داریم. اما در خصوص بافت تاریخی کرمان با توجه به اتفاقاتی که در بافت جمعیتی افتاده و اینکه بازارها هم حفظ نشدند و رو به رکود هستند گردشگران در تامین سوغات کرمان دچار مشکل شدند و این به نظرم خطر مهمی است که گردشگران برای تهیه سوغات به میدان بیرم‌آباد یا خیابان حمزه مراجعه کنند.»
صاروج نمی‌تواند با این پروژه همپوشانی داشته باشد
شعرباف در خصوص پروژه صاروج پارس و نقش این پروژه بزرگ در نزدیکی بازار کرمان اضافه کرد:« متاسفانه پروژه صاروج هم با کاربری‌هایی که دارد اصلا نمی‌تواند نیازهای گردشگران را پوشش دهد ضمن اینکه کاری که قرار است در این پروژه جدید قرار انجام شود با هیچ یک از فضاهای تجاری همپوشانی ندارد یک فضای ویژه خواهد بود.»
شهردار کرمان در پاسخ به این سوال که چگونه ایجاد بازار لوکس به بازارابراهیم‌خان( بازار طلافروشان کرمان) آسیب نمی‌زند تشریح کرد:« ما مجموعه بازار، هتل کاروانیکا و این پروژه جدید را یک مجموعه می‌بینیم و فاصله کمی هم دارند، ضمن اینکه کاری که در پروژه کاروانسرای طلا و جواهر می‌شود فقط طلا نیست و سرمایه‌گذار اصرار دارد که سنگ‌های قیمتی هم در این مجموعه نمایش داده شود و پروژه یک موزه برای نمایش طلا و جواهر و سنگ‌های قیمتی باشد، افزون بر این‌ها سرمایه‌گذار با تعدادی از بزرگان صنف طلافروشان گفت‌وگو کردند تا تعدادی از طلافروشان در آن مجموعه هم فعالیت کنند.»
سعید شعرباف در خصوص آورده مالی شهرداری از این پروژه توضیح داد:« آورده شهرداری زمین و پروانه است که هنوز مبلغ دقیق آن مشخص نیست با توجه به اینکه تراکم و ارتفاع محدودیت دارد و مترمربعی قیمت این زمین خیلی بالا نمی‌رود و اصرار ما این است که سهم شهرداری با نگاه بلندمدت باشد تا در آینده به مشکل نخورد، کل آورده طرفین در این پروژه بالای ۴۰۰ میلیارد تومان است.»