رونق قالی کرمان در بی خبری

رضا عبادی زاده:آمارها اگرچه از افزایش صادرات فرش دستباف ایرانی در دولت تدبیر و امید حکایت دارد اما وجود نداشتن آمار دقیقی از میزان صادرات فرش کرمان نشان می‌دهد اگر هم رونقی رخ‌داده، رونق خاموش است.

فرش دستباف ایرانی که در دولت‌های نهم و دهم روزگار ناخوشی داشت، به‌تدریج به روزهای اوج خود بازمی‌گردد. بر اساس آماری که مسئولان مرکز ملی فرش ایران داده‌اند، در 9 ماهه اول امسال 231 میلیون دلار صادرات فرش دستباف ایران بوده که نسبت به 9 ماهه اول سال 94 افزایش 10 درصدی را نشان می‌دهد. آخرین آمار گمرک ایران هم مربوط به فرض دستباف به صادرات 11 ماهه اول امسال برمی‌گردد که نشان می‌دهد تا پایان بهمن بیش از 321 میلیون دلار صادرات فرش داشته‌ایم که 27 درصد از 11‌ماهه اول 94 بیشتر است. این آمارها حکایت از بازگشت صنعت فرش دستباف ایران به روزهای خوب گذشته دارد. صنعتی که یکی از مهم‌ترین مراکزش، استان کرمان است. اگرچه در یک سال گذشته مسئولان مختلف از افزایش صادرات قالی کرمان خبر دادند اما آمار دقیقی از این افزایش صادرات در دست نیست.

صادرات قالی کرمان به نام دیگر استان‌ها

آن‌طور که رییس اداره بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان به «پیام ما» می‌گوید به دلیل اینکه صادرات قالی کرمان از کرمان صورت نمی‌گیرد، نمی‌توان به آمار دقیقی از میزان صادرات قالی کرمان پی برد. عباس قوام می‌گوید «در کرمان زیرساخت‌های لازم برای صادرات قالی فراهم نیست و عمده قالی کرمان به تهران و کرج برده می‌شود و از طریق گمرک تهران صادرات صورت می‌گیرد.» به گفته وی صادرات فرش دستباف به‌گونه‌ای است که فرش‌های چند استان با هم یک محموله را تشکیل می‌دهند و این محموله به نام استان محل فعالیت تاجر فرش ثبت می‌شود.

صادرات 70 میلیون دلاری در دوران اوج

قوام می‌گوید که صادرات قالی دستباف کرمان در روزهای اوجش به 70 میلیون دلار در سال می‌رسیده اما این میزان در سال‌های گذشته خیلی کمتر شد. زریسفی، معاون سابق بازرگانی صنعت، معدن و تجارت استان هم چندی پیش در رابطه با میزان صادرات قالی کرمان به «پیام ما» گفت که این میزان در دولت تدبیر و امید از 25 میلیون دلار به 60 میلیون دلار رسید. البته او هم تأکید می‌کند که این آمار بنا بر پرسش از صادرکنندگان فعال فرش در استان کرمان و جمع‌آوری اطلاعات و همچنین اظهارات کارشناسان ارزیاب گمرکات ایران تخمین زده‌شده است و شاید چندان دقیق نباشد.

سنگ سیاست پای قالی کرمان

یکی از مهم‌ترین دلایل رونق مجدد قالی کرمان اگرچه برجام بوده و به‌نوعی رد پای سیاست در بهبود وضع قالی کرمان به چشم می‌خورد اما همین عامل می‌تواند مجدداً یکی از بازارهای هدف قالی کرمان را بگیرد. درحالی‌که از بهمن 94 صادرات قالی ایرانی به امریکا آزاد شد اما با روی کار آمدن دونالد ترامپ، رضی میری، عضو هیات‌مدیره صادرکنندگان فرش دستباف خبر داد که امریکا مجدداً واردات و هم صادرات فرش دستباف در این کشور را ممنوع کرده. اتفاقی که مجدداً می‌تواند به بازار قالی ایران و درنتیجه کرمان ضربه بزند. گواه این مدعا هم سهم 30 درصدی آمریکا از صادرات قالی دستباف ایران است. حمید کارگر، رییس مرکز ملی فرش ایران اما به «پیام ما» گفت که صادرات فرش ایران به آمریکا فعلاً ادامه دارد.

 

جدول یک

مقایسه میزان صادرات فرش دستباف کشور

سال	صادرات به میلیون دلار
1358(یک سال پس از انقلاب اسلامی)	408
1369 (اولین سال فعالیت دولت سازندگی)	344
1376 (آخرین سال فعالیت دولت سازندگی)	635
1377 (اولین سال فعالیت دولت اصلاحات)	570
1384 (آخرین سال فعالیت دولت اصلاحات)	461
1385 (اولین سال فعالیت دولت احمدی‌نژاد)	436
1392 (آخرین سال فعالیت دولت احمدی‌نژاد)	314
1393	330
1394	333
9 ماهه اول 1395	231
پیش‌بینی انتهای سال 95	350

 

نکته: بیشترین صادرات فرش دستباف ایران پس از انقلاب در سال 73 به ارزش دو هزار و 132 میلیون دلار رخ داد.

جدول دو

بیشترین میزان صادرات فرش در دولت‌های پس از انقلاب

دولت/ سال	صادرات به میلیون دلار
چهار دولت اول – 1366	482
دولت سازندگی- 1373	2132
دولت اصلاحات- 1378	689
دولت احمدی‌نژاد- 1390	559