زنگ خطر ابتلای کادر درمان به کرونا در کرمان| چرا پرستاران آسیب‌پذیرتر هستند؟
میزان ابتلای کادر درمان در استان کرمان به کروناویروس نگران کننده است.
بر اساس آخرین آماری که علوم پزشکی کرمان ارائه کرده، از 285 نفری که در این استان به کرونا مبتلا شدند، 24 نفر از کادر درمان (6 پزشک و 18 پرسنل) بوده‌اند. بدین ترتیب 8.42 درصد مبتلایان به کرونا در کرمان، از کادر درمان هستند.
این عدد اگرچه به خودی خود چندان نگران کننده به نظر نمی‌رسد اما در مقایسه با دیگر کشورها، زنگ خطر را در کرمان به صدا در می‌آورد.
بر اساس ترجمه گزارشی که امروز مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری با عنوان «نتایج تحلیل بیماران مبتلا به کروناویروس در چین» منتشر کرده، نتایج بررسی وضعیت 1099 بیمار از 522 بیمارستان واقع در 31 شهر در چین نشان می‌دهد تنها 2.09 درصد بیماران قطعی از میان کادر درمان بودند.
در همین حال بر اساس اعلام رسمی دولت چین، در مجموع از میان 81554 مبتلا در این کشور مجموعا 1716 نفر از کادر درمان بودند که نشان می‌دهد 2.10 درصد بیماران قطعی جزو کادر درمان بودند.
الجزیره هم اخیرا به نقل از مجله انجمن پزشکی آمریکا گزارش داده 3.8 درصد از مبتلایان به کرونا در چین، جزو کادر درمان بودند که در حدود سه هزار نفر می‌شود. (از آنجایی که دولت چین در ارائه آمارهایی که چندان به نفعش نیست، سابقه خوبی ندارد، آماری که مجله انجمن پزشکی آمریکا ارائه داده، بیشتر می‌تواند به واقعیت نزدیک باشد.)
الجزیره همچنین به یک گزارش در ایتالیا اشاره کرده که 8.3 درصد مبتلایان به کرونا از میان کادر درمان هستند که ایتالیا را جزو بدترین کشورها از نظر میزان ابتلای کادر درمان به کرونا قرار داده است.
وضعیت در دیگر استان‌ها چگونه است؟
متاسفانه آمار دقیقی از میزان ابتلای کادر درمان به کرونا در استان‌های کشورمان وجود ندارد که همین امر می‌تواند بیانگر نامناسب بودن اوضاع باشد. البته مسوولان استان‌های مختلف جسته و گریخته به ارائه آمارهایی در این خصوص پرداخته‌اند.
یک هفته پیش از استان یزد خبر رسید که 146 مبتلا از میان 968 نفر، جزو کادر درمان هستند. یعنی در حدود 15 درصد. این آمار تا هشتم فروردین در قزوین بیش از 4.5 درصد و در ایلام بیش از 5.5 درصد بوده. همچنین تا ششم فروردین در آذربایجان شرقی حدود هفت درصد از مبتلایان جزو کادر درمان بودند.
این آمارها اگرچه تا حدودی نشان می‌دهد وضعیت ابتلای کادر درمان کشور به کرونا نگران‌کننده است اما کیانوش جهان‌پور، سخنگوی وزارت بهداشت ششم فروردین با اعلام اینکه «۴۳ تن از کادر بهداشتی درمانی کشور در راه مقابله با ویروس کرونا به شهادت رسیده‌اند» گفته بود که «این آمار در مقایسه با آمار سایر کشورها پایین‌تر است.» این در حالی است که تعداد فوتی‌های کادر درمان چین بر اثر ابتلا به کرونا کمتر از 10 مورد گزارش شده است.
با مقایسه آمار ابتلای کادر درمان به کرونا در کرمان، ایران و دیگر کشورها دیدیم که اوضاع در کشورمان چندان خوب نیست. اما چرا کادر درمان در ایران آسیب‌پذیرتر از برخی کشورهاست؟
برآینده اظهارنظرهای مسوولان، کادر درمان و گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌ها، دو عامل کمبود امکانات و کم بودن نیروی انسانی را به عنوان پاسخ سوال بالا مطرح می‌کند.
کمبود امکانات
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار چندی پیش با اشاره به کمبود ماسک، دستکش و سایر تجهیزات برای پرستاران به سلامت نیوز گفته بود که «تمهیدات لازم را برای حفظ سلامت پرستاران فراهم نکرده‌اند.» مواردی مورد اشاره او در استان کرمان هم مطرح شده. از جمله این اظهارنظر مهدی حسینی‌نژاد، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان که 17 اسفند بیان شده بود:
البته که درصد ابتلای اعلام شده از سوی این مقام مسوول همان روز تکذیب شد اما کمبود ماسک، الکل و دستکش تکذیب نشد. در همین حال انتشار یک گزارش تصویری در روز دوازدهم اسفند از بخش بیماران کرونایی بیمارستان افضلی‌پور کرمان نشان داد که بسیاری از پرسنل درمانی دستکش هم ندارند. اینجا ببینید.
خستگی مضاعف
عامل دیگری که باعث آسیب‌پذیری بیشتر کادر درمان در ایران شده، کمبود نیرو و در نتیجه خستگی مضاعف این افراد است.
به گفته بهروز بنیادی، نماینده مجلس و عضو قرارگاه مقابله با کرونا مستقر در وزارت بهداشت «در کشورهای پیشرفته برای هر بیمار ICU دو پرستار و گاهی سه پرستار وجود دارد، در حالی که در کشور ما گاه یک پرستار از سه تا چهار بیمار ICU مراقبت می‌کند و قطعا ارتباط مکرر با بیماران مختلف توسط یک فرد، شانس آلوده شدن او را بالا می‌برد، هرچند مراقبت‌ها و نکات ایمنی را رعایت کند.» کمبود نیرو همچنین باعث خستگی و کاهش ایمنی بدن می‌شود.
در استان کرمان هم کمبود نیرو وجود دارد، اگرچه که به طور واضح در این باره صحبتی نمی‌شود. در جدول زیر که از سند درمان استان کرمان برداشته شده، میزان کمبود نیرو در استان کرمان را بهتر می‌توانید ببینید:
همانطور که در جدول بالا می‌بینید، از نظر تعداد پرستاران که بیشترین فشار در برابر شیوع گسترده کرونا را تحمل می‌کنند، استان کرمان وضعیت جالبی ندارد. به ازای هر 100 هزار نفر، در حالی 127 پرستار وجود دارد که این نسبت در ایتالیا و آمریکا (کشورهای بحرانی از نظر شیوع کرونا) به ترتیب حدود چهار و هفت برابر استان کرمان است. (آمار استان کرمان مربوط به پنج سال پیش و ایتالیا و آمریکا مربوط به 17 سال پیش است.)
این جدول نشان می‌دهد کمبود نیرو می‌تواند نقش قابل توجهی در افزایش تعداد ابتلا به کرونا در میان کادر درمانی کرمان داشته باشد.
چه باید کرد؟
کمبود امکانات و کم بودن نیروی انسانی مسائلی هستند که یک شبه حل نمی‌شوند. این در حالی است که امروز در اوج بحران کرونا هستیم و جان کادر درمانی در خطر است. پس شاید بهترین کمک به کادر درمان، رعایت کامل قوانین و توصیه‌هایی است که متخصصان مطرح کرده‌اند. مسائلی مانند رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و خودداری از رفت‌وآمدهای بیجا.