جشن سده یا جشن پیدایش آتش، در صدمین روز از زمستان و دهمین روز از بهمن ماه، هم زمان با تقویم کهن و باستانی ایران برپا می شود.
جشن سده مصادف با روز مهرایزد و زمانی که 50 روز و 50 شب به نوروز باستانی مانده است برگزار می شود.
ایرانیان باستان اعتقاد داشتند با برپایی این آتش بزرگ قلب زمین گرم می شود و زمستان رخت می بندند و زندگی بار دیگر به زمین روی می نماید.
برگزاری جشنهای مختلف در میان آنها از جایگاه خاصی برخوردار بوده، ویژگی مشترک این جشنها پیوند با پدیدههای طبیعی، کیهانی و اقلیمی است.
برخی از باستان شناسان معتقدند که جشن سده را به داستان کشف آتش توسط هوشنگ شاه پیشدادی که یکی از پادشاهان اسطورهای ایران بوده، مرتبط میدانند.
بر اساس روایت های به دست رسیده، هوشنگشاه پیشدادی با گروهی از ملازمانش برای گردش به محلی رفته بود که ناگهان ماری جلویش ظاهر میشود، او هم با انگیزه دفاع از خود سنگی را برداشته و به سوی سر مار پرتاب میکند، آن سنگ که از نوع آتشزنه بوده، جرقه زده و روش مهار آتش از آن روز جشن گرفته میشود.
به این جشن در شاهنامه، سروده فردوسی نیز اشاره شده است.
بر اساس آنچه که از اسطورههای شاهنامه برمیآید تا پیش از کشف آتش توسط هوشنگشاه پیشدادی، آتشکدهها وجود داشتهاند و از آتش استفاده میشده، اما راه کنترل و مهار آتش، از زمان جشن سده اتفاق افتاده است
گفته می شود سده یک جشن ملی است که در زمان آل زیار توسط مسلمانان برگزار میشده و هنوز هم در بخشهای دیگری از کشور، با همین نام یا با نامهای مشابه برپا میشود.
این روزها این جشن در کرمان توسط زرتشتیان و با حضور هزاران نفر از مردم بر پا می شود.
زرتشتیان چوبهای خاص را در میانه باغچه به روی هم می ریزند و هزاران نفر در گرد آتش جمع می شوند و در آیینی خاص موبدان با آتشی که صدها سال می سوزد هیزمها را آتش می زنند.
از دیگر آیین های این مراسم می توان به اوستاخوانی و هم نوایی طبل و دف اشاره کرد.
عکس های بیشتر از جشن سده را در آژانس عکس کرمان نو ببینید.