معمای مرغ| راه‌کار حل ریشه‌ای مشکل مرغ در کرمان چیست؟
ماجرای مرغ، معمایی که انگار در کرمان حل شدنی نیست؛ مسئله‌ای که ناتوانی مسئولان استان را در این زمینه نشان می‌دهد زیرا علی رغم جلسه‌های متعدد در خروجی چیزی گرانی و کمبود دیده نمی‌شود.
حمزه سلمانی| کمبود و گرانی باعث شده مرغ از سبد خانوارهای کرمانی خداحافظی کند و تاثیر آن در کف جامعه به خوبی دیده می‌شود.
مرور خبرها نشان می‌دهد ماجرای مرغ داستان تازه‌ای نیست و حداقل امسال از مهر این مشکل وجود دارد. پیش از این بحث بر سر قیمت مرغ بود که در مقطعی حتی تا ۳۵ هزار تومان هم رسید. حالا که قیمت مصوب در حال اجراست مرغ کم شده است.
رئیس سازمان صمت استان چهارم اسفند در مصاحبه‌ای با ایسنا اعلام کرد کمبود فعلی مرغ در استان به دلیل عدم جوجه ریزی در ۵۰ روز گذشته توسط جهاد کشاورزی است. موضوعی که مدیر بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی آن را رد کرده و می‌گوید جوجه ریزی طبق برنامه در حال انجام است. پس مشکل چیست؟
به طور کلی بر اساس آمار سازمان‌های صمت و جهاد کشاورزی استان کرمان روزانه بین ۲۰۰ تا ۲۲۰ تن مرغ نیاز دارد. جهاد کشاورزی می‌گوید روزانه به طور متوسط ۱۲۰ تا ۱۳۰ تن مرغ در استان تولید می‌شود. این کسری بین تولید تا مصرف معمای کمبود و گرانی مرغ استان کرمان است.
به این موارد ۲ عامل دیگر را نیز باید اضافه کرد. اول این که دولت طول مدت جوجه ریزی را از ۵۰ به ۴۰ روز کاهش داد که باعث شده وزن مرغ پایین بیاید و درخواست بیشتر شود. دوم این که در کرمان تعدادی مرغداری فاقد مجوز وجود داشته که زیر نظر دامپزشکی کار می‌کردند اما از زمانی که سامانه بازارگاه راه افتاده به این مرغداری‌ها دان داده نمی‌شود و از چرخه تولید خارج شدند.
راه چاره چیست؟
استان کرمان برای حل مشکل مرغ دو راه بیشتر ندارد. یا باید خودکفا شده و کل مرغ مورد نیاز را تولید کند و یا مرغ مصرفی از دیگر استان‌ها با قیمت مصوب تامین شود. این را عباسی مدیر بازرگانی جهاد کشاورزی گفته و توضیح می‌دهد: «خودکفایی در تولید و تامین مرغ در حال پیگیری است اما مشکلی اینجاست که مجوز کشوری داده نمی شود؛ زیرا زمانی که در کشور افزایش ظرفیت انجام می‌شده کرمان این کار را انجام ندادند و سرانه آن به استان‌های دیگر داده می‌شود.»
عباسی ادامه داد: «به عنوان مثال برای کل کشور ظرفیت تولید مرغ ۱۳۰ میلیون قطعه جوجه ریزی در نظر گرفته می‌شود. این ۱۳۰ میلیون بین مرغداری‌ها تقسیم و استان‌هایی که بیشتر ظرفیت دارند دان و سهمیه بیشتری می‌گیرند. مثلا اگر یزد ۲ برابر مصرف کرمان تولید می‌کند یعنی یارانه نهاده‌ها را گرفته و باید مابقی مرغ خود را به قیمت تنظیم بازار بفروشد که این موضوع محقق نمی‌شود.»
به نظر می‌رسید یکی از دلایل کمبود مرغ این روزهای استان قانون‌مداری کرمانی‌ها است. مدیر بازرگانی جهاد کشاورزی می‌گوید: «در حال حاضر کرمان قیمت مصوب تنظیم بازار را رعایت می‌کند اما دیگر استان‌ها قیمت مرغ خروجی را رعایت نمی‌کنند. به همین دلیل مرغ تولیدی از استان خارج می شود و نظارت مرغ خروجی نیز به دلیل تعدد مرغداری ها بسیار سخت است. از طرفی وقتی قیمت مرغ در دیگر استان‌ها مثلا فارس زیادتر است مرغ به جای کرمان به آن‌ها فروخته می‌شود.»
خودکفایی راه‌حل ریشه ای رفع مشکل مرغ
حل ریشه ای مشکل مرغ در استان چیزی جز بالا بردن تولید و خودکفایی نیست و به نظر می‌رسد تا زمانی که دست کرمان پیش استان‌های دیگر دراز باشد ماجرای مرغ ادامه دارد.
گران فروشی مرغ توسط استان‌های دیگر به کرمان نیز جای بسی سوال دارد که آیا این موضوع واقعا قابل کنترل نیست و کی قرار است حل شود؟ در حالی که این استان‌ها به دلیل دریافت یارانه تعهد دارند که مرغ را تامین کنند. این موضوع پیگیری بیشتر مسولان استانی و حتی کشوری را می طلبد. از طرف دیگر به نظر می‌رسد نظارت نهادهای نظارتی نیز به درستی انجام نمی‌شود. شاید ورود قوه قضاییه چاره درمان این درد مردم کرمان باشد.