در محرم سال ۱۴۰۴؛
آیا آثار تلویزیونی محرم امسال توانستند قدمی به جلو بردارند یا خیر؟
هر سال با فرارسیدن محرم تلویزیون و سینما به سراغ روایت‌هایی از عاشورا و ایام محرم می‌روند. بعضی از این آثار پرخرج و حماسی بعضی‌ها ساده و دل‌نشین. اما آیا آثار محرم ۱۴۰۴ واقعاً یک‌قدم جلوتر از سال‌های قبل رفته‌اند یا هنوز هم همان مسیر تکراری را در پیش گرفتند؟
فاطمه آقاملایی – وقتی اسم عاشورا در سینما می‌آید هر نسلی با یک تصویر خاص به آن فکر می‌کند.
برای اشخاص دهه پنجاه و شصت شاید اولین چیزی که به ذهن آنها برسد فیلم «روز واقعه» و «سفیر» است.
سفیر فیلمی تاریخی – مذهبی به کارگردانی فریبرز صالح است که در سال ۱۳۶۱ تولید و در سال ۱۳۶۲ اکران شد. این فیلم یکی از اولین و ماندگارترین آثار سینمای ایران پس از انقلاب اسلامی است که به واقعه کربلا و حوادث پس از آن می‌پردازد.
و فیلم سینمایی روز واقعه به نویسندگی بهرام بیضایی و به کارگردانی شهرام اسدی ساخته شده در سال ۱۳۷۳ است این فیلم به قیام امام حسین (ع) می‌پردازد و ماجرای جوان نصرانی به نام عبدالله را روایت می‌کند که در عصر روز عاشورا به صحرای کربلا می‌رسد.
برای نسل‌های بعد احتمالاً «مختارنامه» پررنگ‌تر باشد سریالی که حماسه، تاریخ و انتقام رو با هم ترکیب کرد.
مختارنامه سریالی درباره زندگی و قیام مختار ثقفی پس از حادثه عاشورا به کارگردانی داوود میرباقری است. تولید مختارنامه از ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۸ طول کشید و اولین قسمت آن جمعه ۹ مهر ۱۳۸۹ از شبکه یک پخش شد.
«شب دهم» سریالی عاشقانه و متفاوت در ایام محرم. شب دهم سریالی عاشقانه است که تعزیه در آن نقش مستقیم دارد. این سریال به کارگردانی حسن فتحی در سال ۱۳۸۰ ساخته و به مناسبت ماه محرم در نوروز سال ۱۳۸۱ از شبکهٔ یک پخش شد.
و اما «رستاخیز» فیلمی پرخرج و پرحاشیه که هنوز خیلی‌ها منتظرند تا بالاخره روی پرده اکران شود.
رستاخیز فیلمی تاریخی مذهبی به کارگردانی و نویسندگی احمدرضا درویش محصول سال ۱۳۹۱ است. رستاخیز در روز ۲۴ تیر ۱۳۹۴ با مجوز قانونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به اکران عمومی درآمد؛ اما ساعاتی پس از آن در پی انتقاد برخی علمای دینی و اعتراض برخی از افراد مذهبی با محتوای آن از جمله به‌تصویرکشیدن ابوالفضل عباس از پرده سینماها به پایین کشیده شد.
و در آخر در میان انیمیشن‌ها «ناسور» نقش پر رنگی دارد انیمیشنی که برای بچه‌ها ساخته شد؛ اما پیامی دارد برای همه.
اما تلویزیون امسال با چند تا سریال جدید آمده که هرکدام حال‌وهوای خودش را دارد .
سریال آلا در سال ۱۴۰۳ ساخته شده و از ۵ تیر ۱۴۰۴ نیز از شبکه ۳ سیما پخش شده است.
این سریال در هر قسمت داستان زندگی زوجی را حول محور ناباروری و فرزندآوری روایت می‌کند. تازه است اما شاید برای مخاطبانی که در ایام محرم انتظار سریالی محرم گونه داشتند کافی نیست.
سریال جایی برای همه. این سریال شاید برگ برنده امسال باشد. این مجموعه ۱۱ قسمتی به تهیه‌کنندگی یاسر فریادرس، قاسم قاسمی و امین شجاعی، محصول خانه تولیدات جوان مرکز سیمرغ صداوسیما است
سریال جایی برای همه در هر قسمت یا چند قسمت متوالی، داستانی مستقل و کامل را روایت می‌کند
محوریت اصلی تمام این داستان‌ها عزاداری امام حسین (ع) و آیین‌های محرم در نقاط مختلف ایران است.
هدف اصلی این سریال، به‌تصویرکشیدن عمق، گستردگی و تنوع عشق به امام حسین (ع) در میان اقوام و فرهنگ‌های گوناگون کشورمان است.
در هر اپیزود، دوربین به یک منطقه خاص از ایران سفر می‌کند و با تمرکز بر آداب‌ورسوم منحصربه‌فرد آن منطقه در ماه محرم یک داستان انسانی را روایت می‌کند.
سریال یکی از ما. سریال یکی از ما مجموعه‌ای اپیزودیک است که به نقش‌آفرینی مبلغان دینی در مناطق مختلف ایران می‌پردازد
سریال یکی از ما سعی دارد تا کلیشه‌های رایج درباره مبلغان را کنار بزند و
جنبه‌های انسانی و تلاش‌های آنها برای بهبود وضعیت جامعه را به تصویر بکشد.
و اما ویژه‌برنامه‌های امسال مثل «حسینیه معلی» که مداحی زنده و جمع‌وجور با نوحه‌های تازه است.
«از سرگذشت» برنامه‌ای که با رویکردی اجتماعی و مردمی طراحی شده و به روایت تصمیمات سرنوشت‌ساز، لحظات مهم و بخش‌های ناگفته زندگی مهمانان خود می‌پردازد و اما در فصل جدید سوژه‌هایی خاص و به‌روز انتخاب شده که برخی از آنها به مقاومت ملی مردم ایران، جان‌فشانی خانواده‌های شهدا و همچنین حوادث جنگ ۱۲ روزه اخیر میان رژیم صهیونیستی و ایران اختصاص دارد.
و البته پخش دوبارهٔ مختارنامه که هرچند بارها تکرار شده ولی هنوز هم مخاطب دارد.
در محرم امسال کارهای تلویزیون به سمت روایت‌های غیرمستقیم رفته‌اند سمت گفتن حرف‌هایی که شاید ظاهر عاشورایی نداشته باشند. در واقع گامی کوچک برداشته و تلاش می‌کند تا از کلیشه فاصله بگیرد. اما چیزی که قابل‌گفتن است این است که هنوز هم جای خالی یک فیلم بزرگ و تأثیرگذار مثل «روز واقعه» یا یک سریال درگیرکننده مثل «شب دهم» در تلویزیون ما حس می‌شود.