عباس تقیزاده دکترای علوم ارتباطات:
فوتبال صرفاً یک ورزش نیست؛ بُعد فرهنگی و اجتماعی بسیار مهمی دارد
عباس تقیزاده دکترای علوم ارتباطات با اشاره به اهمیت توجه به ابعاد مختلف فوتبال گفت: فوتبال صرفاً یک ورزش نیست؛ بُعد فرهنگی و اجتماعی بسیار مهمی دارد
به گزارش کرماننو، جمعه سی آبان ۱۴۰۴ پس از ۲ سال یک بازی مهم در شهر کرمان برگزار شد. شاید کمتر فرد خوشبینی تصور میکرد که ورزشگاه باهنر شهر کرمان مملو از تماشاگر باشد؛ اما در این بازی برخلاف تمام این ۲ سال سکوهای ورزشگاه باهنر کرمان پر شده بود. نکته جذاب ماجرا حضور زنان علاقهمند روی سکوها هم بود. آخرین بازی که ورزشگاه باهنر به خود هوادار زیادی دید بازی برگشت مس کرمان و سپاهان اصفهان در لیگ برتر سال ۱۴۰۲ بود. همان سالی که مس پس از باخت ۲ بر یک به سپاهان به لیگ یک سقوط کرد و تا امروز در میانههای جدول لیگ یک چهرهای از یک تیم مدعی صعود نداشته تا در این دو سال نوعی سرخوردگی در بین فوتبال دوستان در شهر کرمان بهعنوان مرکز استان وجود داشته باشد.
بازی یک شانزدهم نهایی جام حذفی مس کرمان و سپاهان یک پیام روشن داشت؛ «کرمانیها، هنوز فوتبالدوست هستند.»
حول اهمیت این موضوع با عباس تقیزاده، روزنامهنگار و فعال اجتماعی در «کرمان نو» گفتگویی داشتیم که در ادامه میخوانید:
حضور تیمهای ورزشی مختلف چه تأثیری در جامعه محلی آن شهر دارد؟
حضور هر تیم ورزشی در رقابتهای ملی تأثیرات بسیار گستردهای دارد. کافی است به تیمهای خاتون بم، مس رفسنجان، شهربابک و گلگهر نگاه کنید؛ اثرگذاری این تیمها محدود به شهر خودشان نیست و در کل استان بازتاب دارد. برای مثال، تیم خاتون بم در ماههای اخیر در سطح استان و حتی کشور تأثیرگذار بوده و توجه زیادی را جلب کرده است. همین موضوع را اگر به بازی اخیر تیم فوتبال مس کرمان که با استقبال قابلتوجهی همراه شد تعمیم بدهیم، میبینیم که فوتبال صرفاً یک ورزش نیست؛ بُعد فرهنگی و اجتماعی بسیار مهمی دارد.
چه چیزهایی باعث این استقبال میشود؟
وقتی رقابتی شکل میگیرد، موجی از نشاط و انگیزه در جامعه ایجاد میکند. خود آن رقابت جذابیت دارد و افراد را به ورزشگاه میکشاند تا مسابقه را از نزدیک و بهعنوان هوادار ببینند. حتی حضور یک تیم بزرگِ مهمان، بسته به شهرت آن تیم و حساسیت مسابقه، میتواند بر جذابیتهای بازی بیفزاید. ضمن اینکه پخش مستقیم مسابقه هم خودش یک محرک جدی برای افزایش انگیزه حضور مردم است. دیدار با چهرههای مطرح ورزشی، مربیان و بازیکنان نیز انگیزههای دیگری برای حضور در ورزشگاه فراهم میکند.
حضور تیمهای ورزشی چه دستاوردی برای استان دارد؟
وقتی تیمی نمایندگی یک استان را بر عهده دارد، الزاماً قرار نیست سکوها یکدست باشند. درست است که تیم مس کرمان متعلق به شهر کرمان است؛ اما همه کسانی که مس را تشویق میکنند، حتماً نباید برای خود شهر کرمان باشند. آنها از نقاط مختلف کرمان میآیند.
این تنوع فرهنگی روی سکوها و فریاد همزمان برای حمایت از یک تیم استانی، جلوهای از همزیستی اجتماعی است. یعنی ما با وجود تفاوتها، آنها را به رسمیت میشناسیم؛ اما در یک آوردگاه ورزشی و در یک مسابقه با هم از یک تیم که متعلق به استان کرمان است حمایت میکنیم.
پیام این حضور و خصوصاً استقبال جوانان از رویدادهای ورزشی چیست؟
متناسب با جمعیت جوان و ظرفیتی که در استان کرمان داریم به آن میزان محل، رویداد یا فرصت برای بروز شادی، نشاط و تخلیه هیجانها به شکل مطلوب در شهر کرمان وجود ندارد. در اینجا یک مسابقه ورزشی فرصتی میشود برای لذتبردن و خالیکردن این هیجانات بود. باید بپذیریم بخشی از افرادی هم که به ورزشگاه میآیند شاید چندان بهخاطر جنبه مسابقه ورزشی هم نیامده باشند و فقط یک تجربه با دیگران بودن و یک تجربه تخلیه هیجان را داشته باشند؛ چون فرصت این کار به شکل عمومی و برای همه سلیقهها وجود ندارد.
این حضور گسترده یک یافته پژوهشی است که به برنامهریزان در حوزه فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و سیاسی این پیام را میدهد که اگر در جامعه بستری برای فعالیت اجتماعی فراهم شود ما از آن استقبال میکنیم.
چه نهادهایی در این حوزه مسئولیت دارند؟
کمبودهای زیادی در حوزه فعالیتهای فرهنگی، ورزشی و سلامت وجود دارد و نهادهای مختلف در این باره مسئولاند. شورای فرهنگ عمومی، اداره ارشاد اسلامی، اداره ورزش و جوانان، دانشگاهها و حتی بخشهای علمی و علوم اجتماعی باید ورود کنند. دانشگاهها باید پژوهشهای کاربردی ارائه بدهند و نتایج آن در اختیار برنامهسازان قرار گیرد. ما نیازمند همگرایی، یک زبان مشترک و فهم مشترک هستیم. موضوع فرهنگ ارتباط مستقیم با هویت دارد؛ بنابراین برنامهریزی برای نشاط اجتماعی فقط وظیفه نهادهای فرهنگی نیست؛ همه دستگاهها باید مشارکت کنند. حتی نهادهای اقتصادی که در قالب مسئولیت اجتماعی فعالیت میکنند باید درست هدایت شوند.
باتوجهبه ظرفیتهای ورزشی استان، چه چشماندازی باید در نظر گرفت؟
تمام تیمها در لیگ برتر یا رقابتهای بینالمللی حضور ندارند، اما تیمهایی مثل خاتون بم که در سطح بینالمللی بازی میکنند، ظرفیت ارزشمندی برای استان هستند.
نکته مهم این است که باید از فضای رسانهای و شبکههای اجتماعی برای جذب سرمایهگذار و برندینگ استفاده کنیم. کرمان میتواند به مقصدی برای رویدادهای بزرگ ورزشی تبدیل شود، بهشرط اینکه نگاهمان بینالمللی باشد.
اگر رویدادی برگزار میکنیم، باید محتوا را با زبان بینالمللی تولید کنیم و افق دیدمان را فراتر ببریم. برگزاری یک رویداد کافی نیست؛ باید به جنبههای اقتصادی آن هم توجه کنیم. مثلاً اگر مسابقه فوتبال برگزار میشود، باید فکر کنیم چگونه میتوان بازارهای جانبی مانند تولید لوازم ورزشی یا حوزه هتلداری را فعال کرد.
چه کسانی مسئول هستند؟
در هر نقطهای از استان که ظرفیتی در هر زمینهای وجود دارد باید حمایت سیاسی و دولت مردان قرار بگیرد. در حوزه سیاستگذاری و برنامهریزی یک شبکهای ایجاد کنیم و زمانی که برنامهریزی باشد باعث رونق گردشگری و جذب سرمایهگذار میشود. حتی باعث حضور سلیقههای مختلف خواهد شد و انسجام اجتماعی را هم زیاد میکند. زمانی که برنامهریزی داشته باشیم با تغییر مدیران نه آن برنامه سست میشود یا از بین میرود و نه ما دچار شعارزدگی میشویم. هر مسئولی که روی کار میآید ممکن است شعار یا برنامه برای خودش در نظر بگیرد و زمانی که برود پرونده آن هم جمع میشود؛ یعنی انگار آن شعار یا برنامه فقط وابسته به آن فرد بوده است.
تأثیرات حضور تیمها در جامعه کجاست؟
حضور یک تیم خصوصاً از مرکز استان میتواند باعث شناخت فرهنگ آن استان شود. ما را به سایر استانها معرفی کند. زمانی که یک تیم ورزشی در شهر دیگری میرود اسم کرمان را با خودش میبرد و فرهنگ ما را به دیگران ارائه میدهد.