ادامه مالچ‌پاشی در ریگان؛ درد روی درد| محیط‌زیست در پیچ

شرق استان کرمان یکی از مهم ترین کانون های فرسایش بادی کشور محسوب می‌شود.

یکی از راه‌هایی که در مقابله با ریزگردها انجام می‌شود پاشیدن مالچ نفتی است.

مالچ نفتی ماده‌ايست كه از پسمانده‌های نفت خام در برج تقطير پالايشگاه‌ها بدست می‌آيد.

اين ماده به صورت لايه نازك و قابل انعطافی بر روی تپه‌های ماسه‌ای پاشيده شده و موجب تثبيت موقت اين تپه‌ها می‌شود.

به گفته رجبی زاده مدیر کل منابع طبیعی شمال استان کرمان در شرق استان تاکنون بالغ بر 6 هزار هکتار مالچ پاشی انجام و برای 900 هکتار نیز برنامه ریزی شده است.

مالچ نفتی؛ خیانت به محیط زیست 

پروفسور کردوانی پدر علم کویرشناسی ایران، افزایش دما به دلیل جذب حرارت بالا، نفوذ به خاک و منابع زیرزمینی آب و آلوده کردن آن را از جمله مضرات استفاده از مالچ های نفتی بیان می‌کند.

این ماده حاوی فلزات سنگین مانند سرب بوده و انتشار بوی نفت سوخته برای سلامت مضر است.

علاوه بر این پاشیدن مالچ روی گیاهان سبب می‌شود، جانوران منطقه نتوانند از این گیاهان تغذیه کنند و یا اگر آنها را بخورند مسموم می‌شوند و جان خود را از دست می‌دهند.

حامیان محیط زیست همواره مخالف مالچ پاشی بوده و هستند.

سازمان حفاظت محیط زیست در پیچ

سازمان حفاظت محیط زیست یکی از ارگان های مهم در این زمینه است؛ اما انگار زور آن‌ها هم به این مساله نمی رسد.

شاکری مدیر کل حفاظت محیط زیست استان کرمان می‌گوید: سازمان محیط زیست استانداردی برای مالچ ها تعیین کرده است. سازمان جنگل‌ها و مراتع باید برای استفاده از مالچ نفتی این مجور را از محیط زیست بگیرد.

آن طور که شاکری می گوید در 2 سال گذشته سازمان جنگل‌ها و مراتع به کمک کمیسیون کشاورزی مجلس توانسته  با توافق نامه هایی مراحل مربوط به استاندارد را انجام ندهند.

محیط زیست همیشه هشدارهای لازم را داده است اما از نظر قانونی این کار تحت اختیار ستاد ملی گرد و غبار است.

یعنی عملا محیط زیست قادر به مقابله با این موضوع نیست.

اما راهکار عدم استفاده از مالچ‌های نفی چیست؟

مالچ رسی و مالچ ریگی 2 روش جایگزین مالچ نفتی

راه های مختلفی برای جایگزین کردن مالچ نفتی وجود دارد.

مالچ رسی و مالچ ریگی از جمله روش‌هایی است که پروفسور کردوانی پدر علم کویرشناسی ایران ارائه کرده و در استان های سمنان و اصفهان اجرا شده است.

مالچ رسی که در اصفهان اجرا شده تفاوت ده‌ها میلیونی هزینه با مالچ نفتی در هر هکتار دارد.

هزینه مالچ‌پاشی فعلی هکتاری ۵۰ میلیون تومان است؛ اما ماده مورد استفاده این روش برای مالچ‌پاشی هکتاری ۶ میلیون تومان می شود.

از مزایای مالچ ریگی هم می توان به سازگاری با طبیعت، دائمی بودن و داشتن دوام و مقاومت در برابر تابش نور خورشید، بی نیازی از آب، طبیعی و آسان بودن اجرا و امکان اجرا در طول سال اشاره کرد.

از طرفی چون ریگ دارای دانه‌های درشت به اندازه بادام است و در طبیعت به وفور یافت می‌شود و برای تولید آن بر خلاف مالچ نفتی که نیازمند کارخانه قیر است ، به احداث کارخانه نیاز ندارد.

علی رغم این تجربه موفق اما مالچ پاشی نفتی در برخی از مناطق کشور از جمله شرق استان کرمان ادامه دارد.

کشمکش بین برخی دستگاه های متولی و حامیان محیط زیست نیز همچنان ادامه داشته و باید دید چه زمانی این خیانت به محیط زیست پایان می‌یابد.