چرا نباید ماهی قرمز را در محیط‌های طبیعی رها کنیم؟

هرچند که توصیه بسیاری از کارشناسان این است که برای رعایت حقوق حیوانات نسبت به نخریدن ماهی قرمز است، اما درصورت خرید به‌هیچ عنوان نباید ماهی قرمز در طبیعت رهاسازی شود.

یک محقق ـ گونه‌های غیربومی آبزی و کارشناس ارشد بیوسیستماتیک جانوری – نکاتی را درباره ماهی قرمز و آسیب‌های جبران‌ناپذیر آن در محیط‌های طبیعی گفته که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

*ماهی قرمز گونه‌ای غیر بومی است که به‌صورت عمدی یا تصادفی به دلیل فعالیت‌های انسانی به خارج از محدوده طبیعی خود وارد می‌شود و درصورتی‌که بتواند خود را با شرایط جدید محیطی سازگار کند، تولید مثل می‌کند و جمعیت‌های پایداری را تشکیل می‌دهد.درنتیجه این‌ها گونه غیربومی مانند ماهی قرمز در محیط جدید مستقر می‌شود و تبدیل به گونه‌ای مهاجم خواهد شد.

*ماهی قرمز بومی کشور چین است که قادر به تحمل طیف وسیع دما، شوری و آلودگی آب است. به‌همین دلیل می‌تواند شرایط متفاوت محیط جدیدی که وارد آن می‌شود را تحمل و خود را با آن سازگار کند.

*متاسفانه چند سالی است شاهد آن هستیم که مردم پس از ایام نوروز ماهی قرمز خود را در رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و… رها می‌کنند. چنین اقدامی می‌تواند برای سایر آبزیان بسیار خطرناک باشد.

*یکی از خصوصیات مهم در زمینه تولید مثل ماهی قرمز، وقوع پدیده ماده‌زایی در این‌گونه است؛ به‌طوری‌که ماهی ماده می‌تواند بدون حضور ماهی نر و با استفاده از اسپرم ماهیان نر تخمک‌های خود را بارور کند. همین امر سبب می‌شود که ماهی قرمز به‌سرعت در محیط‌های وارد شده جمعیت‌های پایداری را تشکیل دهد و تبدیل به گونه‌ای مهاجم شود.

*ازجمله آثار زیان‌بار حضور ماهی قرمزها در محیط‌های طبیعی می‌توان به افزایش آلودگی و تیرگی آب به دلیل تغذیه از گیاهان و مواد آلی موجود در بستر آب و از بین بردن گیاهان آبزی که برای ماهیان بومی دیگر به عنوان آشیانه و محل تخم‌ریزی استفاده می‌شود، اشاره کرد.

*رقابت تغذیه‌ای با سایر گونه‌‌های بومی، کمک به رشد بی‌رویه جلبک، هدر دادن اسپرم کپورماهیان بومی، کاهش رفتار تولید مثلی برخی دوزیستان بومی در حضور این گونه و انتقال بیماری به ماهیان دیگر از جمله دیگر آثار مخرب زیست محیطی ماهی قرمز است.

*پرورش ماهی قرمز در کشور ما بیشتر در استخرهای پرورش ماهی و قفس‌‌های توری انجام می‌شود اما بارها شاهد عدم رعایت استانداردهای پرورش به‌ویژه نکات مربوط به قرنطینه و رها شدن ماهیان پرورشی و زینتی به اکوسیستم­‌های آبی بوده‌ایم. متاسفانه نوع وحشی ماهی قرمز و گونه‌های نزدیک به این گونه (سایر گونه‌های جنس Carassius) در برخی سیستم‌­های آبی کشور مثل تالاب انزلی، دریاچه هامون و دریاچه نئور اردبیل تبدیل به گونه غالب و مشکل‌ساز شده است.

*نکته بسیار مهم این است که ماهی قرمز نباید وارد اکوسیستم‌های طبیعی کشور ما شود و مردم نباید به‌هیچ‌عنوان این گونه را در محیط‌های طبیعی رهاسازی کنند.