تغییر مسیر [اعدام] با «یاران‌نجات»

دوستی من را به گروهی به اسم «یاران نجات» در نرم‌افزار پیام‌رسان تلگرام اضافه کرد اسم گروه متفاوت بود و جلب توجه می کرد پس از چند دقیقه و خواندن پیام‌های افراد چیستی و نیت زیبای گروه برایم روشن شد هدف آزادی زندانیانی بود که به جرم قتل در نزاع در یک قدمی اعدام قرار داشتند. با یکی از ادمین‌های گروه تماس گرفتم و خواستم از کاری که انجام می‌دهند بگوید. متن گفت‌وگو با افسون علیمرادیان را در ادامه می خوانید.
عیلمرادیان گفت که من همراه با «شهرزاد همتی» و «شاهد حلاج» مدیران گروه «یاران نجات» هستیم. از سال گذشته تصمیم گرفتیم که در کنار هم کاری انجام دهیم و گروه یاران نجات را پایه‌گذاری کردیم. پرونده هایی که ما دنبال می کنیم پرونده‌هایی است که عموما از طرف مددکاران زندان، دادستانی‌ و یا خانواده‌ها به ما معرفی می شود، این افراد عموما در نزاع مرتکب قتل شدند، در نزاع ممکن است هر لحظه جای قاتل و مقتول عوض شود. فقط پرونده کسانی که بر اثر نزاع مرتکب قتل شدند پیگیری می شود مثلا کسی که در سرقت مسلحانه مرتکب قتل شده، یا کسی که از قبل برای قتل برنامه ریزی کرده باشد و یا مساله تجاوز باشد ما هرگز وارد نمی شویم.
وی افزود که پیش از این در زمینه حکمیت و صلح و سازش فعالیت داشتیم و تلاش می کردیم از خانواده مقتول رضایت بگیریم. با توجه به اینکه بعضی از خانواده ها هستند که برای فراهم کردن دیه دچار معضل و مشکل هستند تصمیم گرفتیم که گروه یاران و نجات را راه بیندازیم و شروع کنیم به فعالیت. تلاش می کنیم مردم را به بخشیدن تشویق کنیم، بعضی مواقع که مبلغی از پول زندانی مانده گلریزان به راه می اندازیم. برای انتخاب و پیگیری پرونده‌ها از مددکاران زندان در رابطه با حسن اخلاق زندانی می پرسیم همچنین وکلا پرونده ها را بررسی می کنند تا اطمینان حاصل شود که پرونده مرتبط با نزاع است. ما معتقدیم که یک آدم نباید به خاطر یک اشتباه اعدام شود.
این فعال اجتماعی ادامه داد فکر می کنیم خانواده مقتولین که طرف دیگر داستان هستند علاوه بر اینکه یک عزیز را از دست دادند آن هم به بدترین شکل ممکن، مجبورند انتخاب کنند که قاتل اعدام شود یا رضایت بدهند. برای خانواده ها خیلی سخت است که صحنه اعدام آن فرد را ببینند. ما با این خانواده ها جلسات حکمیت می‌گذاریم، سعی می کنیم که آنها را راضی کنیم وجه رضایه‌ای بگیرند و رضایت بدهند. با این کار فشار قصاص را هم از روی دوش آنها برمی‌‌داریم. این اساس تشکیل گروه است.
علیمرادیان گفت که ما از قبل به صورت جدا از هم و جسته و گریخته اقداماتی در این خصوص انجام می‌دادیم. ولی الان یک سال است که در کنار هم گروه موفقی هستیم. پرونده سیما که در حال حاضر در حال جمع آوری وجه رضایه هستیم ششمین پرونده ماست.
وی گفته روند کار گروه به این صورت است که یک پرونده را در گروه معرفی و در موردش توضیح می دهیم تا هر کس هر آنچه که دوست دارد بپردازد. در پرونده سیما (ششمین فردی که گروه یاران‌نجات برای رهاییش تلاش می‌کنند وی در دعوا با همسرش او را به قتل رسانده) فردی هزار تومان کمک کرده و فرددیگری ۵۰ میلیون تومان. بر این اساس مبلغی جمع آوری می کنیم. وقتی بیشتر مبلغ دیه جمع آوری شد، مبلغ باقی مانده را بر تعداد اعضای گروه تقسیم می کنیم، فرضا سهم هر فرد کمتر از ۱۰ هزار تومن می شود. برای جمع آوری این مبلغ گلریزان می‌کنیم، شور و هیجانی در گروه به وجود می آید. بعد از آنکه این مبلغ جمع می شود حس بسیار زیبایی است که همه با هم توانستند یک انسان را از چوبه دار نجات دهند، یک امید ایجاد می شود. آدم ها هم را پیدا می کنند و با هم برای نجات یک زندگی تلاش می کنند. این موضوع برای ما و برای اعضای گروه خیلی خوشحال کننده و زیباست.
افسون علیمرادیان در پاسخ به پرسش خبرنگار کرمان‌نو که آیا تحت عنوان NGO خاصی فعالیت می‌کنید؟ گفت که خیر، بصورت مستقل کار می کنیم. خانم شهرزاد همتی و آقای شاهد حلاج خبرنگار هستند من هم فعال اجتماعی . چیزی که ما را کنار هم قرار داده، دغدغه مشترک است. در حال حاضر دنبال این هستیم که مجوز دریافت کنیم و با داشتن این مجوز اعتماد افراد بیشتری را جلب کنیم. ما بیشتر دنبال این هستیم خانواده مقتول را تشویق کنیم که بدون گرفتن وجه رضایه، بخشش کنند.
این فعال اجتماعی در رابطه با نحوه جلب اعتماد افراد گفت که برای جلب اعتماد افراد به ما و باور کردن هدف ما، از آنها خواهش می‌کنیم که اسم هر کدام از ما را در گوگل جستجو کنند و به باز هم اگر شک دارند، به دادسرا یا به دفتر روزنامه مراجعه کنند. چون همانطور که پیشتر گفتم خانم همتی و آقای حلاج روزنامه نگار هستند. بعد که سابقه فعالیتمان را دیدند، خب اعتماد می کنند. در ابتدای راه این مسئله سخت تر بود. هر چه که جلوتر می رویم بهتر می شود. وقتی مبلغ دیه فراهم می شود، تصویر چک و تصویر رضایت نامه را در گروه می‌گذاریم، بعد دوستان زحمت می‌کشند با این افراد مصاحبه می کنند. اعتماد به مرور زمان به وجود می آید. خوشبختانه الان در پرونده ششم خیلی کمتر با این سوال مواجه می شویم که چطور به شما اعتماد کنیم.
در هر جای ایران که به ما پرونده قتل در نزاع معرفی شود، آمادگی داریم و اقدام می کنیم. ۵پرونده گذشته از کرمانشاه، مشهد و تهران بودند.
در جلسات حکمیت که می رویم تلاش می‌کنیم که افراد را به هم نزدیک کنیم می گوییم که به هر حال یک اشتباهی رخ داده و یک فرد ناخواسته قاتل شده و یک انسان ناخواسته از بین رفته، یاداوری می کنیم که برای هر دو خانواده دردناک است، هر دو درد می‌کشند. تمام تلاشمان را می کنیم تا این افراد را کنار هم بیاوریم تا حرفهای هم را بشنوند و بتوانند از صمیم قلب ببخشند. پرونده هایی هم داشتیم که بدون دریافت دیه رضایت دادند، اما دریافت دیه حق قانونی است. امیدواریم اعدام‌ کمتر شود.
اقداماتی که در این گروه و سایر گروه‌های مشابه انجام می‌شود ستودنی است امید آن داریم که شاهد کمتر شدن معضلات این چنینی در جامعه باشیم. با توجه به اینکه این گروه آمادگی اقدام جهت آزادی افرادی که در جریان نزاع، در هر جای ایران مرتکب قتل شده‌اند را دارد، از مخاطبان عزیز خواهش می‌شود که در صورت اطلاع از چنین پرونده‌هایی به سایت خبری کرمان‌نو اطلاع دهند تا زمینه آزادی آنها فراهم شود.