فرمان پارک علم و فناوری بریده است؛
وقتی «رویداد» جای «دستاورد» مینشیند
اینفوگرافیک منتشرشده از عملکرد آذرماه پارک علم و فناوری استان کرمان، در حالی تلاش دارد تصویری پرتحرک و موفق از این نهاد ارائه دهد که با فقدان شاخصهای قابل سنجش اقتصادی، غلبه رویکرد رویدادمحور و غیبت خروجیهای ملموس فناورانه، بیش از آنکه یک گزارش عملکرد باشد، به ویترینی از دستاوردسازی اداری شباهت دارد؛ روایتی که پرسشهای جدی درباره میزان اثرگذاری واقعی پارک بر اقتصاد دانشبنیان استان بیپاسخ میگذارد.
روز گذشته اینفوگرافیکی در کانال پارک علم و فناوری استان با عنوان «عملکرد آذرماه ۱۴۰۴» منتشرشد. در نگاه نخست تصویری پرتحرک، شلوغ و مملو از نشستها، بازدیدها و رویدادها ارائه میدهد؛ تصویری که بیشتر به یک بولتن روابطعمومی شباهت دارد تا گزارش عملکرد یک نهاد توسعهمحور. مسئله اصلی اینجاست که در این گزارش، «فعالیت» بهجای «نتیجه» نشسته و «حضور» بهجای «اثرگذاری» بهعنوان دستاورد معرفی شده است.
نخستین ضعف جدی این اینفوگرافیک، خلأ کامل شاخصهای کمی و اقتصادی است. در هیچکجای گزارش، نشانی از میزان فروش شرکت
های مستقر، حجم سرمایهگذاری جذبشده، تعداد شغل ایجادشده، رشد درآمد واحدهای فناور یا حتی بقای استارتاپها دیده نمیشود. پارک علم و فناوری قرار است موتور محرک اقتصاد دانشبنیان باشد، نه صرفاً میزبان جلسات و رویدادها. وقتی خروجیها قابل اندازهگیری نیستند، اساساً نمیتوان از «عملکرد» سخن گفت.
دوم، غلبه مطلق رویکرد رویدادمحور و نمایشی است. فهرست فعالیتها عمدتاً شامل نشست با مدیران، بازدید مسئولان، حضور در نمایش
گاهها و برگزاری همایشهاست. این نوع گزارشدهی، بهویژه در نهادهای دولتی، سابقهای طولانی دارد: تولید انبوه «رخداد» برای ساخت تصویر فعال بودن، بدون آنکه مشخص شود این رفتوآمدها چه تغییری در زیستبوم نوآوری استان ایجاد کردهاند. در این روایت، خودِ پارک کنشگر اصلی است و شرکتهای فناور به حاشیه رانده شدهاند.
سوم، دستاوردسازی اداری بهجای توسعه واقعی فناوری است. پذیرش «۲۴ واحد فناور» بهعنوان یکی از معدود اعداد گزارش شده، بدون هیچ توضیحی درباره کیفیت این واحدها، حوزه فعالیت، میزان بلوغ فناوری یا سرنوشت آنها، بیشتر یک عددسازی اداری است تا یک شاخص توسعه. پرسش اساسی بیپاسخ مانده: این واحدها چه مشکلی از اقتصاد استان حل میکنند و چه ارزشی خلق خواهند کرد؟
چهارم، غیبت کامل بازار، صنعت خصوصی و مردم در روایت گزارش است. تقریباً تمام تعاملات ذکرشده، میان پارک و بدنه حاکمیت، و
زارتخانهها و دانشگاههاست. خبری از قرارداد با بخش خصوصی، حل مسئله صنعت، صادرات فناوری یا حتی یک نمونه موفق تجاریسازی نیست. این در حالی است که فلسفه وجودی پارکهای علم و فناوری، پل زدن میان علم و بازار است، نه گسترش شبکه جلسات دولتی.
پنجم، عدم اولویتبندی و فقدان راهبرد مشخص در گزارش مشهود است. از هوش مصنوعی تا گردشگری خلاق، از مس تا فاوا، همهچیز در کنار هم فهرست شده، بدون آنکه مشخص شود تمرکز اصلی پارک در این دوره چه بوده و منابع محدود آن در چه مسیری هزینه شده است. ای
ن پراکندگی، بیشتر نشانه نبود راهبرد روشن است تا تنوع هوشمندانه.
در مجموع، این اینفوگرافیک بیش از آنکه گزارش عملکرد باشد، نمونهای از دستاوردسازی دولتی است؛ گزارشی که به جای پاسخدادن به پرسشهای سخت درباره اثربخشی، به نمایش حجم فعالیتها بسنده کرده است. اگر پارک علم و فناوری استان کرمان قصد دارد اعتماد رسانه
ها، فعالان اقتصادی و افکار عمومی را جلب کند، ناگزیر است از این مدل گزارشدهی عبور کند و بهجای «چه نشستهایی برگزار شد»، به این پرسش پاسخ دهد: در نهایت، این پارک چه تغییری در اقتصاد دانشبنیان کرمان ایجاد کرده است؟