وعده بی سرانجام پرواز باری فرودگاه جیرفت/این تنور برای کشاورز نان ندارد

وعده صادرات محصولات کشاورزی از طریق فرودگاه جیرفت از همان اوایل تاسیس این فرودگاه داده شد.

علیرضا رزم‌حسینی، استاندار وقت کرمان از این فرودگاه به عنوان کلید توسعه و پیشرفت یاد کرد و وعده داد که مشکلات جنوبیان با راه‌اندازی بارهای صادراتی از این فرودگاه حل شود.

یک سال بعد از این وعده، اما همچنان مجوز مرز هوایی صادر نشد.

مرداد 94 فرج‌الله عارفی، نماینده مردم جیرفت بار دیگر وعده این موضوع را داد و اعلام کرد که مراحل نهایی در حال انجام است.

عارفی به تسنیم گفته بود:« تقریبا صدور مجوز مرز هوایی فرودگاه جیرفت قطعی شده است و در آینده نزدیک خبر قطعی صدور مجوز مرز هوایی فرودگاه جیرفت به مردم اطلاع‌رسانی می‌شود.»

شرط ناممکن برای صدور مجوز هوایی

این مجوز اما تا 5سال بعد از آن هم صادر نشد.

علی محبان، مدیر اجرایی اتاق بازرگانی،صنایع معادن و کشاورزی جنوب کرمان دراین باره به «کرمان نو» می‌گوید:« برای ما شرط گذاشتند که دو پرواز انجام دهیم تا مجوز مرز هوایی به ما دهند. اما ما تا زمانی که مجوز مرز هوایی نداشته باشیم نمی توانیم پرواز باری داشته باشیم.»

حالا اما قرار است تا این شرط را دور بزنند. بدین صورت که به جای فرودگاه جیرفت، این پرواز هوایی از فرودگاه کرمان انجام شود و جیرفت مجوز مرز هوایی بگیرد.

محبان در توضیح این مطلب می‌گوید: « قرار است با دو پرواز باری از سمت فرودگاه کرمان، محصولات جنوب کرمان صادر شود و بعد براساس یک صورتجلسه ما بتوانیم مجوز مرز هوایی برای فرودگاه جیرفت بگیریم.»

صادرکنندگان اما معتقدند که صادرات از طریق مرز هوایی مقرون به صرفه نیست.

جواد افشاری پور، صادرکننده خرما و پسته در این باره به «کرمان نو» می‌گوید: «4 سال پیش که من پیگیر صادرات  از طریق فرودگاه امام خمینی به مقصد روسیه بودم ، هزینه صادرات هر کیلو محصول از طریق مرز هوایی یک دلار و 15 سنت بود که این مبلغ برای هیچ محصولی مقرون به صرفه نیست.»

یک دلار و 15 سنت ، هزینه هر کیلو صادرات

درحالی قیمت حمل و نقل هوایی برای هر کیلو محصول صادراتی  یک دلار و 15 سنت است که قیمت جهانی خرما یک دلار و 50سنت است.

به گفته این صادرکننده قیمت‌های حمل و نقل هوایی حتی برای پسته 8 دلاری نیز مقرون به صرفه نیست:« تنها در صادراتی صادرات با هواپیما مقرون به صرفه است که حجم بار بالا باشد و یا به این صادرات یارانه تعلق گیرد و بخشی از هزینه ها را دولت بپردازد.»

افشاری پور با قیاس قیمت محصولات عمده صادراتی جنوب کرمان می‌گوید:« عمده محصولات صادراتی جنوب کرمان صیفی‌جاتی چون خیار خاردار، بادمجان و فلفل رنگی است که قیمت جهانی آن‌ها به قدری نیست که بتواند پاسخگوی این هزینه‌ها باشد.»

مقرون به صرفه نبودن صادرات ازطریق مرز هوایی، موضوعی است که محمدعلی کیخا، صادرکننده عمده صیفی‌جات جنوب کرمان هم بر آن صحه می‌گذارد.

کیخا به «کرمان نو»می‌گوید:« قیمت کرایه هواپیما به حدی است که اگر ما گلخانه و زمین و کل تاسیسات را هم بفروشیم باز هم به شرکت هواپیمایی بدهکار خواهیم بود.» کیخا معتقد است که تنها در شرایطی حمل و نقل هوایی امکان پذیر است که با یارانه دولتی باشد.

جیرفت پایلوت واردات منطقه

سعید برخوری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان اما راه حل را در تهاتر و یا واردات همزمان کالا می‌بیند.

موضوعی که مدیر اجرایی اتاق بازرگانی،صنایع معادن و کشاورزی جنوب کرمان نیز بر آن تاکید دارد.

محبان می‌گوید: «صادرات توت فرنگی از طریق خطوط هوایی مقرون به صرفه است اما برای باقی محصولات جنوب کرمان استراتژی که ما در نظر گرفتیم صادرات به ازای واردات است.»

بدین صورت که فرودگاه جیرفت پایلوت واردات باشد  و نیازهای استان کرمان و استان‌های همجوار مثل سیستان بلوچستان و فارس  و هرمزگان را وارد کند و محصولاتی از کرمان را با همان پرواز صادر کند.»

او معتقد است که با این شیوه هزینه‌های پرواز سرشکن می‌شود و با یک چارت پروازی رفت و برگشت انجام شده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان درباره نوع محصولات وارداتی پیش بینی شده از جنوب کرمان می‌گوید: « ما همین امسال به مجارستان پیشنهاد دادیم که مرکبات به این کشور بفرستیم و به جایش ذرت وارد کنیم. حتی این قابلیت وجود دارد که به جای صادرات خرما و صیفی‌جات لوازم خانگی و یا سایر محصولات از این کشورها وارد شود.»

  منافع واردکننده دیده نشد

نکته ای که در این استراتژی عملا نادیده گرفته شده است، منافع واردکنندگان است.

به طور کلی در ایران هزینه‌های حمل و نقل به ترتیب قیمت به صورت اول حمل و نقل با کشتی و دوم حمل و نقل از طریق راه‌های زمینی و در آخر مرز‌های هوایی تقسیم می‌شوند.

این میان صادرات جنوب به روسیه و مسکو به دلیل فساد پذیری محصولات از طریق حمل و نقل زمینی است.

اما عمده واردات کشور از طریق کشتیرانی انجام می‌شود. به عبارت بهتر همان طور که باید منافع صادرکنندگان در این تهاتر دیده شود باید به منافع واردکنندگان نیز توجه شود.

کیخا در این باره می‌گوید: « 4 سال قبل این پیشنهاد را به ما دادند که در کنار صادرات واردات داشته باشیم که بنده همان موقع گفتم که من وارد کننده نیستم و اطلاعی در این زمینه ندارم.»

او که عمده صادراتش به کشور مسکو است درباره کالاهای غالب صادراتی این کشور می‌گوید: «معمولا از روسیه چوب و آهن آلات وارد می کنند که عمده آن هم از طریق کشتیرانی است.»

وعده بی سرانجام تهاتر خرما با گوشت برزیلی

وعده واردات به ازای صادرات برای راه اندازی فرودگاه جیرفت موضوع جدید نیست.

سال گذشته نیز این پیشنهاد به ازای واردات گوشت برزیلی مطرح شده بود و البته به سرانجام هم نرسید.

گوشتی که برخلاف سایر اقلام وارداتی ارز نیمایی به آن تعلق می گرفت و در بخش فروش نیز هیچ مشکلی نداشت.

محبان درباره دلیل به ثمر نرسیدن این موضوع می گوید: «قرار بود از قزاقستان و روسیه 240 تن گوشت وارد کنیم و خرما صادر کنیم اما  به محض واردات شرایط تخصیص ارز تغییر کرد و متاسفانه بازرگان ما نتوانست این کار را انجام دهد.»