در نخستین آیین گرامیداشت روز ملی خرما مطرح شد؛
از زنگ خطرهای قطب تولید خرمای کشور تا چالش‌ها و راهکارها
کرمان بزرگ‌ترین تولیدکننده خرمای کشور است؛ اما تولید این محصول صادراتی با آسیب‌ها و زنگ خطرهای جدی از جمله آفت سوسک سر خرطومی، ناترازی آب و برق، قیمت‌گذاری، تعرفه صادراتی و خشکیدگی روبرو است، چالش‌هایی که موردبحث و بررسی کارشناسان و مسئولان در نخستین آیین بزرگداشت روز ملی خرما قرار گرفت.
به گزارش «کرمان نو» به نقل از ایرنا: استان کرمان با ۷۵ هزار هکتار سطح زیر کشت، سالانه بیش از ۴۵۰ هزار تن خرما برداشت می‌کند و وابستگی زندگی یک میلیون نفر به خرما و فعالیت ۳۵۵ واحد سردخانه و ۱۱ کارخانه فراوری این محصول، کرمان را به بزرگ‌ترین تولیدکننده خرما در کشور و دومین محصول کشاورزی ارزآور تبدیل کرده که تمامی این آمار و ارقام اهمیت و ضرورت حفظ و توسعه این کالا را نشان می‌دهد.
نخستین آیین گرامیداشت روز ملی خرما در شرایطی روز سه‌شنبه با حضور مسئولان ملی و استانی در محل اتاق بازرگانی کرمان برگزار شد که مسئولان، کارشناسان و کشاورزان استان شرایط فعلی خرما، چالش‌ها و راهکارهای حفظ و توسعه این محصول کشاورزی را مورد بررسی قرار دادند.
در این زمینه کشاورزان و کارشناسان استان کرمان با حضور در آیین روز ملی خرما اعلام کردند که تغییرات جوی و طبیعی را باعث‌وبانی عارضه‌های خشکیدگی و سوسک حنایی خرمایی می‌دانند و به نظر می‌رسد که تمامی چالش‌های یاد شده، زنگ خطری را برای این محصول کشاورزی صادراتی استان به صدا درآورده که ضرورت هم‌افزایی دولت و بخش خصوصی را دوچندان می‌کند؛ در این زمینه فعالان اقتصادی می‌گویند، دولت ضمن همکاری با بخش خصوصی باید در عین چاره‌اندیشی، خرما را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین منابع درآمدی استان که با معیشت این مردم گره‌خورده، حفظ کند.
مولفه‌های حفظ و توسعه خرما از زبان وزیر جهاد کشاورزی
وزیر جهاد کشاورزی در این آیین به‌صورت ویدئوکنفرانسی گفت: خرما یکی از محصولاتی است که ما در جهان حرف زیادی در مورد این محصول برای گفتن داریم؛ لذا در کنار فعالیت فنی، اصول صحیح باغداری و استفاده از ارکان و اصلاحات کشاورزی نوین باید برای توسعه این محصول اقداماتی انجام دهیم.
غلامرضا نوری افزود: یکی از مهم‌ترین این مؤلفه‌ها توسعه تجارت است و در این زمینه هرچه صادرات خرما توسعه یابد باعث توسعه تولید خرما در کشور خواهد شد.
او در ادامه با اشاره به‌ضرورت تکمیل ارزش‌افزوده خرما، تأکید کرد: موضوع فراوری و بسته‌بندی بایستی موردتوجه سرمایه‌گذاران و فعالان این حوزه باید باشد تا زنجیره ارزش‌افزوده را تکمیل کنیم.
وزیر جهاد کشاورزی گفت: همچنین علاقه خریداران بازار جهانی به اقلام مختلف خرمای کشور، ظرفیت خوبی برای ماست و دراین‌خصوص بخش خصوصی کارهای خوبی را آغاز کرده که می‌تواند گام مؤثری در توسعه کشت خرما و تجارت کشور عزیز ما داشته باشد.
او با بیان اینکه موضوع بازار و فراوری برای ما بسیار مهم است تصریح کرد: استان‌های فعال تولید خرما باید در تنظیم بازار، برندسازی و فراوری این محصول برنامه‌ریزی داشته باشند.
نوری خاطرنشان کرد: امید می‌رود طی هفته‌های آینده با قیمت‌گذاری این محصول، حاصل دسترنج به قیمت مناسب در بازار عرضه شود تا انگیزه‌ای برای تولید بیشتر شود.
اهمیت خرما و جای خالی متولیان کشاورزی کرمان
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان هم در این آیین گفت: موضوعی مهم‌تر از خرما باوجود تولید انبوه، این است که صادرات و اشتغال‌زایی در بخش کشاورزی این استان، آن هم در فصل برداشت محصول وجود ندارد؛ اما مسئولان جهاد کشاورزی در این نشست حاضر نشدند.
سید مهدی طبیب‌زاده افزود: استاندار کرمان با تلاش جدی و خالصانه مباحث کشاورزی استان کرمان را پیگیری می‌کند که در این زمینه جای قدردانی از استانداری کرمان وجود دارد.
چالش‌ها و چند راهکار توسعه خرما
رئیس انجمن ملی خرما ایران نیز در این نشست گفت: ۱۳ استان کشور از خرما بهره می‌برند و معیشت ۶ استان مرزی به صنعت خرما وابسته است و یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن تولید این محصول یک و نیم میلیارد دلار درآمد مالی برای کشور دارد.
محسن رشید فرخی با بیان اینکه بزرگ‌ترین مشکل ما ناترازی آب است افزود: بخش عمده‌ای از منابع آبی در بخش کشاورزی هزینه می‌شود؛ اما با وجود ناترازی‌هایی که با آن روبرو هستیم به‌زحمت می‌توانیم داشته‌های خود را نگهداریم.
او با اشاره به صحبت‌های پیرامون افزایش سطح زیرکشت و خودکفایی خرما ادامه داد: اهمیت حفظ منابع آبی بسیار مهم‌تر از توسعه این محصول است و امنیت آبی حتی از امنیت غذایی مهم‌تر است.
رئیس انجمن ملی خرما ایران عنوان کرد: فقط یک میلیارد مترمکعب بیلان منفی آب در استان کرمان داریم و هر مترمکعب آب خلیج‌فارس هم سه دلار و ۲۰ سنت قیمت دارد، آیا این آب صرف اقتصادی برای تولید محصولات کشاورزی پرهزینه را دارد؟
او تأکید کرد: افزایش واحد سطح زیرکشت خرما به هیچ عنوان هدف ما نیست و در این زمینه ما تجربه پسته را داریم و باید تلاش کنیم سطح فعلی را نگهداریم. کشاورزان نیز با وجود آفت سوسک سرخرطومی حنایی مواجه هستند که احتیاج به بودجه ویژه برای مقابله با این حوزه وجود داریم.
رشید فرخی افزود: گرمای بی‌سابقه ناترازی برق به‌شدت ما را آزار می‌دهد و به درختان و خرما آسیب‌زده و با این وضعیت چطور افزایش سطح داشته باشیم؟
او تصریح کرد: نمی‌دانم آزمون‌وخطا چقدر باید بر هر جای کشور تحمیل شود تا روش صحیح را پیش بگیریم، ما امسال نه‌تنها کمبود خرما در کشور نداشتیم؛ بلکه هنوز موجودی در سردخانه‌ها داریم و باید پرسید که ممنوعیت صادرات خرما برای چه چیزی بود؟
این مسئول گفت: بخش خصوصی می‌تواند مشکلات خود را رفع کند؛ اما دستورالعمل‌های خلق‌الساعه توان‌بخش خصوصی را گرفته و در این زمینه آزمون‌وخطا جایز نیست.
او با تأکید بر واردنشدن دولت به حوزه صادرات و تولید خرما ادامه داد: دولت ناترازی آب و برق را مدیریت کند، ورود برخی دستگاه‌های غیرتخصصی به بخش صادرات به مشکل تبدیل شده، شک نداریم باید ارز حاصل از صادرات به کشور برگردد؛ اما تعرفه‌های حوزه کشاورزی باید از محصولاتی مانند پتروشیمی جدا باشد.
رشید فرخی بیان کرد: نهادهایی به‌خاطر استحصال ارز حاصل از صادرات به این حوزه ورود کردند که در این زمینه باید تشکل‌های بخش خصوصی و تخصصی دستگاه‌ها با یکدیگر گفت‌وگو و تبادل نظر کنند و در این زمینه بخش پسته به‌شدت آسیب دید؛ اما اجازه نخواهیم داد این موضوع برای صنعت خرما هم تکرار شود.
او با اشاره به ورود نهادهای تخصصی قیمت‌گذاری دستوری و نداشتن ثبات قوانین و مقررات افزود: ما به دولت جدید امید داریم رئیس‌جمهور یک حرف جادویی زد و باعث شد افراد مردد به‌پای صندوق‌های رأی بیایند و رای بدهند و آن کلمه صداقت بود که امیدوارم این صداقت در پایان دوره چهارساله خود را نشان دهد.
محمدمهدی فداکار استاندار کرمان نیز در این نشست راهکارهایی برای رفع و مدیریت چالش‌های حفظ و توسعه خرما در استان کرمان ارائه کرد که با تیتر «استاندار کرمان: عزمی برای مدیریت مصرف آب در کشاورزی کرمان شکل نگرفته است» روی خروجی ایرنا قرار گرفت.