در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱، نرخ ترک تحصیل به بیشترین مقدار خود در نیم دهه اخیر رسیده است. نکته قابل توجه آن است که نرخ ترک تحصیل در سال اخیر، حتی از ایام کرونا که برخی از دانشآموزان بهدلیل عدم دسترسی به وسایل ارتباطی و اینترنت ترک تحصیل کردند نیز بیشتر است.
به گزارش کرماننو به نقل از دنیای اقتصاد، کارشناسان معتقدند که مهمترین عامل افزایش میزان ترک تحصیل در سالهای گذشته افزایش فقر در یک دهه اخیر بوده است.
نرخ فقر در سال۱۴۰۱ به ۳۰درصد رسیده است و بسیاری از مردم ایران توانایی تامین نیازهای ابتدایی خود را نیز ندارند و این مساله بر تحصیل فرزندانشان موثر است. بنابراین به نظر میرسد که برخی از دانشآموزان به جای تحصیل، برای تامین نیازهای خود وارد بازار کار میشوند. علاوه بر این، ارزش تحصیل برای کسب درآمد نسبت به سالهای گذشته کاهش یافته و موجب شده است تا انگیزه دانشآموزان برای ادامه تحصیل کاهش یابد.
*افزایش ترک تحصیل در همان مقطع ابتدایی
بررسیها نشان میدهد در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ نرخ ترک تحصیل دانشآموزان در تمامی مقاطع تحصیلی افزایش یافته است. در این سال تحصیلی نرخ ترک تحصیل دانش آموزان در مقطع ابتدایی با افزایش ۰.۲۵واحد درصدی به ۱.۲درصد رسیده است.
ترک تحصیل در مقطع ابتدایی موجب افزایش بیسوادی در آینده میشود و بسیار نگرانکننده است. کارشناسان معتقدند افزایش میزان ترکتحصیل با افزایش نرخ فقر در سالهای گذشته رابطه تنگاتنگی دارد.
در حال حاضر نرخ فقر در ایران ۳۰درصد است. به عبارت دیگر حدود یکسوم از جمعیت ایران توانایی تهیه نیازهای اساسی خود را ندارند.
در چنین شرایطی حتی اگر تحصیل رایگان باشد، هزینههای جانبی آن موجب میشود برخی از خانوارها از تحصیل فرزندان خود چشم بپوشند. علاوه بر این، امکان آن وجود دارد که با توجه به افزایش پدیده کار کودکان، دانشآموزان ترکتحصیلکرده به کارهایی از قبیل شاگردی و زبالهگردی مشغول شوند. علاوه بر این، برخی از دانشآموزان مقطع متوسطه دوم به دلایلی مانند ناکامی برخی از تحصیلکردگان در یافتن شغل متناسب با تحصیلات خود، ترجیح میدهند به جای ادامهتحصیل، زودتر وارد بازار کار شوند.
*۱۷۵هزار دانشآموز از تحصیل جاماندند
بر اساس اطلاعات منتشرشده توسط مرکز آمار، در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱، نرخ ترکتحصیل دانشآموزان در مقاطع تحصیلی مختلف افزایش یافته است. در سال مذکور نرخ ترکتحصیل در مقطع ابتدایی با فزایش ۰.۲۵واحد درصدی نسبت به سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰، به ۱.۲درصد رسیده است. در این سال تحصیلی در دوره ابتدایی نرخ ترکتحصیل پسران ۱.۲۱ و نرخ ترکتحصیل دختران معادل ۱.۱۹درصد بوده است. بسیاری از کارشناسان معتقدند افزایش میزان ترکتحصیل در این مقطع میتواند آسیبهای قابلتوجه و بعضا جبرانناپذیری را به دنبال داشته باشد. برای مثال اگر فردی در سالهای اولیه مقطع ابتدایی ترکتحصیل کند، از داشتن مهارتهایی مانند خواندن و نوشتن نیز محروم میشود. علاوه بر این، آمارهای مربوط به بازماندگان از تحصیل نشان میدهد در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱، بیش از ۱۷۵هزار از دانشآموزان دوره ابتدایی از تحصیل جاماندهاند.
*افزایش تکدیگری کودکان در کشور
با وجود آنکه جمعیت جاماندگان از تحصیل نسبت به سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ کاهش یافته، بااینحال همچنان عدد نگرانکنندهای است. نگاهی به آمارهای سال گذشته نشان میدهد بیشترین میزان جاماندگی از تحصیل در مقطع ابتدایی مربوط به سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بوده است. در این سال مدارس از ابتدای سال تحصیلی به صورت مجازی افتتاح شدند. گفته میشد که برخی از دانشآموزان به دلیل عدم دسترسی به اینترنت و وسایل ارتباطی لازم برای دسترسی به آموزشهای مجازی، مجبور به کنارهگیری از تحصیل شدند. تا پیش از این، میزان بازماندگان از تحصیل در دوره ابتدایی حدود ۱۴هزار نفر بود. در حال حاضر نیز برخی از کارشناسان معتقدند اصلیترین دلیل ترکتحصیل در این مقطع تحصیلی، مشکلات اقتصادی خانوارهاست. در سال ۱۴۰۱، نرخ فقر در ایران معادل ۳۰درصد بوده است. به عبارت دیگر در حال حاضر حدود یکسوم از جمعیت ایران توانایی تهیه نیازهای اساسی خود را ندارند. در چنین شرایطی حتی اگر تحصیل رایگان باشد، هزینههای جانبی آن موجب میشود برخی از خانوارها از تحصیل فرزندان خود چشم بپوشند. علاوه بر این، در سالهای گذشته پدیده زبالهگردی و تکدیگری کودکان به صورت قابلتوجهی افزایش یافته و احتمال آن میرود که تعدادی از دانشآموزان ترکتحصیلکرده به این فعالیتها بپردازند.