فضای کسب‌وکار در کرمان؛ هر روز بدتر از دیروز| بانک‌ها و نوسان قیمت؛ متهمان ردیف اول
فضای کسب و کار در استان کرمان نه تنها خوب نیست که روز به روز بدتر هم می‌شود. سوال اینجاست در حالی که کرمان می‌تواند به عنوان استان محور جنوب‌شرق کشور باشد، چرا فعالان بخش خصوصی از محیط کسب و کار در آن ناراضی هستند؟
روز گذشته دو مقام مسئول در استان کرمان به وضعیت بد فضای کسب و کار در این استان اشاره کردند. نفر اول مهدی طبیب‌زاده، رییس اتاق بازرگانی کرمان بود که گفت: «وضعیت فضای کسب و کار استان در تابستان بدتر از بهار بوده است.» در همین حال علی زینی‌وند، استاندار کرمان هم با انتقاد از وضع موجود فضای کسب و کار در کرمان گفت که ساختار اداری یک ساختار تسهیل‌گر در روند کسب و کار و یک ساختار مانع‌زدا نیست.
البته که این اولین بار نیست که وضعیت نامناسب فضای کسب و کار در کرمان با انتقاد روبرو می‌شود. پیش از این هم محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس گفته بود که وضعیت فضای کسب و کار استان کرمان قابل قبول نیست و باید تلاش کنیم هرچه سریع‌تر به وضعیت خوب برگردیم.
این اظهارنظرها در شرایطی مطرح می‌شود که گزارش‌های فصلی اتاق بازرگانی ایران از پایش محیط کسب‌وکار در کشور هم نشان می‌دهد که از بهار سال گذشته به این سو (به جز پاییز 98) وضعیت کرمان روز به روز بدتر شده.
مشکل کجاست؟
اگرچه استاندار کرمان از ساختار اداری موجود به عنوان یکی از موانع بهبود فضای کسب و کار در استان نام برده، اما بررسی گزارش‌های اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد مساله فراتر از این‌هاست.
قبل از اینکه وارد بررسی این مساله شویم، بهتر است بدانیم که بررسی وضعیت فضای کسب‌وکار بر اساس 42 مولفه آماری (بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی نهادهای مختلف مانند نرخ بیکاری و …) و 28 مولفه پیمایشی (بر اساس نظرخواهی از فعالان اقتصادی و بخش خصوصی) صورت می‌گیرد.
از آنجا که فعالان بخش خصوصی در فضای کسب و کار در حال فعالیت هستند، اهمیت مولفه‌های پیمایشی به مراتب بیشتر از مولفه‌های آماری است.
در هر فصل ممکن است موانع اصلی کسب و کار از دید فعالان اقتصادی متفاوت باشد، ما 6 گزارش آخر اتاق بازرگانی ایران (فصول سال گذشته و بهار و تابستان امسال) را بررسی کردیم که به این جواب برسیم، اصلی‌ترین موانع کسب و کار در استان کرمان کدامند؟
امان از کم‌کاری بانک‌ها و نوسان قیمت‌ها
به اعتقاد فعالان اقتصادی، در کرمان اصلی‌ترین مانع بهبود فضای کسب و کار، دشواری تامین مالی از بانک‌هاست. این مولفه در هر 6 گزارش آخر اتاق بازرگانی ایران، جزو پنج مانع اصلی قرار گرفته. جالب اینجاست که به جز یک فصل، پنج فصل دیگر هم از نظر فعالان اقتصادی یا اولین مانع عنوان شده و یا دومین.
البته که قصه همکاری نکردن بانک‌ها با بنگاه‌های تولیدی در استان کرمان سر دراز دارد و پیش از این هم بارها مسئولان مختلف از جمله استانداران پیشین کرمان به این مساله اشاره کرده بودند.
دومین مولفه‌ای که بیش از دیگر مولفه‌ها از دید فعالان اقتصادی مانع بهبود فضای کسب و کار در کرمان شده، غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییر قیمت مواد اولیه است.
این مولفه در 6 فصل از پنج فصل گذشته، جزو پنج مانع اصلی بوده، به طوری که در چهار فصل فعالان اقتصادی از آن به عنوان نامناسب‌ترین مولفه نام برده‌اند و در یک فصل هم دومین مانع اصلی کسب‌وکار در کرمان عنوان شده.
دیگر موانع کسب‌وکار
فساد و سوءاستفاده افراد از مقام و موقعیت اداری در دستگاه‌های اجرایی و رویه ناعادلانه ممیزی و دریافت مالیات هم از جمله مولفه‌های پرتکرار به عنوان موانع کسب و کار در کرمان هستند که دست‌کم در دو فصل از 6 فصل مورد بررسی به عنوان مولفه‌های نامناسب اعلام شده‌اند.
عرضه محصولات قاچاق، تولید و توزیع کالاهای تقلبی و غیراستادارد، بی‌ثباتی قوانین و مقررات، موانع موجود در اخذ مجوز، رقابت غیرمنصفانه شرکت‌های وابسته به دولت با بخش خصوصی و سخت‌گیری بیمه و قوانین کار از جمله دیگر عواملی هستند که فعالان اقتصادی کرمانی معتقدند مانع بهبود فضای کسب و کار می‌شوند.