کمترین نابرابری درآمدی در خانوار شهری استان کرمان

گزارش| مرضیه قاضی‌زاده
اگر فاصله بين درآمدی که ده درصد پایین ترین گروه جامعه بدست مي‌آورند با درآمد ده درصد از بالاترین افراد، تفاوت زیادی داشته باشد نشان دهنده توزیع ناعادلانه درآمد در یک سرزمین است. داده‌های مرکز آمار از ضريب جيني خانوارهاي ايراني در سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که توزیع ناعادلانه درآمد  در کل کشور و کرمان کاهش یافته است. کاهشی که البته تحت تاثیر کاهش  سهم و درآمد در گروه مرفه جامعه است.

*شکاف طبقاتی جامعه شهری کاهش و در جامعه روستایی افزایش یافت

در سال ١٤٠١ ضريب جيني خانوارهای كل كشور ٠,٣٨٧٧ است كه در مقايسه با سال قبل ٠.٠٠٦١كاهش نشان م‌ي­دهد. همچنين ضريب جيني خانوارهاي شهري و روستايي به ترتيب ٠.٣٦٩٦ و ٠.٣٦٤٣ است كه نسبت به سال قبل به ترتيب ٠.٠٠٦١ كاهش و ٠.٠٠٤٩ افزايش نشان مي‌­دهد.

بالاترین ضریب جینی  خانوار شهری برای استان سيستان و بلوچستان(۰.۴۶) است  که نسبت به سال قبل ۲دهم  واحد کاهش یافته است. این استان در تمامی سال‌های مورد بررسی دو دهه گذشته بالاترین نابرابری را در بين مناطق شهری داشته است. پس از سيستان و بلوچستان، استان گلستان( ۰.۴۲)بیشترین ضریب جینی را داشته که نسبت به سال قبل خود یک دهم  واحد افزایش یافته است. 

کمترین ضریب جینی مربوط به استان‌های کرمان ( ۰.۲۷) و ایلام( ۰.۲۷)  است که نسبت به سال قبل به ترتيب ۰.۰۰۲۹  و ۰.۰۲۷ واحد کاهش یافته‌اند.

اینکه کرمان کمترین نابرابری درآمدی را داشته تحت تاثیر درآمدهای پایین این استان است. حال آنکه نقشه متوسط درآمد خانوار شهری سال ۱۴۰۱ که مرکز آمار منتشر کرده نشان می‌دهد خانوار شهری استان کرمان سالانه به طور متوسط ۱۱۱میلیون درآمد دارد که تقریبا ۵۶ میلیون از  درآمد خانوار شهری متوسط کشور کمتر است.

استان کرمان نه در بخش خانوارها شهری بلکه در میان مناطق روستایی نیز بعد از ایلام کمترین ضریب جینی و به عبارتی نابرابری درآمدی را به ثبت رسانده است. ضریب جینی در مناطق روستایی استان کرمان ۰.۲۴ است  و متوسط کشور ۰.۳۶ است. در مناطق روستایی بیشترین نابرابری درآمد برای همدان(۰.۳۹) و بعد از آن برای روستانشینان استان فارس(۰.۳۶) است. 

*پولدارهای شهرنشین کشور آب رفتند

بررسي سهم دهک‌ها در مناطق شهری نشان مي‌دهد سهم دهک‌های هفتم تا دهم نسبت به سال گذشته کاهشي بوده است. به نظر می‌رسد که بخشي از کاهش ضریب جینی در مناطق شهری مي‌تواند به دليل كاهش سهم دهک‌های بالايی باشد.

*یارانه تاثیری روی نابرابری درآمد نداشت

با بررسي سهم دهک‌ها در مناطق روستایی مشاهده می‌شود، سهم  دههک‌های اول ، دوم و دهم نسبت به سال گذشته افزایشي بوده و سهم دهک‌های مياني کاهشي است.  علی‌رغم اینکه در مناطق روستایي شاهد توزیع گسترده یارانه سرانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار توماني بودیم، گزارش مرکز آمار از ضريب جيني خانوارهاي ايراني در سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که یارانه به خودی خود تاثیری بر روی ضریب جینی نداشته است. ولي تورم بالاتر در دهک‌های پایین جامعه روستایی موجب کاهش قدرت خرید این دهک‌ها شده و فاصله درآمدی دهک‌های بالا و پایین افزایش یافته که به دنبال خود افزایش نابرابری یا به عبارتي ضریب جيني را داشته است.