یادداشتی از امین شول سیرجانی
سالروز زلزله ویرانگر بم در حالی 17 ساله شد که تعدد «وبینارهای تخصصی» درباره مدیریت بحران و زلزله و عناوین مشابه بیش از هر چیزی به چشم آمد.
کارشناسان نامآشنا کوشش کردند از ابعاد و پیامدهای مختلف وقوع حوادث مشابه سخن بگویند.
برگزاری این همه وبینار به مناسبت سالروز زلزله بم از طرفی موجب خرسندی است و از طرفی هم نگرانکننده. خرسندی از این نظر که به هر حال کارشناسان و نهادهای مختلف سعی کرده اند به این مناسبت به موضوع مدیریت بحران بیندیشند.
اما سویه نگرانکننده این است که برگزاری این همه وبینار -که قبل از همه گیری کرونا به صورت سمینار برگزار میشد- کنشی صرفا مناسبتی باشد.
اقدامات مناسبتی بیشتر جنبه نمادین دارند و نمی توان انتظار داشت که به تغییر رویههای غلط بینجامند.
زلزله بم و حوادث سال های اخیر مانند آتش سوزی پلاسکو برای ما درس های روشنی داشته اند و اگر قرار باشد که درس بگیریم این درس ها پیچیده و سخت نیستند. اصطلاحا پیام روشن است مگر برای آنکه خودش را به خواب زده باشد یا نخواهد که متوجه شود.
این حوادث به شما نشان دادهاند که خبررسانی بحران ضعف داریم، سازمانهای مردم نهاد را در جریان امدادرسانی به رسمیت نمیشناسیم و در عین حال این سازمانها هم آموزش لازم را برای مواجهه با بحران ندارند.
قوانین ایمنی به صورت مقطعی جدی گرفته می شوند و بعد از مدتی راه بیخیالی و سهلانگاری در پیش گرفته می شود.
لازم است یک بار برای همیشه نشان دهیم که واقعا برای قبل، حین و بعد از بحران برنامه داریم. اگر چنین است باید تحولی بنیادین در نظام مدیریت بحران شکل دهیم.
سازمان مدیریت بحران قدرتمندتر، چابکتر و مردمیتر شود. شهرداریها بخش مدیریت بحران را جدی بگیرند و نقش سازمانهای مردم نهاد در عمل به رسمیت شناخته شود.