محوطه تاریخی پارک برهان الدین و خواجه خضر در شرق شهر کوهبنان قرار دارد. در این محوطه چند اثر با ارزش تاریخی وجود دارد که به عنوان اثر ملی نیز ثبت شده اند. این آثار عبارتند از: گنبد آخوند متعلق به هدایت علی شاه عارفی که درقرن ۱۱ می زیست ، خانقاه شیخ ابوسعید ابوالخیر(اولین خانقاه استان کرمان)، تخت لطیفی، قلعه دختر متعلق به زمان ساسانیان و سنگ نوشته کمال الدین خجندی با قدمت بیش از ۷۰۰ سال . متاسفانه از کوهبنان خبر می رسد که در حریم این محوطه باستانی ساخت و سازی آغاز شده است و مالک زمین قصد ساخت یک مرکز تجاری را دارد. خوشبختانه فعلا جلوی این ساخت و ساز گرفته شده است. پیش از این هم در فاصله کمتر از۱۰۰ متری مقبره آخوند یک حسینه و سرویس بهداشتی ساخته شده . برای پیگیری چگونگی روند این ساخت و ساز و شرایط حریم آثار باستانی با شهردار، فرماندار و مسئول میراث فرهنگی کوهبنان و همچنین با معاونت حفظ و احیای اداره کل میراث فرهنگی استان گفتگو کردم.
ساخت و سازها بدون مجوز بوده
شهردار کوهبنان در پاسخ به سوال خبرنگار «کرمان نو» در رابطه با ساخت و ساز در این محوطه تاریخی گفت که من این خبر را
تکذیب می کنم. هیچ ساخت و سازی در این منطقه صورت نگرفته و نمی گیرد، شهرداری به شدت با این موارد برخورد می کند. یاسر محسنی افزود که براساس طرح تفضیلی این منطقه قرار است در آینده یک پارکینگ رو بازدر آن ساخته شود که این یعنی قرار نیست هیچ گونه ساخت و سازی در این مکان انجام شود. این پروژه در مرحله پارتیشن بندی و شفته است. مالک زمین دنبال کارهای قانونی دریافت مجوز ساخت پارکینگ روباز است. یکی از شعارهای شهرداری حمایت از میراث فرهنگی کوهبنان به عنوان یک شهر تاریخی و کهن است. من به شدت بحث ساخت و ساز را تکذیب می کنم. نه الان که در آینده هم هیچ مجوزی صادر نمی شود. سرویس بهداشتی هایی که در مجاورت خاک آخوند به صورت غیر قانونی ساخته شده، مربوط به چندین سال پیش است. بنده به عنوان شهردار پیگیرم که با طرح در کمیسیون ماده۱۰۰ بتوانیم آن را تخریب کنیم. محسنی ادامه داد که حسینه نیز در حریم مقبره آخوند بوده و کمتر از ۱۰۰ متر با آن فاصله دارد. تعدادی منزل مسکونی هم آنجا بنا شده است. بحث حسینه جداست و از سالیان گذشته در این مکان قرار داشته اما ساخت سرویس بهداشتی به کم توجهی مسئولین سابق بر میگردد. حدود ۷-۸ سال قبل این سرویس بهداشتی بدون مجوز شهرداری ساخته شده و مسئولین وقت هم جلوی این ساخت و ساز را نگرفته اند. امیدوارم ظرف ۶ ماه آینده در کمیسیون ماده ۱۰۰ تعیین تکلیف شود. در صورتی که رای کمیسیون بر تخریب باشد، قطعا تخریب می شود.
ساخت و ساز متوقف شده
فرماندار کوهبنان در این رابطه به خبرنگار کرمان نو گفته ما تابع قانون هستیم. شهرداری موظف است در بحث کاربری آنجا ورود
کند. میراث فرهنگی هم پیگیر این موضوع است. باید مالک زمین را راضی و در محل دیگری به او زمین بدهند و این زمین در تملک میراث فرهنگی قرار گیرد. فرمانداری هم پیگیر است و تلاش می کنیم مالک زمین را مجاب کنیم. محمد رضا مهدلو افزود که این زمین ملک شخصی است. قبلا تفاهمی بین مالک و شهرداری مبنی بر داد و ستد زمین نوشته شده است. الان ساخت و ساز متوقف شده تا این پرونده تعیین تکلیف شود. ساخت و سازهای انجام شده غیر قانونی بوده و از شهرداری پروانه ساخت نگرفته است. میراث فرهنگی باید پیگیری حقوقی نماید تا به نتیجه برسد.
ساخت مجتمع تجاری حریم این بنای ارزشمند را تحت تاثیر قرار می دهد
مسئول اداره میراث فرهنگی شهرستان کوهبنان در گفتگو با خبرنگار «کرمان نو» در زمینه ساخت و ساز های اخیر در محدوده
تاریخی مقبره آخوند گفت که این منطقه باستانی و تاریخی می باشد. در طرح تفضیلی و زیر نظر کارشناسان مسکن و شهر سازی استان، اداره کل میراث فرهنگی، شهرداری، فرمانداری و … در قالب کمیسیون ماده ۵ به عنوان فضای سبز و پارکینگ روباز در نظر گرفته شده است. در سالهای گذشته به صورت معوض به آقای برخورداری موسس و بانی حسینیه بزرگ سید الشهداء شهر کوهبنان واگذار گردیده است. مهدی احمدی با اشاره به اینکه هیئت امناء مسجد و حسینیه اقدام به مطالبه ی زمین و احداث مجتمع تجاری خود را داشتند، گفت که این امر غیر منطقی نیست. باید در این زمینه شورای محترم شهر و شهرداری چاره اندیشی کنند. به دلیل اینکه زمین در نزدیکی مقبره آخوند است و اگر ساخته شود کاملا عرصه و حریم این بنای ارزشمند را تحت تاثیر قرار خواهد. میراث فرهنگی اقدامات لازم را انجام داده است و فعلا توانسته جلوی این ساخت و ساز را بگیرد. انشاءالله با تعامل خوبی که بین شهرداری و میراث فرهنگی وجود دارد، این نگرانی مردم کوهبنان و آنان که دل در گرو میراث این مرز و بوم دارند، رفع گردد.
ساخت و ساز در شهر بدون مجوز شهرداری امکان پذیر نیست
معاونت حفظ و احیای اداره کل میراث فرهنگی استان در پاسخ به سوالات خبرنگار «کرمان نو» گفت که متاسفانه شهرداری
کوهبنان بدون هماهنگی و استعلام از میراث فرهنگی در عرصه و حریم مقبره آخوند پروانه ساخت صادر کرده است. ما از طریق فرمانداری پیگیری کردیم، متاسفانه ممانعت نکردند، مجبور شدیم از طریق قضایی پیگیری کنیم. فعلا کار متوقف شده است. حمید روحی افزود که لازم است در شهرهای تاریخی مثل کوهبنان شهرداری با میراث فرهنگی هماهنگ باشد تا در حریم و عرصه سازه های تاریخی ساخت و ساز صورت نگیرد یا حداقل با نظر مجموعه میراث فرهنگی باشد و خودسر کاری انجام ندهند. وی در رابطه با نقل قول خبرنگار «کرمان نو» از شهردار و فرماندار کوهبنان که مالک زمین بدون مجوز اقدام به ساخت و ساز کرده، گفت که هرساخت و سازی در محدوده شهری باید با مجوزشهرداری باشد، امکان ندارد بدون مجوز ساخت و ساز انجام شود. من گفته مسئولان کوهبنان را رد می کنم. مهندس روحی افزود که طبق قانون اگر خارج از ضوابط ، در عرصه و محوطه های ثبت میراث فرهنگی ساخت و ساز انجام شود، میراث فرهنگی با تمام توان جلوی آن را خواهد گرفت. اگر در این ارتباط حقی از مالک ضایع شود، میراث فرهنگی جبران می کند.
حرف های مسئولان شهر کوهبنان و مهندس روحی را شنیدیم، امیدواریم با پیگیری ها و جدیتی که به نظر می رسد مسئولین میراث فرهنگی در این زمینه دارند، هر چه سریع تر حریم این محوطه تاریخی آزاد گردد. مثل سالیان گذشته نشود که در شهرهای دیگر استان مثل انار در کنار ارگ تاریخی ساخت و ساز انجام شد و نیز ساخت تکیه های بی نام و نشان در اطراف قلاع دختر و اردشیر کرمان که حتی میراث فرهنگی از وجود آنها بی اطلاع بود.