روایتی از وعده های 18 ساله بم

در هجدهمین سالروز زلزله بم که آمار جانباختگان آن از ۳۰ هزار نفر تا افزون بر ۵۰ هزار تن اعلام می شود در حالی از وضعیت این شهر سخن می‌گوییم که اتفاقات مهم زیادی در بم رخ داده و از بین تَلِ آوارها، شهری تازه متولد شده و زندگی بار دیگر در آن جریان گرفته اما با گذشت سال‌ها از زلزله مشکلاتی هنوز گریبانگیر شهروندان این شهر است.

ساعت ۵:۲۶ صبح روز جمعه پنجم دی‌ماه ۸۲ بود که خبری تلخ نه تنها ایران بلکه جهان را لرزاند؛ خبر کوتاه بود اما عمیق، عمقی که پس از گذشت ۱۸ سال همچنان خبرساز است: بم لرزید.

خسارت های این فاجعه اگرچه قابل جبران نیست و نخواهد بود اما زلزله بم سرآغاز خیلی مسائل مهم در کشور نیز شد؛ از نامگذاری روزی برای ایمنی‌بخشی به تاسیسات گرفته تا شکل‌گیری بسیاری از ساختارهای مهم مثل سازمان مدیریت بحران کشور. حالا وقتی زلزله ای با بزرگی بیشتر از زلزله بم هم رخ می‌دهد و تلفات یا خسارت چندانی گزارش نمی‌شود، بسیاری از کارشناسان، از مهمترین علت‌ها را مقاوم سازی واحدهای مسکونی می دانند و سرآغاز نهضت ملی در مقاوم سازی نیز به زلزله بم نسبت داده می‌شود.

اما باوجود گذشت ۱۸سال از زلزله بم هنوز سه هزار کوچه این شهر خاکی است؛از احداث مجدد بیمارستانی که قبل از زلزله وجود داشت و وعده ساخت آن بارها داده شد خبری نیست و دیگر وعده‌ها یا برنامه‌هایی که از همان زمان زلزله یا پس از آن اعلام شد اما محقق نشد.

قبل از این حادثه شهر بم ۹۹هزار نفر جمعیت داشت که در جریان زمین‌لرزه فقط یک سوم از آنان زنده ماندند؛ هرچند طبق آمار رسمی این زمین‌لرزه ۳۰هزار کشته و بیش از ۱۰هزار نفر بی‌خانمان برجا گذاشت و تعداد واقعی قربانیان به مراتب بیش از این میزان تخمین زده می‌شود.یازدهم دی‌ماه همان سال، اسماعیلی، رییس شورای وقت شهر بم گفته بود با توجه به اینکه در برخی مناطق بم ۱۰۰درصد منازل بر اثر زلزله تخریب شده‌اند،تعداد تلفات بیش از ۵۰هزار نفر است.برخی دیگر مسئولان نیز هنوز آمار جانباختگان را بالای ۵۰هزار نفر اعلام می‌کنند.

به گفته او در روزهای اول هر کس به فکر تدفین عزیزان خود بود،بوسیله لودر گودال‌هایی ایجاد می‌شد،اجساد به‌طور دسته جمعی به خاک سپرده می‌شدند و کسی در آمارگیری دخالت نداشته‌است.

غفلت از بازسازی روانی

اما متاسفانه در روند بازسازی شهرها بعد از وقوع زمین‌لرزه صرفا به بازسازی فیزیکی،یعنی احداث ساختمان‌ها توجه می‌شود و معماری بومی شهرها و مسائل فرهنگی مردم هر منطقه در روند بازسازی شهرها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.بازسازی روانی،اجتماعی و فرهنگی از جمله مسائلی است که در کشور ما اولویت بالایی نداشته است.

واقعیت تلخ‌تر آن است که بازسازی‌ها در شهرهای زلزله‌زده،بویژه زمین لرزه بم، اکثرا بدون توجه به منظر طبیعی و محیط‌زیست شهر و با تخریب باغ‌ها و درختان شهر بم و آسیب به چهره این به‌عنوان یک «باغ شهر»انجام شده است.

زمین‌لرزه بم نمادی از آسیب‌پذیری کشور ما در برابر وقوع زلزله است.هنگامی که کانون زمین‌لرزه در بدترین سناریو ممکن،درست در منطقه شهری واقع می‌شود،مواجه شدن با فاجعه‌ای مانند زلزله بم نیز اجتناب‌ناپذیر است. حالت خوش‌بینانه زمین‌لرزه‌ای مانند زلزله بم،وقوع این زلزله در منطقه‌ای خالی از سکنه است.زمین‌لرزه ۲۹آذر ۸۹ در محمدآباد شهرستان ریگان در فاصله حدود ۸۰ کیلومتری جنوب‌شرقی بم در منطقه‌ای خالی از سکنه با همان بزرگای زلزله بود و در همان حدود ژرفا فقط چهار کشته برجا گذاشت.

هرچند این اتفاق از سوی بعضی افراد به ساخت‌وساز مناسب و مقاوم‌سازی نسبت داده شد بسیاری از کارشناسان تلفات کم زلزله‌ مشابه زلزله بم در همان محدوده جغرافیایی را صرفا به خالی از سکنه بودن منطقه وقوع زلزله مربوط دانستند یا گفتند که از جمله مهمترین عوامل بوده است.

اینکه مقاوم‌سازی و بازسازی در چه حد و با چه کیفیت و هزینه‌ای در سال‌های بعد از زلزله بم در کشور انجام شده، موضوعی است که به ارزیابی مستقل و بی‌طرفانه علمی نیاز دارد.

اعلام زودهنگام بازسازی بم؟

در‌حالی پس از ۱۸سال از بازسازی شهر بم سخن می‌گوییم که مسئولان این شهر گلایه می‌کنند پایان زمان بازسازی بم،زودهنگام اعلام شده که مین موضوع عامل برخی مشکلات بوده است.

طبق برنامه‌ریزی مسئولان،بازسازی بم باید تا تابستان سال ۸۴ به پایان می‌رسید اما آنچه ضعف مدیریت،ناهماهنگی میان نهادها،استفاده نکردن بهینه از نیروهای متخصص در کنار عوامل متنوع دیگر خوانده می‌شود باعث شد تا بازسازی شهر به کندی و دیرتر در سال ۸۶ اعلام شود.

هادی شهسوارپور فرماندار بم می‌گوید زمان اعلام پایان زلزله زود بود و این باعث شده تا ساخت و ساز شهر نیمه تمام رها شود و اتمام زود هنگام بازسازی بم آثار دیگری هم برجاگذاشته از جمله وجود بیش از سه هزار کوچه‌ خاکی آن هم در دل باغ شهر ثبت جهانی بم.

استاندار کرمان نیز همین نظر را دارد و می گوید که زمان پایان بازسازی زودهنگام اعلام شده است.

۹ مدرسه کانکسی در بم دایر است

شهرستان بم در زمان زلزله ۲۹هزار دانش آموز داشت که ۱۰هزار نفر از آنان زیر آوار جان خود را از دست دادند و یکسال بعد از زلزله ۱۹هزار نفر ثبت نام کردند.

۹۰ درصد مدارس و فضاهای آموزشی در بم تخریب شده بود و تنها ۱۰درصد مدارس مانند مدارس عماد و عامری به علت خسارت‌ها نیاز به ترمیم و بازسازی داشتند.

آنطور که مسئولان آموزشی شهرستان می‌گویند:با وجود ۱۹هزار دانش آموز،فضاهای ساخته شده برای همین تعداد کفایت می‌کرد که طی این سال‌ها تعداد دانش آموزان زیادتر شده است؛اکنون با گذشت ۱۸سال از زلزله بم هنوز ۹ مدرسه کانکسی یا توسعه با کانکس در شهر و حومه وجود دارد که پنج مدرسه هم با مشارکت خیران و اداره نوسازی مدارس در حال ساخت است.

شهر بم اینک ۳۷هزار دانش آموز در حال تحصیل دارد و با توجه به استاندارد مطلوب مدارس که در هر کلاس باید ۲۵ دانش آموز حضور داشته باشد به دلیل تراکم جمعیتی بالای این شهر و کمبود فضای آموزشی در هر کلاس ۴۵ دانش آموز می‌نشینند.

آنطور که مدیر آموزش و پرورش بم می‌گوید برای رسیدن به استاندارد مطلوب ،شهرستان به چهار باب مدرسه هنوز نیازمند است.

وعده اورژانس هوایی روی هوا ماند

از جمله وعده‌هایی که چندسال پس از زلزله داده شد اما هنوز عملیاتی نشده، یجاد اورژانس هوایی بود.

در سفر وزیر بهداشت وقت در چهارم دی ۹۶قول راه اندازی اورژانس هوایی به بم داده شد و اعلام کردند در صورت وجود پد هوایی می‌توانیم یک بالگرد به بم بدهیم اما این وعده هم با وجود آماده کردن این پد هوایی توسط مسئولان شهرستان و با وجود گذشت بیش از چهار سال مغفول ماند.

نصب دستگاه ام.آر.آی معیوب

یکی از قول‌هایی که مسئولان وزارت بهداشت به بم دادند اما عملی نشد اختصاص دستگاه ام.آر.آی به بیمارستان پاستور بم بود که متاسفانه دستگاه کارکرده و معیوبی را برای بم ارسال و نصب کردند که در طول یکسال چندین ماه خراب است و جوابگوی بیماران شرق استان کرمان نیست.

وعده بی‌سرانجام ۱۸ ساله ساخت بیمارستان ۲۰۲ تختخوابی

شهر بم قبل از زلزله سال ۸۲، بیمارستان دولتی امام خمینی (ره)، بیمارستان خصوصی افلاطونیان و نیز زایشگاه مهدیه را داشت که بیمارستان پاستور نیز در آن زمان در حال ساخت بود اما بیمارستان امام خمینی (ره) و زایشگاه مهدیه در این زمین لرزه تخریب شدند.

بیمارستان امام بم در آن زمان کامل تخریب نشده بود اما آسیب جدی دیده بود و مسئولان تصمیم داشتند این بیمارستان را مجدد احداث کنند اما فضای بیمارستان محدود بود به همین دلیل تصمیم بر آن شد بیمارستان امام را در مکانی بزرگ تر با تعداد تخت بیشتری احداث کنند.

با توجه به اینکه بیمارستان ۹۶ تختخوابی پاستور توسط کشور فرانسه در حال ساخت بود مقرر شد بیمارستان ۲۰۲ تختخوابی آموزشی بم به عنوان جایگزین بیمارستان امام خمینی(ره) که در حادثه زلزله تخریب شده بود ساخته شود که اجرای این پروژه از آن سال به تاخیر افتاد.

بیمارستان جدید در مجاورت پردیس دانشگاه علوم پزشکی در بزرگراه خلیج فارس (ورودی از سمت کرمان) با زیربنای ۲۳هزار متر‌مربع و سه طبقه احداث می‌شود و برآورد اولیه احداث آن ۱۲۰میلیارد تومان بود.

احداث این بیمارستان در موعد وعده داده شده یعنی سال ۹۵ آغاز اما یک سال پس از آغاز احداث در سال ۹۶ و با کمتر از ۱۰ درصد پیشرفت متوقف شد تا اینکه مسئولان در سال ۹۸از واگذاری اجرای این پروژه از وزارت مسکن و شهرسازی به وزارت بهداشت به عنوان نهاد مجری خبر دادند و گفتند که «جان تازه‌ای در اجرای این پروژه دمیده شده است».

در سفر مسئولان وقت سازمان برنامه و بودجه کشور مورخ ۱۰ بهمن ۹۸ اعلام شد بیمارستان ۲۰۲ تختخوابی در سال ۱۴۰۰ افتتاح می‌شود. این مسئولان دلیل تاخیر چند ساله در ساخت این بیمارستان را نبود مکان مناسب برای احداث آن بیان و اعلام کردند:به دنبال هماهنگی‌های انجام شده با دانشگاه و مسئولان شهرستان بم مقرر شد از بانک رفاه تسهیلاتی برای پیشرفت فیزیکی این بیمارستان دریافت شود و سازمان برنامه طبق ماده ۵۶ قانون تنظیم،بخشی از مقررات مالی دولت به عنوان تعهد ضمانت برای بازپرداخت اقساط وام را به بانک بدهد.

اما از سال ۹۸ تاکنون ۲ پیمانکار برای ساخت این پروژه ورود کرده‌اند که هربار به دلیل آنچه نابسامانی بازار و تامین نشدن اعتبار خوانده شده،انصراف داده و پروژه متوقف شده است.

در ۱۸سالی که از زلزله ویرانگر شهر بم گذشته مردم منطقه بارها شاهد برخی وعده‌‌های محقق نشده مسئولان بوده‌اند و در این میان این مردم محروم شرق استان کرمان بوده‌اند که با حداقل امکانات بهداشتی و درمانی روزگار سپری می‌کنند.

اگر به همه این محدودیت‌ها،تصادفات زیاد جاده‌های شرق استان کرمان به واسطه قاچاق انسان،سوخت و نیز شیوع ویروس کرونا را اضافه کنیم عمق فاجعه مشخص تر و لزوم احداث هر چه زودتر این بیمارستان مشخص می‌شود.

وعده نمایندگی قائم مقامی برخی ادارات

حجت الاسلام قاسم دانشی امام جمعه بم نیز درباره یکسری قول‌های مسئولان که به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند گفته بود نمایندگی‌هایی قرار بود به شهر بم داده شود.

به گفته او نمایندگی سازمان صمت،فرهنگ و ارشاد اسلامی،میراث فرهنگی و از همه مهمتر بهزیستی هیچ وقت عملی نشد و فقط در حد صورت جلسه باقی‌ماند.

مسئولان بم می گویند:با توجه به اینکه بم حادثه بسیار تلخی را تجربه کرده و معلولان ضایعه نخاعی زیادی دارد ایجاد نمایندگی‌های اداره کل مثل بهزیستی در این شهر دیده شده بود که همچنان فقط در حد صورتجلسه ماند.

وجود ۹۸ ضایعه نخاعی

در حادثه زلزله بم حدود ۲۶۰نفر آسیب دیده نخاعی بودند که در طول سال‌ها یکسری از این افراد بهبود پیدا کردند و اکنون ۹۸ نفر ضایعه نخاعی در سطح شهرستان بم زندگی می‌کنند.

مشکل مناسب سازی معابر

علیرضا اشرف‌زاده رییس بهزیستی بم گفته بود که با توجه به برگزاری جلسات متعدد در مناسب سازی شهر برای معلولان اما تاکنون اقدام جدی انجام نشده و این معضل بزرگی است که موجب محدودیت برای افراد ناتوان می‌شود.

باوجود آنکه این شهر تماما بازسازی شده،اما معابر داخل شهر مناسب سازی نشدن و برای معلولان مشکل آفرین هستند، آن هم در شهری که به واسطه زلزله معلولان زیادی دارد.

موزه زلزله بم ساخته نشد

از دیگر قول‌هایی که در بم عملیاتی نشد راه‌اندازی موزه زلزله بم بود که قول آن را مسئولان وقت هلال احمر پنجم دی ماه ۹۴ به شهروندان بمی داده بودند.

آن زمان این مسئولان خواستار ایجاد موزه زلزله در بم به عنوان نماد زلزله شدند تا موضوعات مرتبط با زلزله بم و همچنین خدمات و امدادرسانی‌های صورت گرفته در قالب عکس و فیلم، کتاب و مقالات و روش‌های دیگر در معرض دید قرار گیرد.

اما این اتفاق هم تاکنون صورت نگرفته است و بیانگر ضرب المثل معروف حرف باد هواست شده؛حالا دبیرکل جمعیت هلال احمر اما می‌گوید که اگر مکان مناسب وجود داشته باشد مشکلی برای راه اندازی موزه وجود نخواهد داشت.

طرح جامع تفصیلی همچنان بدون اعتبار

 بعد از زلزله سال ۸۲طرح اضطراری تفصیلی بم به واسطه شرایط خاص آن زمان توسط مجموعه‌ای از مشاوران تهیه و طراحی شد که البته نقاط ضعف زیادی داشت.

به همین دلیل در سال ۹۰ پس از بازسازی،قرارداد تهیه طرح جامع شهر بم بسته شد تا مشاور بتواند طرح جامع و کاملی را برای بم تهیه کند که متاسفانه به دلیل صورت گرفتن یک سری اتفاقات از جمله انتخاب مشاور، طرح تهیه شده مسایل و مشکلاتی که بم برای توسعه و عمران نیاز داشت را جوابگو نبود.

در نتیجه با رایزنی انجام شده و پیگیری‌های صورت گرفته،یک مجموعه کامل و جامع برای تهیه طرح تفصیلی بم با رویکرد بازآفرینی شهر بم و اصلاح طرح قبلی برنامه‌ریزی شد اما متاسفانه هنوز اعتباری برای این پروژه در اختیار راه و شهرسازی قرار نگرفته است و باید ۵۰ درصد اعتبار پروژه در اختیار راه و شهرسازی قرار بگیرد که هنوز واریز نشده است.

وعده ۱۰ ساله انتقال آب سد نسا

سد نسای تنها سد شرق استان کرمان است و یکی از مهمترین اهداف ساخت این سد آبرسانی به شهرهای بم، نرماشیر ، ریگان و فهرج بوده که باتوجه به بافت جمعیتی این محدوده به ویژه بم بعد از زلزله از اهمیت زیادی برخوردار بوده است.

این مناطق از کمترین سرانه بارندگی در استان برخوردارند و تقریباً هیچ منبع آب جاری ندارند؛هم اکنون آب شرب این شهرها از قنات‌ها و چاه‌هایی تأمین می شود که در حاشیه کویر وجود دارند که البته به گفته ساکنان شرق کرمان اکثراً از کیفیت لازم نیز برخوردار نیست و بارها در طول هفته با قطعی آب مواجه هستند.

سال ۹۰ این پروژه کلنگ‌زنی شد و قرار بود طی چند سال، تصفیه خانه آب در مجاور شهر احداث و آب به بم برسد اما نه تنها این اتفاق روی نداده بلکه کیفیت آب موجود هم که به مردم می‌رسید کاهش یافت و بسیاری از مردم با مشکلات مختلفی مواجه شده‌اند.

به گفته مدیرعامل آب منطقه ای کرمان امسال تنها ۶میلیارد تومان برای این پروژه در نظر گرفته شده است که تاکنون حتی یک ریال هم پرداخت نشده و این پروژه نیاز به کمک ویژه در تامین اعتبار دارد.

به گفته مدیرعامل آب منطقه ای کرمان برای تکمیل این پروژه نزدیک به ۴۰۰ میلیارد تومان دیگر اعتبار نیاز است.

بام بم، یادگار آوار خانه‌های زمان زلزله

کمی آنطرف‌تر از بهشت‌ زهرای بم،در جایی که روزی گودالی سه تا چهار متر پایین‌تر از سطح خیابان بود،حالا نه تنها با خیابان همسطح شده،بلکه ۲ تپه‌ مرتفع هم روی آن ایجاد شده است؛ تپه‌ای از آوار خانه‌هایی که روزی روی سر مردم شهر خراب شده بود.

طی سال‌های اخیر بارها شهرداران بم تصمیم به ساماندهی این تپه ها که به آن می‌گویند «تپه‌ یادمان زلزله» داده‌اند تا این تپه را به «بام بم» تبدیل کنند اما اطراف تپه حالا با بولدوزر صاف می‌شود تا محوطه‌ای برای پارکینگ خودروهایی که هرسال پنجم دی برای سوگواری به بهشت زهرا می‌آیند فراهم شود. و ایستادن بالای این تپه برای خوش‌گذرانی،موقعیتی متناقض را ایجاد می کند؛جایی که زیر پای آن،آواری است که هزاران نفر را به کام مرگ کشیده و از بالای آن گورستان بم محل دفن بیشتر قربانیان زلزله پیداست.

بم ،مهاجرت و حاشیه نشینی

بم که تازه بازسازی شده حاشیه نشین هم دارد؛ بنا بر اطلاعات مرکز ملی آمار ایران،سال ۸۵، سه سال بعد از زلزله، جمعیت این شهر حدود ۷۴هزار نفر بود.اما در سرشماری سال ۹۵، ساکنان این شهر به بیش از ۱۲۷هزار نفر رسید.

با وجود اینکه طبق آمار رسمی حدود ۳۰هزار نفر در زلزله‌ بم کشته شدند اما جمعیت شهر بعد زلزله بیشتر شد که بخش بسیار بزرگی از این میزان افزایش جمعیت مربوط به مهاجرت از شهرهای اطراف و روستاهای حاشیه‌ای به شهر بم است.

مهاجرتی که معضلات بسیاری به دنبال داشته است؛از جمله ایجاد حاشیه‌نشینی گسترده و شکل‌گیری حلبی‌آباد در اطراف شهر و تقابل‌های قومیتی و فرهنگی. در محله موسوم به «زمین‌های قشمی» که قبلاً کاربری کشاورزی داشت، زمین‌هایی به قیمت ۴۰۰ هزار تا یک میلیون تومان به افراد بی‌بضاعت و بی‌خانمانی که از نقاط مختلف به بم آمده بودند واگذار شد و کانکس‌های به جا مانده از زلزله خانه ای برای مهاجران شد.

یکی از ساکنان محله قشمی که در یک تکه از همین زمین‌ها ۲ کانکس گذاشته و در آن زندگی می‌کند می‌گوید چهار سال پیش این زمین را به قیمت ۸۰۰ هزار تومان از آقای با همین نام محله، خریده است و به دلیل اینکه کارگر است یا کار پیدا نمی کند و مزد کمی می‌گیرد ناچار است در اینجا زندگی کند.

آرامگاه بسطامی ساماندهی نشد

در میان قربانیان زلزله فاجعه بار بم،یک شخصیت هنری مشهور نیز حضور داشت که خیلی‌ها او را می‌شناختند؛ ایرج بسطامی،خواننده محبوب ایران که در بخشی از آهنگ گل پونه‌های او آمده است:«من مانده‌ام تنهای تنها… میان سیل غم‌ها… »

۱۸ سال از فاجعه زلزله بم می‌گذرد؛در همان بحبوحه بود که زمین،ایرج بسطامی ـ خالق اثر«گلپونه‌ها» ـ را هم در آغوش کشید.بسطامی از شاگردان محمدرضا شجریان بود و استاد در سوگ شاگردش و برای کمک به زلزله زده‌ها، ۲ هفته بعد از این اتفاق دردناک،به روی صحنه رفت.

مسئولان شهرستان بم هرسال با نزدیک شدن به مراسم پنجم دی برای ساماندهی آرامگاه این شخصیت هنری وعده‌هایی داده ‌ند اما هنوز این وعده‌ها به نتیجه نرسیده و آرامگاه این هنرمند و خواننده محبوب ایران از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست؛وضعیتی که زیبنده نام این هنرمند و این شهر نیست.

اعتمادی فرماندار وقت بم در سال ۸۶ گفته بود که به خاطر جایگاه ویژه این هنرمند فقید در موسیقی ایران،مصمم شدیم با مشارکت مردم وضعیت مزار وی را ساماندهی کنیم و نحوه اجرای این طرح به قدری اهمیت دارد که ضروری است طراحان و برنامه ریزان مجربی در این باره فعالیت کنند.

این صحبت ها نیز سال ۹۸ در جلسات شورای شهر دوره پنجم گفته و بیان شد:یکی از مسائلی که به فراموشی سپرده شده ساماندهی آرامگاه ایرج بسطامی است. ما باید مکاتبات خود را با خانواده مرحوم ایرج بسطامی انجام دهیم و هرچه سریعتر مزار ایرج بسطامی را ساماندهی کنیم.

در این زمینه فاطمه بسطامی خواهر مرحوم می‌گوید درباره ساماندهی آرامگاه بسطامی هیچ صحبتی ندارد زیرا مسئولان بم همین که نزدیک پنجم دی می‌شوند به یاد ساماندهی آرامگاه مرحوم می ‌فتند و بعد کاری نمی‌کنند.

اما رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بم می‌گوید چندین گام برای این موضوع برداشته و با شهرداران وقت نیز گفت‌و‌گو شد زیرا متولی آرامستان‌ها شهرداری است و آنها بودجه‌هایی برای ساماندهی آرامگاه دارند.

اعظم جوشایی بیان‌کرد: باوجود پیگیری خانواده مرحوم بسطامی برای ساماندهی این آرامگاه البته نه به خاطر مسائل شخصی بلکه به دلیل شخصیت ملی این مرحوم هنوز نتیجه مطلوب حاصل نشده است.

به گفته او یکی از مشکلات،فضای خاص آرامگاه است زیرا در روزهای اول حادثه زلزله بم هر کسی به دنبال لودر بود تا بتواند عزیزانش را دفن کند و باید در آن روزها به این دغدغه توجه می‌شد و در جایی به خاک سپرده می‌شد که امکان اجرای برنامه ساماندهی وجود داشته باشد.

او بیاناوکرد: آرامگاه بسطامی در جایی قرار دارد که اطراف آن هم عزیزانی دفن شده‌اند و شاید اگر طرحی اجرا شود که مزارهای اطراف پوشیده شود مردم این اجازه را ندهند.

شهر تمدن ها، سینما ندارد

پس از ویرانیِ شهر بم،اولین چیزی که مردم شهر را می‌توانست و می‌تواند دلخوش کند بازسازی و نوسازیِ انواع و اقسام امکانات فرهنگی و تفریحی بود و هست.در حالی‌که سال‌های گذشته اهالی تئاتر و نمایش‌گران اثاث خود را به شهر بم بردند و مقابل چشمان ساکنان بم جلوه‌گری کردند اما بد نیست بدانید که این شهر هنوز سینما ندارد.

رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بم نیز می‌گوید ۲ سینمای خصوصی در بم وجود داشته که شاید توقع بود در زمان بازسازی بم توجه بیشتری به سینما شهر تماشای بم می‌شد زیرا سرمایه گذار این سینما گام‌هایی برای احداث آن برداشته بود.

به گفته او یکسری دلخوری‌ها از سمت بخش دولتی و خصوصی وجود دارد و این موضوع به دلیل اینکه به آن پرداخته نشد معطل ماند زیرا دولت معتقد است حمایت کرده اما نتیجه دلخواه را نداشته و سرمایه‌گذار نیز می‌گوید هر آنچه بوده حتی فراتر از آن هم انجام داده است.

به گفته جوشایی این گونه به نظر می‌رسد که اکنون با توجه به اقتصاد سینما و کالاهای فرهنگی دیگر سرمایه‌گذار رغبتی برای این کار ندارد.

معاون وقت سینمایی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خرداد ۸۹ اعلام کرده بود که بزودی سینمای موقت بم راه‌اندازی خواهد شد و پیگیری ساخت سینمای دائم این شهر نیز در دستور کار جدی قرار می گیرد اما این وعده به نتیجه نرسید.

همچنین سال ۹۸معاون وقت امور سینمایی کشور به بم سفر کرد و قول ساخت سینمایی در قالب طرح پردیس سینمای امید را در قالب تفاهم نامه‌ای با شهرداری بم داد اما از آن زمان تاکنون هم این سینما احداث نشده و یکی از دلایل آن تنگناهای مالی و کمبود بودجه شهرداری اعلام شده است.

این شهر در حالی از بی‌سینمایی رنج می‌برد که زادگاه روح‌انگیز سامی‌نژاد نخستین هنرپیشه زن اولین فیلم ناطق ایرانی به نام دختر لُر در سینمای ایران است.

مرمت ارگ جهانی بم همچنان عقب از برنامه

ارگ جهانی بم با بیش از ۲۵۰۰سال قدمت بزرگترین بنای خشتی جهان است که اول فروردین سال ۱۳۴۵ در فهرست آثار ملی و در سال ۲۰۰۴ یعنی سال ۸۲ نیز در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد و زلزله ۶.۶ ریشتری‌ بم حدود ۸۰ درصد ارگ بم را ویران کرد.

۵۰ درصد ارگ بازسازی شده است

مدیرپایگاه جهانی ارگ قدیم بم می‌گوید اگر بخواهیم طبق صحبت کارشناسان یونسکو درباره مرمت و بازسازی ارگ بم صحبت کنیم اینکه تنها یکسری از ساختارها نیاز به بازسازی و مرمت دارد بله در حال حاضر ارگ بم از ۸۰ درصد هم عبور کرده است اما براساس آنچه ارگ تاریخی بم قبل از زلزله بود و آنچه اکنون مشاهده می‌شود مرمت‌ها حدود ۵۰ درصد انجام شده است.

به گفته محسن قاسمی کمبود اعتبار مهمترین مشکل است و اگر قرار باشد ارگ بم به شرایط قبل از زلزله بازگردد دستکم هفت سال دیگر زمان نیاز است.

سخن از شرایط کنونی بم باوجود همه اقدامات زیادی که انجام شده در حالی است که وعده های برزمین مانده همچنان روی زمین قرار دارند و خیلی‌ها هنوز دارند  بعد از ۱۸سال صدای حزین بسطامی را گوش میکنند که در دل این شهر پیچیده است و می گوید:من مانده ام تنهای تنها…