اصرار اتاق به تجارت با افغانستان و پاکستان/تجار:تجارت با این دو کشور صرفه اقتصادی ندارد

خبرنگار/مرضیه قاضی زاده-۴۰۰میلیون دلار، هدف بلند پروازانه اتاق بازرگانی کرمان برای صادرات با افغانستان و پاکستان است. این در حالی است که در سال گذشته صادرات استان به افغانستان ۱۰میلیون دلار و به پاکستان ۴۰میلیون دلار بوده است.

جزئیات تجارت خارجی ایران نشان می دهد که مقاصد اصلی صادراتی ایران، همچنان چین با ۲۸درصد،عراق با ۲۲ درصد و امارات متحده عربی با ۱۴ درصد است.

بررسی ها نشان می دهد که سهم افغانستان از بازار صادراتی ایران ۸درصد است و بخش غالب این صادرات نیز با استان خراسان رضوی انجام شده است. استانی که پیش از این ۱۵ نفر از صادرکنندگان به دلیل تخلفات ارزی بازداشت شدند و ۲۰۰کارت بازرگانی این استان نیز به حالت تعلیق درآمده است.

برخی صادرکنندگان این استان می گویند نتوانستند دلار را به کشور بیاورند اما به جای آن ریال آوردند، اما یک مقام مسٔول از شمار بالای مستضعفانی خبر می دهد که کارت های بازرگانی یکبار مصرف برایشان صادر شده و با اسم آن ها صادرات شده است.

با این حال  اتاق کرمان سفت و سخت پای تجارت با این دو کشور ایستاده است. این را می شود از دعوت سرکنسول و سفرای این دو کشور به اتاق کرمان در روزهای اخیر و ایجاد اتاق مشترک افغانستان و کرمان فهمید.

تجارت با افغانستان و پاکستان توجیه اقتصادی ندارد

یکی از تجار بزرگ خرما اما می گوید، تجارت با افغانستان و پاکستان توجیه اقتصادی ندارد. به گفته حامد بدرآبادی  خرید تجار افغانی و پاکستانی از سر باغ است و عملا هیچ واسطه و یا صادرکننده ای در این میان وجود ندارد.

بدرآبادی در این رابطه به کرمان نو،می گوید: با توجه به اینکه قیمت تمام شده کالای  تاجر ایرانی با قیمت تمام شده کالای  تاجر افغانی تا لب مرز تقریبا برابر می شود و در کشور افغانستان نیز مسلما مزیت با تاجر افغانستانی است، تجارت با این کشور چندان اقتصادی نیست.

به گفته او این مسئله صرفا مربوط به خرما یا پسته نیست. بدرآبادی تشریح می کند:تاجر افغانی مستقیم از کارخانه سیمان، سیمان می خرد و یا از فولاد سیرجان، مستقیما فولاد میخرد  و عملا صادرکننده واسطی این وسط وجود ندارد.

این تاجر خرما با اشاره به حضور پایین تجار ایرانی در جلسات حضوری و مجازی که اتاق با تجار افغانستانی دارد،می گوید:حتی در نمایشگاه دائمی کابل که اتاق بازرگانی کرمان پیشنهاد داد تا تجار ایرانی حضور یابند، تجار استقبال نکردند چرا که از نظر آن ها این کار هزینه اضافه بود.

به گفته این تاجر خرما بازار اصلی صادراتی خرما هم اکنون کشورهای حوزه CIS،روسیه، هند و عراق است.

تجارت با افغان ها موردی است و دوام ندارد

سایر تجار کرمانی در حوزه های پسته و محصولات کشاورزی نیز رغبتی برای تجارت با این دو کشور ندارند. چنانچه محمد صالحی، رئیس هیئت رئیسه انجمن پسته ایران این دو کشور در بازارهای صادراتی اش نیست و هم اکنون تمرکز اصلی برای فروش پسته در بازارهای اروپایی،چین و روسیه و کشورهای عربی و هند است.

محمد علی کیخا، کشاورز و تاجر بزرگ محصولات جالیزی و گلخانه ای در خصوص عدم تجارت و سرمایه گذاری در بازار افغانستان و پاکستان، می گوید:تجارت با افغانستان نسبت به خیلی از کشورهایی که تجارت با آن ها از روی نظم، انضباط و اصول پیش می رود، متفاوت است. اولا افغان ها کالاها را از از محل تولید که اکثرا یا سر باغ است و یا درب کارخانه است، با ارزان ترین قیمت خریداری می کنند و دوما تجارت با آن ها اکثرا موردی است و دوام چندانی ندارد.

کیخا ادامه می دهد:مسائل مرزی و بین المللی این دو کشور چندان  از روی اصول نیست که بتوان با یک برنامه ریزی بلند مدت بر روی بازار این دو کشور حساب کرد. بنده در طی جلساتی که در اتاق بازرگانی با تجار آن دو کشور داشتم، متوجه شدم که امید زیادی به معامله با این دو کشور نیست.

صادرات واقعی، در تجارت با افغانستان صورت نمی گیرد

به گفته صادرکنندگان کرمانی، عملا صادرات واقعی به افغانستان و یا پاکستان صورت نمی گیرد.مراحل کار بدین شکل است که تجار افغانستانی با حضور بر سر باغات و یا مبدا تولید هر کالایی،با قیمت ریالی خرید انجام می دهند و سپس از کارت های بازرگانی متفرقه که متعلق به خودشان نیست برای صادرات استفاده می کنند.

این مسئله ای است که پیش از این دبیر اتاق بازرگانی کرمانی نیز به صورت گذرا به آن اشاره کرده بود.

مقداد تکلوزاده گفته بود،در دو ماه اخیر در حوزه صادرات خرما و تجارت با افغانستان تاثیر عمیقی اتفاق نیفتاده است، بلکه تجار افغانستانی با توجه به افزایش قیمت ارز راغب به همکاری و تجارت با ایران شدند چرا که آن ها به ریال خرید می کنند.

تکلوزاده البته این را هم اضافه کرده بود که اگر چه در روزهای گذشته به دلیل افزایش قیمت ارز،تجار افغانستانی به خرید محصولات ایرانی ترغیب شده اند اما بعضا این خرید حتی به صورت غیر قانونی و غیر مجاز هم صورت می گرفته است.

 

به جای بازار افغانستان پاکستان، به دنبال مراوده بیشتر با عراق باشیم

اگر چه اتاق کرمان به دنبال احداث شرکت مدیریت صادرات ویژه تجارت با افغانستان است و آن را یک نیاز ضروری می داند.اما تجار کرمانی معتقدند که اگر به جای تمرکز بر این دو کشور اتاق کرمان به سمت تسهیل مراودات تجاری با عراق می رفت، ثمر بخش تر بود.

به گفته بازرگانان کرمانی، تجار عراقی در مقایسه با تجار افغانستانی و پاکستانی کمتر به ایران می آیند و بیشتر می توان بر روی تجارت بر این دو کشور حساب کرد.

 

تجار انسجام داشته باشند و محصولات را به ریال به افغان ها نفروشند

رئیس اتاق بازرگانی وصنایع و معادن کرمان اما می گوید که هر بازاری که پسته و محصولات کشاورزی را با قیمت خوب بخرد و امکان انتقال داشته باشد را نمی توان از نظر دور داشت .

مهدی طبیب زاده در پاسخ به این ادعاکه تجارت با افغانستان و پاکستان صرفه اقتصادی ندارد، می گوید:ما خودمان نباید کالاها را به قیمت ریالی به افغان ها بفروشیم. تجار باید انسجام داشته باشند و از منافع خودشان دفاع کنند، چرا که  به هر حال هر کسی می خواهد حداکثر منافع را به دست آورد.

به گفته طبیب زاده سهم استان کرمان از صادرات حدود۳میلیارد دلاری کشور به افغانستان ۱۰میلیون دلار است و بیشترین سهم نیز مربوط به خراسان با ۲.۳میلیارد دلار است.

او ادامه می دهد: استانداردهای زندگی در کشور افغانستان بالاتر رفته است و درآمد ها اضافه شده، لذا  می توانیم روی بازار این کشور فکر کنیم.