سنگینی حفاظت از منابع طبیعی جنوب روی دوش جوامع محلی

خبرنگار: نجمه سعیدی

کارشناسان این منابع را به دو دسته تقسیم می‌کنند:1- منابع تجدیدشونده 2- منابع تجدیدناشونده. منابع تجدیدشونده به منابعی گفته می‌شود که در طبیعت وجود داشته و در صورت استفاده صحیح و بهره‌برداری درست هیچ‌گاه به اتمام نمی‌رسد. از مهم‌ترین منابع طبیعی تجدیدشونده، گیاهان موجود در جنگل‌ها و مراتع است که اگر مورد بی‌مهری انسان قرار نگیرند و انسان‌ها زمینه تضعیف و یا نابودی آن‌ها را فراهم نکنند، به اتمام نمی‌رسند. در این بین اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان مستقل از مرکز استان، منابع طبیعی هفت شهرستان را تحت پوشش و حفاظت دارد.

افزایش مشارکت مردم برای حفظ منابع طبیعی

حمزه احمدی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب استان کرمان در مورد مشارکت مردم در طرح های منابع طبیعی به کرمان نو گفت: رویکرد سازمان جنگل ها در حال حاضر بر مشارکت مردم و جوامع محلی و منابع طبیعی نشینان در اجرای پروژه های احیایی و اصلاحی منابع طبیعی است، زیرا به این نتیجه رسیده ایم که تصمیم گیری از بالا به پایین بدون لحاظ دانش بومی نتیجه مطلوبی ندارد.

وی افزود: همه ساله پروژه‌هایی از محل اعتبارات استانی و ملی اجرا و توسط شرکت های پیمانکاری دارای صلاحیت انجام می شدند، منتهی در حال حاضر بر اساس قانون، این امکان به وجود آمده که ما اجرای این پروژه ها را به تشکل ها و تعاونی های منابع طبیعی واگذار کنیم که به بحث معیشت مردم نیز کمک شود.

احمدی یادآور شد: نیاز است که در بحث حفاظت از منابع طبیعی مباحث اجتماعی و اقتصادی منابع طبیعی نشینان را مد نظر قرار بدهیم یعنی باید اولویت های که یک فرد عشایر یا مرتع دار دارد، مد نظر قرار بگیرد ما باید دغدغه های اقتصادی و اجتماعی آنها را دانسته و سعی کنیم اقتصاد مربوط به آن منطقه را مردمی و توانمند کنیم وقتی افراد بومی توامند تر شوند، بهتر می توانند در بحث حفاظت به ما کمک کنند.

وی ادامه داد که بر اساس قانون رسالت اصلی در حوزه منابع طبیعی بحث حفاظت از عرصه های منابع طبیعی است و در وضع موجود بهترین افرادی که می توانند به ما بیشترین کمک را بکنند، همین جوامع محلی و بومی هستند که در عرصه های منابع طبیعی حضور دارند و از آن بهره برداری می کنند.

در بحث منابع طبیعی کسی دلسوزتر از مردم بومی نیست

احمدی با بیان این نکته که براساس قانون یک سری امتیازات هم به این افراد بومی داده می شود، گفت: به نظر من در بحث حفاظت ، احیا و اصلاح و حتی توسعه ی منابع طبیعی دلسوز تر از این افراد کسی نیست. در قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور ماده 29 نیز این موضوع مطرح شده است. که ما برای مردمی شدن اقتصاد یا ارتقا مشارکت جوامع محلی و توانمندسازی در امر حفظ، احیا ، اصلاح و توسعه منابع طبیعی، این پروژه ها را به افراد بومی در قالب تشکل های روستایی، عشایری و یا تعاونی های تخصصی که در امر منابع طبیعی فعالیت می کنند، واگذار کنیم.

احمدی ضمن یادآوری این نکته که ایجاد این تشکل ها شرایط خاصی نداشته و در صورت اقدام اعضا، مجوز آنها سریع صادر می شود، گفت: در همین راستا بخشنامه و دستور عمل هایی ابلاغ گردیده که طبق آن عمل می شود و استقبال هم به نسبت خوب بوده و هنوز هم ادامه دارد، بالطبع تشکل های منابع طبیعی جدیدی تشکیل شده و یا تعاونی های تخصصی منابع طبیعی قبلی فعال تر شدند و طرح هایی را به آن ها نیز واگذار شده است.

وی گفت: پروژه هایی مثل جنگل کاری و نهال کاری ،آبیاری و مراقبت ، احداث بندهای آبخیزداری، مبارزه با آفات و بیماری ها. به گفته مدیر کل منابع طبیعی جنوب استان از حیث موفقیت در واگذاری، اجرای پروژه ها به این شکل و در حال حاضر منابع طبیعی جنوب استان در بین اداره کل منابع طبیعی استان ها، رتبه برتر را دارد و فعالیت تشکل های زیر مجموعه هم رضایت بخش است.

پیشرفت کیفی 80 درصد واگذاری طرح‌های منابع طبیعی

احمدی در ادامه یاد آور شد: منابع طبیعی جنوب استان در واگذاری طرح های منابع طبیعی، 80 درصد پیشرفت کیفی داشته است، یعنی 80 درصد اقداماتی که منابع تهران از این اداره خواسته، انجام شده است.

به گفته احمدی، تشکل های ایجاد شده زیر نظر منابع طبیعی فعالیت می کنند و بر اساس شرایطی که داشته باشند مثل استفاده از افراد بومی بیشتر و یا تحصیلات مرتبط اعضا امتیاز آنها بیشتر می شود و رقابت در واگذاری طرح ها بر اساس امتیازی است که تشکل ها دارند،فعالیت نماینده اصلی تشکل در جذب بیشتر یا آورده اعضا در افزایش امتیاز تشکل، تاثیر گذار است.

مدیر کل منابع طبیعی جنوب استان در انتها یادآور شد: ما در جنوب استان بیش از3 میلیون و500هزار عرصه منابع طبیعی داریم و 4 رسالت اصلی در قبال این منابع وجود دارد 1- حفاظت 2- احیا و اصلاح 3- توسعه 4- بهره برداری، در بین این چهار رسالت منابع طبیعی، اولین و مهم ترینشان بحث حفاظت است یعنی ما اول باید وضع موجود را به بهترین شکل حفظ کنیم و بعد احیا و اصلاح کرده و بعد توسعه بدهیم مثل بحث جنگل کاری و نهال کاری ها و نهایتا بحث بهره برداری از عرصه های طبیعی است که حق همه ی مردم به خصوص منابع طبیعی نشینان مانند جنگل نشینان و مرتع نشینان و مرتع داران هست که در آن عرصه ها زندگی می کنند.

به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان، در این منطقه ۱۳ تشکل و تعاونی، تایید صلاحت شده که به بیشتر آن‌ طرح ها واگذار شده است.شهریورماه امسال ۳۵ طرح منابع طبیعی و آبخیزداری با اعتبار ۱۶۵ میلیارد ریال در جنوب کرمان به بهره‌برداری رسید و بیش از پنج هزار و ۱۰۰ خانوار از مزایای این طرح‌ها بهره‌مند شدند.