سال ۱۴۰۲ اتفاق افتاد
۲.۵ درصد ارزش دلاری دهه ۷۰ فرش صادر کردیم| صادرات فرش دستباف به کمتر از ۵۰ میلیون دلار رسید
گمرک ایران آمارهایی از صادرات فرش دستباف در سال ۱۴۰۲ اعلام کرده که نسبت به همه دورههای قبل از سقوط قابل توجه حکایت دارد. در آن سوی ماجرا، کشورهایی که قبلا سهم قابل توجهی در بازار فرش دستباف جهان نداشتند در غیاب ایران به بازیگران بزرگ این بازار تبدیل شدهاند.
به گزارش کرمان نو به نقل از ایسنا، گمرک در مجموعه نکاتی که از وضعیت تجارت خارجی کشور در سال ۱۴۰۲ منتشر کرده، اعلام کرد که صادرات فرش دستباف ایران از رکورد ۲ میلیارددلاری سالانه خود در دهه ۷۰ و میانگین ۵۰۰ میلیوندلاری در سال در ۱۰ سال پیش از تحریمها، به کمتر از ۵۰ میلیون دلار در سال ۱۴۰۲ رسیده است.
بهطورکلی بررسی روند صادرات فرش دستباف ایران طی دهه گذشته نیز روند نزولی این محصول را نشان میدهد. بر اساس آمار گمرک ارزش صادرات فرش دستباف ایران از ۴۲۷.۳ میلیون دلار در سال ۱۳۹۱ به ۵۰.۷ میلیون دلار در سال ۱۴۰۱ رسیده است. برایناساس سهم صادرات فرش دستباف ایران از کل صادرات غیرنفتی، از ۱.۳ درصد در سال ۱۳۹۱ به ۰.۰۹ درصد در سال ۱۴۰۱ رسیده است. متوسط رشد سالانه ارزش صادرات فرش دستباف ایران به نقاط مختلف جهان طی سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۱ برابر با منفی ۱۹ درصد بوده است.
هند و چین بازار فرش دستباف ایرانی را گرفتند
همچنین بر اساس آمار گمرک در سال ۱۴۰۱، کشورهای آلمان با سهم حدود ۱۷.۶ درصد، امارات متحده عربی با سهم حدود ۱۷.۲ درصد، کشور چین با سهم حدود ۱۶.۲ درصد و پاکستان با سهم حدود شش درصد از ارزش کل صادرات فرش دستباف، عمده مقاصد صادراتی این محصول بودهاند.
پیشازاین هم یکی از گزارشهای معاونت بررسیهای اقتصادی اتاق بازرگانی تهران به این نکته اشاره کرده بود که سهم ایران از صادرات فرش دستباف در جهان در دوره ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۲ کاهشیافته و از ۲۵.۵ درصد به ۷.۴ درصد رسیده و در همین دوره زمانی سهم رقبای ایران از جمله هند، چین، نپال و پاکستان در حال افزایش بوده است.
پیمان سپاری ارزی سد راه صادرات فرش
عامل اصلی سقوط صادرات فرش دستباف ایرانی، اعمال تحریمها است. بااینحال فعالان این حوزه معتقدند حتی با وجود تحریمها، با اصلاح برخی قوانین داخلی میتوان صادرات فرش دستباف را به رقمی بیشتر از رقم فعلی رساند. یکی از مهمترین این موانع، پیمانسپاری ارزی است.
در همین راستا بر اساس بودجه ۱۴۰۲، قرار بود میزان رفع تعهد ارزی فرش و صنایعدستی تا حد مواد اولیه کاهش یابد، اما این موضوع بعد از گذشت هشت ماه از سال ۱۴۰۲، بالاخره در آبانماه ابلاغ شد. برایناساس میزان پیمانسپاری ارزی برای فرش در انواع مختلف به ۱۰، ۱۵ و ۲۰ درصد بسته به میزان مواد اولیهای که در آن استفاده شده کاهشیافته است.
بااینحال کاهش میزان رفع تعهد ارزی برای فرش دستباف در لایحه بودجه سال جاری دیده نشد و پیگیریها در مجلس شورای اسلامی هم به دلیل مخالفت سازمان برنامهوبودجه به نتیجه نرسید؛ بنابراین این قانون در بودجه سال ۱۴۰۳ دیده نشد؛ بنابراین اجرای این قانون در سال جاری فعلاً منتفی است، اما فعالان حوزه فرش پیشتر گفته بودند که همچنان به دنبال راهحلی برای تمدید این قانون هستند.