خشکسالی و کمبود آب، بحران جدی عشایر مناطق استان کرمان
کرمان دومین استان عشایری کشور
جامعه روستایی و عشایری به‌عنوان قلب تپنده بخش کشاورزی و دامداری کشور، نقشی حیاتی در تأمین امنیت غذایی و حفظ اصالت‌های فرهنگی ایفا می‌کنند.
به گزارش کرمان‌نو به نقل از ایسنا، محمد حبیب‌اللهی معتمد طایفه عشایری در منطقه دامنه سیدی جبال بارز با اشاره به فعالیت‌ها و مشکلات جامعه عشایری در شرق استان کرمان، از تهدید جدی حیات دام‌ها در پی خشکسالی‌های متوالی و کمبود زیرساخت‌های جاده‌ای خبر داد.
او در تشریح فعالیت‌های خود در منطقه، اظهار کرد: این طایفه عشایری همکاری نزدیکی با سازمان بسیج عشایر و دیگر برنامه‌های مرتبط با عشایر شرق استان کرمان دارد و در این راستا، گردهمایی‌ها و برنامه‌های متعددی برگزار شده است.
حبیب‌اللهی در بخش دیگری از سخنان خود، به عمده مشکلات عشایر منطقه اشاره و بیان کرد: باتوجه‌به خشکسالی‌های شدید سال‌های اخیر، عشایر منطقه با بحران جدی کمبود آب مواجه هستند.
او افزود: اگرچه اداره امور عشایری استان چندین تانکر آبرسانی در اختیار این مناطق قرار داده، اما همچنان مشکل کمبود آب به قوت خود باقی است. علت هم دسترسی دشوار به مناطق صعب‌العبور است و چنانچه عشایر برای یافتن چراگاه به مناطق دورتر کوچ کنند، عملاً تانکرهای آبرسانی قادر به دسترسی و تأمین آب موردنیاز آنها نخواهند بود.
معتمد عشایر شرق استان کرمان گفت: عمده تولیدات لبنی و گوشتی استان توسط عشایر این منطقه صورت می‌گیرد و در حال حاضر، ۲۰ تا ۳۰ هزار رأس دام در این محدوده وجود دارد که بقای آنها به دلیل کمبود آب در معرض خطر است.
راه نامناسب، مانع تحصیل و تردد
او همچنین بر لزوم رسیدگی به زیرساخت‌های جاده‌ای تأکید و بیان کرد: اکثر مسیرهای عشایر، غیر قابل تردد است و این امر مشکلات بسیاری را برای ما ایجاد کرده است.
حبیب‌اللهی ارتباط مستقیم این موضوع با مسئله آموزش را تشریح کرد و ادامه داد: مدارس عشایری تنها تا دوره اول متوسطه فعال هستند و دانش‌آموزان برای ادامه تحصیل مجبورند به شهرستان‌ها مراجعه کنند که باتوجه‌به وضعیت نامناسب راه‌ها، رفت‌وآمد آنها بسیار دشوار می‌شود.
او تأکید کرد: وجود راه مناسب، تسهیل‌کننده عبورومرور و خدمات‌رسانی به این قشر خواهد بود.
در پایان، حبیب‌اللهی خواستار حمایت نهادهای مسئول از طرح یکجانشینی شد و اعلام کرد: برای ماندگاری عشایر در منطقه و جلوگیری از مهاجرت، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی باید برای ساخت مسکن به خانواده‌های عشایری کمک کند تا دلیلی محکم برای سکونت و ادامه حیات در این مناطق وجود داشته باشد.
مسئول امور عشایر شهرستان بم نیز با تشریح خدمات ارائه شده در حوزه‌های راه، آب، تعاونی و آموزش، بر نقش کلیدی جامعه عشایری در تولیدات دامی و کشاورزی کشور تأکید و نسبت به شایعات انحلال سازمان امور عشایر ابراز نگرانی کرد.
صابری با اشاره به جایگاه تاریخی و ملی عشایر، اظهار کرد: عشایر از مقاوم‌ترین اقشار جامعه هستند که همواره دین خود را به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ادا کرده‌اند؛ از مشارکت در نهضت‌های استکبارستیزی پیش از انقلاب تا نقش‌آفرینی در دفاع از مرزوبوم در دوران جنگ تحمیلی و امروز که مصداق بارز اقتصاد مقاومتی در عرصه تولید هستند.
کرمان، دومین استان عشایری کشور
این مسئول آماری از پراکندگی عشایر در استان کرمان ارائه داد و گفت: از مجموع ۲۵۱ هزار خانوار عشایری کشور، بیش از ۲۲ هزار و ۵۰۰ خانوار در استان کرمان ساکن هستند که این استان را پس از فارس، به‌عنوان دومین استان عشایرخیز کشور قرار داده است.
او درباره شهرستان‌های حوزه فعالیت خود (بم، فهرج و نرماشیر) افزود: در این سه شهرستان بالغ بر ۳۲۰۰ خانوار عشایری با جمعیتی حدود ۱۳۰ هزار نفر در زمینه تولید گوشت قرمز، لبنیات، پشم، کرک و صنایع‌دستی فعال هستند. در حوزه کشاورزی نیز تعدادی از این عزیزان فعال‌اند. به‌عنوان‌مثال تنها در حوزه شهرستان بم سالانه ۲۰۰ تن تولید گوشت قرمز، ۱۵ تن پشم، ۱۰ تن کرک و بیش از ۱۰۰۰ تن محصولات لبنی (که بخش عمده آن مصرف شخصی است) تولید می‌شود.
صابری در ادامه با اشاره به خدمات ارائه شده به جامعه عشایری اظهار کرد: در بحث تیغ‌زنی، مرمت و بازگشایی راه‌های عشایری، در شهرستان بم که بیشترین تمرکز عشایر را داریم، پروژه‌های مهمی تعریف شده است. اخیراً در بخش مرکزی، مسیر ۱۳ کیلومتری گزگان با اعتباری بالغ بر ۱۳ میلیارد تومان بازگشایی شد. این مسیر که دسترسی به مناطق دامداری و کشاورزی مستعد را فراهم می‌کند، زمان دسترسی عشایر برای عرضه محصولات لبنی و کشاورزی را از مسیری بالغ بر ۳۰۰ کیلومتر به طور چشمگیری کاهش داد و بیش از ۱۰۰ خانوار عشایری از آن منتفع شدند.
رئیس اداره عشایری بم به تأمین آب اشاره کرد و افزود: در سه شهرستان مذکور، به طور متوسط روزانه بیش از ۲۶ هزار لیتر آبرسانی سیار به مناطقی که فاقد منابع آبی پایدار هستند (مانند دشت دارزین، دشت ادوری و کافه قدس) صورت می‌گیرد. این آبرسانی باتوجه‌به خشکسالی‌های اخیر، بخشی از مشکلات این عزیزان را رفع کرده است.
او درباره تعاونی‌ها و پشتیبانی بیان کرد: شرکت تعاونی عشایری باسابقه بیش از ۴۰ سال فعالیت، وظیفه تأمین مایحتاج ضروری از جمله آرد، سوخت و نهاده‌های دامی (مانند جو و کنسانتره) عشایر، به‌ویژه در دورافتاده‌ترین نقاط را بر عهده دارد.
صابری به آموزش و ترویج اشاره کرد و افزود: باتوجه‌به پراکندگی عشایر در بیش از ۵۶ درصد قلمرو استان کرمان، آموزش‌های ترویجی ماهانه با همکاری دامپزشکی و جهاد کشاورزی در زمینه‌های بیماری‌های دام، بهره‌برداری اصولی از مراتع و بهداشت زنان عشایر برگزار می‌شود.
او افزود: در پی خشکسالی، بیش از ۱۳ هزار متر لوله انتقال آب برای بهسازی چشمه‌ها با همکاری خود عشایر توزیع و نصب شد تا مشکلات کم‌آبی این منابع تاحدامکان جبران شود.
این مسئول در پایان با اشاره به مطالب مطرح شده در رسانه‌ها مبنی بر انحلال سازمان امور عشایری، ابراز نگرانی کرد و افزود: سازمان امور عشایر، متولی اصلی خدمات‌رسانی به این قشر است، اگر متولی خدمات‌رسانی از دست برود، تولیدات عظیم عشایر که شامل بیش از ۲۵ درصد جمعیت دامی کشور و بیش از ۴۰ درصد صنایع‌دستی کشور است، آسیب جدی خواهد دید.